از حضور بی سابقه نماینده اسرائیل تا تعجب رسانه‌های جهان از لحن جدید ایران | آیا سخنرانی پزشکیان در سازمان ملل اوضاع را تغییر خواهد داد؟
رویداد۲۴ | لیلا فرهادی: مسعود پزشکیان بامداد دیشب به وقت ایران در ۷۹ امین نشست مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک سخنرانی کرد. او در سخنرانی ۱۳ دقیقه‌ای خود به برنامه اصلاحات و تعامل سازنده با جهان اشاره کرد و گفت با این هدف وارد کارزار انتخاباتی شده و قصد دارد «بنیان‌های استوار برای ورود کشور به عصر جدید و نقش آفرینی سازنده در نظام در حال ظهور جهانی» پایه گذاری کند و موانع و چالش‌ها را برطرف و مناسبات کشور را بر اساس «ملزومات واقعی جهان امروز» سازماندهی کند.
او راه پایان دادن به اشغالگری ۷۰ ساله اسرائیل را «بازگرداندن حق تعیین سرنوشت مردم فلسطین و برگزاری یک «همه پرسی سراسری» برای تعیین آینده‌ای که «مسلمان یهودی و مسیحی در سرزمین واحد در کنار هم زندگی کنند»، خواند.
پزشکیان مانند سلف خود، ابراهیم رئیسی، که تمرکزش را در سخنرانی سازمان ملل بر حملات جهانی به ایران و اسلام گذاشته بود عمل نکرد بلکه در بخشی از سخنرانی خود سعی کرد نقش میانجی صلح را برای ایران احیا کند. او گفت که ایران هرگز آغازگر جنگ نبوده، هیچ ملتی را اشغال نکرده و همیشه برای صلح و ثبات پایدار در منطقه پیشنهاد‌هایی داده است.
رئیس جمهور تاکید کرد که ایران بالاترین سطح نظارت‌های هسته‌ای را پذیرفته و با وجود خروج آمریکا از برجام، آماده «تعامل با اعضای برجام» است.
پزشکیان از جامعه جهانی خواست که از تاریخ درس بگیرند و آماده «دوران جدید» باشند. او گفت: «ما می‌توانیم از این محدودیت‌ها فراتر رویم. دوران جدید با به رسمیت شناختن دغدغه‌های امنیتی ایران و کار مشترک شروع می‌شود.»
اگرچه لحن پزشکیان به طور مشهود با ابراهیم رئیسی متفاوت بود و بیش از اینکه حاکی از نارضایتی ایران از اوضاع بهم ریخته جهان علیه ایران باشد، حاکی از امید به آینده‌ای روشن با مختصات جدید بود، اما لزوما این تغییر لحن به معنای تغییر موضع جهان نخواهد بود.
حواشی سخنرانی پزشکیان چه بود؟
یکی از حواشی سخنرانی شب گذشته، حضور نماینده اسرائیل در زمان ایراد سخنرانی از سوی رئیس جمهور ایران بود. دوربین‌های تلویزیونی منتشر شده از سخنرانی پزشکیان در یک لحظه بر روی چهره نماینده اسرائیل در سازمان ملل ایستاد.
حضور یک نماینده اسرائیل در سخنرانی رئیس جمهور ایران در هفتاد و نهمین مجمع عمومی سازمان ملل متحد قابل توجه بود. در طول سخنرانی‌های قبلی رهبران ایران، نمایندگان اسرائیل معمولاً به عنوان نوعی اعتراض دست به تظاهرات می‌زدند یا اتاق را ترک می‌کردند. به عنوان مثال، در هفتاد و هشتمین مجمع عمومی سازمان ملل در سال ۲۰۲۳، گیلاد اردان، سفیر اسرائیل با در دست داشتن عکسی از مهسا امینی را در دست گرفت و در نهایت توسط نیرو‌های امنیتی سازمان ملل به بیرون اسکورت شد.
در هفتاد و نهمین مجمع عمومی سازمان ملل در سال ۲۰۲۴، هیچ گزارشی حاکی از ژست نمایشی مشابه یا خروج هیئت اسرائیلی وجود ندارد.
