چالش وزارت علوم و شورای انقلاب فرهنگی بر سر کنکور
رویداد۲۴| موضوع تاثیر مثبت یا قطعی معدل در کنکور آنهم فقط در مورد پایه دوازدهم یا پایه‌های دهم، یازدهم و دوازدهم بار دیگر به چالشی بین وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و شورای عالی انقلاب فرهنگی تبدیل شده است. رئیس سازمان سنجش آموزش کشور جزئیات پیشنهاد این سازمان را به عنوان سازمان کارشناسی و برگزارکننده کنکور ارائه داد.
به گزارش ایرنا، در حالیکه موضوع کنکور از مدت‌ها قبل و به طور خاص از سه‌شنبه گذشته (دوم بهمن) و نحوه برگزاری آن (البته بعد از سال ۱۴۰۴) به موضوع چالشی این روز‌ها تبدیل شده است و شورای عالی انقلاب فرهنگی و وزارت علوم هر کدام نظر‌هایی گاه به شدت متفاوت یا متناقض، در این مورد دارند؛ حالا رئیس سازمان سنجش در این زمینه و پیشنهاد این سازمان توضیحاتی داد.
به گفته دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی بر اساس جلسه ۹۱۲ شورای عالی انقلاب فرهنگی، مقرر شد سوابق تحصیلی پایه دهم در کنکور لحاظ نشود و سوابق پایه‌های یازدهم و دوازدهم برای کنکور مدنظر باشد. البته این مصوبه جدید شورای عالی انقلاب فرهنگی جزئیاتی دارد، همچنین اینکه از چه زمانی اجرایی شود هنوز مشخص نیست و در جلسات آینده تصمیم گیری می‌شود.
اما بعد از این جلسه بود که وزیر علوم در یک پیام تصویری در حساب کاربری خود در یک شبکه اجتماعی گفت: نظر کارشناسی و شخصی من، نظر کارشناسی و تخصصی سازمان (سازمان سنجش) بر تاثیر مثبت سال دوازدهم است، اما همان‌طور که مطلع هستید من در شورا یک رای بیشتر ندارم.
این موضوع بار دیگر با واکنش دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه یافت و حجت‌الاسلام عبدالحسین خسروپناه دیروز (شنبه) و بعد از نشست معاونان آموزشی وزارت بهداشت در جمع خبرنگاران اظهار داشت: ما در این خصوص پیشنهاداتی از همه دستگاه از جمله وزارت علوم، سازمان سنجش و سایر دستگاه‌ها مثل وزارت بهداشت، وزارت آموزش و پرورش داشتیم، حتی پیمایش مردمی، نظر دانش‌آموزان، خانواده‌ها و معلمان نقش مهمی در تصمیم اخیر شورا داشت. یک دیدگاه این بود که کماکان تاثیر معدل پایه‌های دهم، یازدهم و دوازدهم بماند و تغییر نکند. دیدگاه دیگر این بود پایه دهم حذف شده و تاثیر قطعی معدل یازدهم و دوازدهم بماند. نظر سوم این بود که تاثیر پایه دهم حذف، پایه یازدهم مثبت و دوازدهم تاثر قطعی داشته باشد.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: نظر‌های فوق طی یک گزارش دقیق در چند جلسه در ستاد علم و فناوری و در دو جلسه در شورای عالی انقلاب فرهنگی بررسی شد. وزیر علوم هیچ سخنی در این زمینه مطرح نکردند و وقتی برای صحبت در جلسه نگرفتند. در نهایت این تصمیم به رای گیری گذاشته شد و تقریباً جمع کثیری به این مصوبه رای دادند.
خسروپناه افزود: پیشنهاد اینکه پایه دوازدهم تاثیر مثبت داشته باشد، توسط رئیس سابق سازمان سنجش مطرح شده بود، بعد از تغییر ایشان از سوی جانشین، یک نامه به شورا ارسال شد که قبلاً چنین پیشنهادی مطرح شده بود ولی نه رئیس فعلی سازمان سنجش، نه رئیس قبل چنین پیشنهادی به ما ندادند. از سوی وزارت علوم هم چنین پیشنهادی مطرح نشده بود.