از نظر تاریخی، نمایندگان اسرائیل تقریباً همیشه به سخنرانی رهبران ایران در مجمع عمومی سازمان ملل یا اعتراض کرده اند یا از صندلی‌های خود بلند شده و سالن را ترک کرده اند.
در واقع هیچ سابقه علنی وجود ندارد که یک نماینده اسرائیل در خلال سخنرانی رئیس جمهور ایران در مجمع عمومی سازمان ملل ساکت نشسته باشد.
حاشیه بعدی اگرچه ربط مستقیمی به سخنرانی پزشکیان ندارد، اما همزمان با سخنرانی او در رسانه‌ها مطرح شد. رسانه‌ها از دیدار یک استاد دانشگاه اسرائیلی با پزشکیان در حاشیه نشست مجمع عمومی خبر داده اند.
تایمز آو اسرائیل در گزارشی نوشته لیور استرنفلد دانشیار تاریخ و مطالعات یهودی در دانشگاه ایالتی پنسیلوانیا با پزشکیان دیداری داشته است. او گفته رئیس جمهور ایران می‌دانسته که او اسرائیلی است با این حال دعوت را لغو نکرده است.
استرنفلد، نویسنده کتاب «میان ایران و صهیون: تاریخ یهودیان ایران در قرن بیستم» است و گفته در این دیدار نسخه‌ای از این کتاب را به رئیس جمهور ایران هدیه داده است.
به گزارش شبکه ۱۲ اسرائیل، چندین خاخام به همراه نمایندگان مسلمان و مسیحی در این جلسه حضور داشتند. این شبکه می‌گوید که استرنفلد توسط محققان ایرانی که با آن‌ها در تماس بوده، به این جلسه دعوت شده است. این شبکه گفته که او این دعوت را با مقامات اسرائیلی بررسی کرده و موافقت آن‌ها را برای شرکت در آن دریافت کرده است.
استرنفلد در مورد این دیدار گفته که «محترمانه بود». او گفته موضوع گروگان‌های اسرائیلی در دست حماس را در جلسه مطرح کرده و مدعی شده که «ایران می‌خواهد نقش میانجی را در این خصوص ایفا کند.»
وی همچنین گفته: پزشکیان تاکید کرده که وقتی اسرائیل و فلسطینی‌ها به توافقی بر سر پایان درگیری که برای اکثر فلسطینی‌ها قابل قبول است برسند، ایران پرچم مبارزه فلسطین را به دوش نخواهد کشید.
بیشتر بخوانید:
حمله اصولگرایان به اظهارات پزشکیان درباره اسلحه و اسرائیل؛ این تذهبون، یا انقلابیون؟
یک قول دو قول | آیا پزشکیان واقعا درباره آمادگی ایران برای تنش زدایی با اسرائیل حرف زده است؟
تایمز آو اسرائیل: تهران درخواست حزب الله برای حمله به اسرائیل را رد کرده
روزنامه تایمز آو اسرائیل حمله چندانی به سخنرانی پزشکیان نکرده و در عوض به گزارش نشریه اکسیوس، یک رسانه آمریکایی، قبل از سخنرانی پزشکیان در مجمع عمومی اشاره کرده که مدعی شده بود حزب الله از ایران خواسته به اسرائیل حمله کند، اما تهران تاکنون این درخواست را رد کرده است.
دو مقام اسرائیلی به اکسیوس گفتند که ایرانی‌ها به حزب‌الله گفته‌اند که «زمان مناسبی برای مداخله آن نیست، زیرا پزشکیان برای شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک است.»
علاوه بر این، یک منبع امنیتی ارشد اسرائیلی به اکسیوس گفت که نیرو‌های دفاعی اسرائیل دستوراتی از کابینه امنیتی دریافت کرده اند مبنی بر اینکه از انجام هر گونه اقدامی که تهران را وارد نبرد کند، خودداری کنند.