جزئیات پیشنهاد سنجش
حالا رئیس سازمان سنجش آموزش کشور با اشاره به سیاست اعلام شده شورای عالی انقلاب فرهنگی مبنی بر مشارکت همه ذی‌نفعان و توجه به نظر‌های متولیان اصلی نظام آموزشی در اصلاح شیوه برگزاری آزمون سراسری، گفته است: سازمان سنجش آموزش کشور ۲۳ مهر ماه پیشنهاد رسمی خود را مبنی بر تأثیر مثبت با اولویت پایه دوازدهم در آزمون سراسری برای دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی ارسال و اواخر آبان ماه نیز همین پیشنهاد را در قالب گزارش کارشناسی ارائه کرده و این پیشنهاد با دو مکاتبه رسمی به شورای عالی انقلاب فرهنگی اعلام شده است. با توجه به‌عدم تغییر سیاست سازمان در این خصوص نیازی به مکاتبه مجدد برای تأکید موارد بالا احساس نشد.
رضا محمدی افزود: بر اساس ساز و کاری که شورای عالی انقلاب فرهنگی برای اخذ نظرات نمایندگان نهاد‌های ذی‌صلاح، متخصصان و کارشناسان حوزه آموزش عالی در نظر گرفته بود، نظرات در جلسات کارشناسی ستاد‌های علم و فناوری و تعلیم و تربیت شورا اخذ شد و پیشنهادات کارشناسی سازمان سنجش آموزش کشور به عنوان نماینده وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در دی ماه در این جلسات مطرح و پیشنهاد شد تأثیر سوابق تحصیلی به صورت تأثیر مثبت پایه دوازدهم لحاظ شود.
معاون وزیر علوم، تحقیقات و فناوری با اشاره به حضور در جلسه اخیر ستاد‌های علم و فناوری و تعلیم و تربیت، گفت: در این جلسه به دبیر محترم شورای عالی انقلاب فرهنگی عنوان کردیم که علاوه بر سه طرحی که همواره در شورا مطرح می‌شود طرح کارشناسی چهارم نیز در دستور کار قرار گیرد که اگرچه با واکنش منفی اولیه مواجه شد؛ بعد از توضیحات تکمیلی عنوان شد سازمان سنجش در این زمینه نگران نباشد و نظرات و طرح پیشنهادی این سازمان نیز در صحن شورا مطرح می‌شود.
برگزاری یک نوبت آزمون در سال
وی با اشاره به گزارش کارشناسی ارائه شده سازمان سنجش آموزش کشور در مورد تأثیر سوابق تحصیلی بر چگونگی دسترسی دهک‌های پایین و محروم، گفت: با وجود ارائه این گزارش و پیشنهاد شفاف سازمان سنجش به نمایندگی از وزارت علوم مبنی بر تأثیر سوابق تحصیلی به صورت تأثیر مثبت پایه دوازدهم به میزان حداکثر ۳۵ درصد، در صحن شورای عالی انقلاب فرهنگی مطرح نشد. همچنین پیشنهاد سازمان سنجش مبنی بر اعتبار یک‌ساله آزمون سراسری و برگزاری آزمون سراسری در یک نوبت در جلسه مشترک ستاد‌های علم و فناوری و تعلیم و تربیت شورا مطرح و با اجماع پذیرفته شد؛ اما پیشنهاد اول و مهم تأثیر مثبت پایه دوازدهم به میزان حداکثر ۳۵ درصد اصلا عنوان نشده است.
محمدی با اشاره به مطالعات انجام شده و داده‌ها و اطلاعات آزمون سراسری، گفت: با توجه به تنوع مدارس و نابرابری آموزشی در کشور پیشنهاد مشخص این است که تا زمان برقراری عدالت نسبی، تأثیر سوابق تحصیلی به صورت مثبت لحاظ شود؛ زیرا داده‌ها و اطلاعات آزمون سراسری نشان می‌دهد که تأثیر قطعی سوابق تحصیلی باعث شده است که مناطق برخوردار و دهک‌های درآمدی بالا از این تأثیر منتفع شوند.
وی در پایان خاطرنشان کرد: به عنوان یک کارشناس نظام آموزشی تأکید می‌کنم تا زمانی که حداقل دسترسی یکسان به امکانات آموزشی در سراسر کشور فراهم نشود تأثیر قطعی سوابق تحصیلی در آزمون سراسری موجب افزایش شکاف و نابرابری و کاهش دسترسی دانش آموزان مناطق کمتر برخوردار به فرصت‌های تحصیلی در آموزش عالی می‌شود.