فاکس نیوز: ایران می‌خواهد خودش را حافظ صلح خاورمیانه جا بزند
فاکس نیوز رسانه دست راستی آمریکا می‌گوید پزشکیان سعی کرده در این سخنرانی، ایران را به عنوان نیروی حافظ صلح خاورمیانه جا بزند و همزمان اسرائیل را به حمایت از تروریسم محکوم کند.
این رسانه بخشی از صحبت‌های پزشکیان توجه کرده که گفت از تاریخ درس بگیرید، ایران هرگز جنگی را شروع نکرده و هیچ سرزمینی را اشغال نکرده، اما زمانی که مورد تهاجم قرار گرفته، در دفاع از خود قهرمانانه عمل کرد و کاری کرده که متجاوز پشیمان شود.
این رسانه خطاب این عبارات را اسرائیل در نظر گرفته و ایران را به حمایت از سازمان‌هایی که به ادعای آن‌ها تروریستی هستند و علیه اسرائیل عمل می‌کنند، متهم کرده است.
فاکس نیوز اذعان کرده که پزشکیان به طور مستقیم آمریکا را خطاب قرار داده و گفته تهران به دنبال رفع موانع گذشته، ورود به عصری جدید و حرکت رو به جلو با واشنگتن با وجود خروج آن‌ها از برجام است.
با این حال تفسیر این رسانه جمهوری خواه آمریکایی از صحبت‌های پزشکیان، «پوچ و تبلیغاتی بودن» آنهاست.
این رسانه می‌گوید تلاش پزشکیان این بوده که با مقصر خواندن رئیس جمهور سابق آمریکا در سخنرانی خود و با همراه آوردن چهره‌های تکنوکرات برجام در سال به نیویورک، بتواند حمایت عده‌ای را در واشنگتن و اروپا جلب کند و با اسنپ بک برجام که در سال ۲۰۲۵ منقضی می‌شود، مقابله کند.
وال استریت ژورنال: با وجود لحن جدید ایران، اروپایی‌ها تا قبل از انتخابات آمریکا مذاکره نخواهند کرد
با این حال وال استریت ژورنال نظر دیگری درباره سخنرانی پزشکیان دارد. لارنس نورمن خبرنگار این نشریه آمریکایی معتقد است پزشکیان «دست خالی از سازمان ملل به ایران بر میگردد.»
او می‌گوید پزشکیان با وعده احیای اقتصاد ایران از طریق متقاعد کردن غرب برای لغو تحریم‌ها روی کار آمده، اما دیپلمات‌های غربی می‌گویند تا زمانی که انتخابات آمریکا برگزار نشود، هیچ چشم اندازی برای مذاکره وجود ندارد.
این رسانه با این فرض، سخنرانی پزشکیان را تحلیل کرده و می‌گوید: پزشکیان این فرصت را داشت که لحن جدیدی به سیاست خارجی ایران بدهد و سفر پزشکیان به نیویورک فرصت بزرگی برای روابط عمومی ایران بود.
رویترز: فعلا امیدی به رسیدن به یک توافق جامع‌تر با ایران نیست
رویترز معتقد است سخنرانی پزشکیان در سازمان ملل به این معنا بود که جمهوری اسلامی امیدوار است که تحریم‌های آمریکا کاهش پیدا کند، اما از نظر بریتانیا، فرانسه و آلمان هیچ تغییری در رویکرد کلان ایران صورت نگرفته و امید به رسیدن به یک توافق جامع‌تر با ایران که شامل برنامه هسته‌ای و نقش ژئوپلتیک ایران باشد، در حال حاضر غیر واقعی است.
این رسانه به بخشی از سخنرانی پزشکیان اشاره کرده که به لزوم صلح مبتنی بر گفتگو بین اوکراین و روسیه پرداخته بود. رویترز نوشته سه منبع غربی و منطقه‌ای گفتند که ایران مذاکرات محرمانه‌ای را بین روسیه و حوثی‌های یمن برای انتقال موشک‌های ضد کشتی به این گروه شبه نظامی میانجی گری کرده که نشان دهنده تحولی در راستای تعمیق روابط تهران با مسکو است.