تغییرات کنکور از ۱۴۰۲
شورای عالی انقلاب فرهنگی از سال ۹۸ موضوع کنکور را در دستور کار قرار داد و این روند به تصویب مصوبه این شورا در جلسه ۸۴۳ منجر شد که شاید مهم‌ترین بند آن تاثیر قطعی و ۴۰ درصدی معدل سه پایه متوسطه دوم در آزمون سراسری باشد. این مصوبه به تاریخ ۵ مرداد ۱۴۰۰ توسط رئیس‌جمهور وقت و رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی با عنوان مصوبه «سیاست‌ها و ضوابط ساماندهی سنجش و پذیرش متقاضیان ورود به آموزش عالی (پس از پایان متوسطه)» ابلاغ شد.
اما بعد از ابلاغ بار دیگر در صحن شورا مطرح و تغییراتی در آن لحاظ شد و ماده واحده "تکمیل و اصلاح موادی از سیاست‌ها و ضوابط ساماندهی سنجش و پذیرش متقاضیان ورود به آموزش عالی (پس از پایان متوسطه) ۲۵ تیر ۱۴۰۱ برای اجرا ابلاغ شد. این ماده واحده مصوب ۱۵ تیرماه ۱۴۰۰ در جلسات ۸۵۵ و ۸۶۳ مورخ پنجم بهمن ماه ۱۴۰۰ و هفدهم خردادماه ۱۴۰۱ شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسیده بود.
مهم‌ترین تغییرات در این مصوبه، افزایش سهم سوابق تحصیلی و در واقع دروس دبیرستان در نمره نهایی کنکور، حذف دروس عمومی و برگزاری دو نوبت کنکور در سال بود تا به این شکل هم سهم و هم وزن دروس دبیرستان افزایش یابد و هم نقش کنکور به دروس اختصاصی منحصر شود. همچنین با برگزاری دو نوبت کنکور در سال میزان استرس داوطلبان کاهش یابد.
بر اساس بند ۳ ماده ۳ این مصوبه «سهم نمره سابقه تحصیلی برای سنجش و پذیرش متقاضیان ورود به آموزش عالی در رشته‌های پرمتقاضی در سال تحصیلی ۱۴۰۲.۱۴۰۳ فقط پایه دوازدهم به میزان۴۰ درصد با تاثیر قطعی، برای سال تحصیلی ۱۴۰۳-۱۴۰۴ فقط پایه دوازدهم به میزان۵۰ درصد با تاثیر قطعی، برای سال تحصیلی ۱۴۰۴ - ۱۴۰۵ فقط پایه یازدهم و دوازدهم به میزان۶۰ درصد با تاثیر قطعی و برای سال تحصیلی ۱۴۰۵ - ۱۴۰۶ و بعد از آن پایه‌های دهم، یازدهم و دوازدهم به میزان۶۰ درصد با تاثیر قطعی در نمره کل نهایی خواهد بود.»
بنابراین معدل دوره متوسط و برای کنکور ۱۴۰۲ معدل پایه دوازدهم اثر قطعی و ۴۰ درصدی در نتیجه آزمون داشت و این روند تا ۱۴۰۵ افزایش یافته و به ۶۰ درصد در نمره نهایی کنکور می‌رسد. همچنین آزمون دروس عمومی رشته‌های مختلف حذف می‌شود و بر اساس ماده یک این مصوبه «آزمون سراسری از میان دروس تخصصی رشته‌های تحصیلی در سه سال آخر دوره دوم متوسطه در هر یک از گروه‌های آزمایشی است که براساس کتاب‌های درسی وزارت آموزش و پرورش، توسط سازمان برگزار می‌شود.».
افزون بر این، بر اساس ماده ۲ مصوبه «این آزمون برای پذیرش در سال تحصیلی ۱۴۰۲ و بعد از آن در هر سال دو بار برگزار و نتیجه آن حداکثر برای دو سال و صرفاً برای همان گروه آزمایشی متقاضی معتبر است».
در ادامه این روند سازمان سنجش شرایط را برای برگزاری کنکور بر اساس مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی آماده کرد و اولین دوره کنکور به این شکل نوبت اول کنکور ۱۴۰۲ بود که ۲۹ و ۳۰ دی ۱۴۰۱ برگزار شد. کنکور ۱۴۰۳ نیز به همین شکل برگزار شد با این تفاوت که زمان نوبت اول از زمستان به اردیبهشت تغییر یافت و ۷ و ۸ اردیبهشت امسال برگزار شد.
همچنین کنکور ۱۴۰۴ نیز بر اساس اخبار پیشین سازمان سنجش آموزش کشور به همین شکل و در دو نوبت روز‌های ۱۱ و ۱۲ اردیبهشت و ۵ و ۶ تیر ماه ۱۴۰۴ برگزار خواهد شد و زمان اجرای مصوبه جلسه ۹۱۲ این شورا هنوز مشخص نیست.
