تأملی در طرح جنجالی کنگره امریکا

رویداد 24: اعضای مجلس نمایندگان امریکا بتازگی به طرحی جنجالی رأی دادند که هدف از آن محدود کردن ورود افرادی است که اخیراً به ایران، عراق، سوریه یا سودان سفر کرده‌اند تا بدین ترتیب به اصطلاح  مانع گسترش تروریسم در کشورشان شوند. براساس این طرح، روند ورود و خروج شهروندان 38 کشور «دوست امریکا» که مطابق قوانین این کشور در حال حاضر بدون اخذ روادید تا سقف 90 روز می‌توانند وارد خاک امریکا شوند، در صورتی که در 5 سال گذشته به ایران، سوریه، عراق یا سودان سفر کرده باشند، باید مورد بررسی قرار گیرد. این در حالی است که این طرح از حمایت کاخ سفید برخوردار است و در صورتی که به قانون  تبدیل شود، از تمامی این 38 کشور می‌خواهد اطلاعات مربوط به ورود مسافران به خاک امریکا را در اختیار کاخ سفید قرار دهد و در نهایت کشورهایی که در این زمینه قصور به خرج دهند، از برنامه سفر بدون روادید به امریکا اخراج خواهند شد.

در این طرح سیاسی در حالی نام ایران به عنوان یکی از 4 کشور تهدیدآمیز مطرح شده که براساس آمارهای مؤسسات غربی، اتباع  ایرانی نه در میان اعضای داعش و نه در میان هواداران آن در فضای واقعی و مجازی، جایگاهی ندارند و در حقیقت  تصویب آن یا ناشی  از بی‌اطلاعی و دانش اندک اعضای کنگره است یا حکایت از عمق عناد ایالات متحده با مردم ایران دارد. قانونی که در امریکا تصویب شده، به این معناست که افرادی که پای خود را به ایران می‌گذارند، باید بدانند رفتارهایشان به صورت خاص و ویژه‌ای مورد بررسی قرار می‌گیرد. در واقع به نوعی محترمانه تحت تعقیب و کارنامه آنها مورد بازنگری قرار می‌گیرد و عنصری نامطلوب شناخته می‌شوند.  قانونگذاران امریکایی در این طرح سیاسی مستقیماً از مطرح کردن عربستان به عنوان حامی داعش خودداری کرده و به جای آن، ایران را که خود از فعالان مبارزه با تروریسم است، نشانه گرفته‌اند.

چنین هدفگیری مغرضانه‌ای نشان از عمق دشمنی امریکا با ملت ایران دارد اینکه می‌خواهند ایران را در کنار  سایر کشورهایی که داعش در آنجا حضور دارد قرار دهند، این معنی را به اذهان متبادر می‌کند که تروریست‌ها  در ایران هم حضوری فعال دارند، این در حالی است که جهانیان  بخوبی می‌دانند که امروز یکی از امن‌ترین کشورهای جهان «جمهوری اسلامی ایران» است.

از سوی دیگر تصویب این طرح می‌تواند برای ایران نیز که با رفع تحریم‌ها انتظار افزایش مناسبات تجاری و گردشگری با اروپا را دارد، تبعات منفی داشته باشد بنابراین می‌توان گفت که تصویب این طرح، تحریمی غیرمسقیم برای ایران به شمار می‌رود و در ‏صورت تأیید سنا و امضای رئیس جمهوری امریکا، عملاً بازآفرینی تحریم‌ها در لباسی جدید است. اعمال تحریم‌های جدید علیه ایران به نوعی نقض برجام به شمار می‌رود چرا که در بند 29 برنامه جامع اقدام مشترک  آمده است: اتحادیه اروپا و دولت‌های عضو و همچنین ایالات متحده، منطبق با قوانین خود، باید از هرگونه تأثیرگذاری منفی در  عادی‌سازی تجارت و روابط اقتصادی با ایران، در تعارض با تعهدات‌شان خودداری کنند. امریکا بر مبنای برجام نه تنها متعهد به رفع تحریم‌های مربوط به فعالیت‌های هسته‌ای شده بلکه متعهد به عدم وضع تحریم‌ در اموری شده که تحت عنوان خدمات تابعه از آنها یاد می‌شود و شامل مواردی مثل کمک‌های فنی، آموزش، بیمه، بیمه اتکایی، ‌واسطه‌گری، خدمات حمل و نقل یا خدمات مالی می‌شود. از آنجایی که سفر به ایران به طور مستقیم برای انجام این دست خدمات ضرورت دارد، پس می‌توان گفت که طرح مجلس نمایندگان امریکا انجام آن خدمات را هدف گرفته است.

به عبارت دیگر، انجام خدمات مذکور از سوی شرکت‌ها و مؤسسات صنعتی و مالی خارجی نیازمند سفر نمایندگان آنها به ایران است و مجلس نمایندگان با تصویب این طرح، اقدام تنبیهی برای سفر آنها در نظر گرفته که اگر به ایران سفر کنند باید برای سفر به امریکا اقدام به اخذ ویزا کنند، حتی اگر کشور آنها جزو آن 38 کشوری باشد که برای سفر به امریکا نیاز به اخذ ویزا نداشته باشد. به این ترتیب، امریکا پیش از اینکه اجرای برجام کلید بخورد با تصویب این طرح در راه اجرای آن سنگ‌اندازی می‌کند و به صورت مشخص مبنای اساسی برجام برای لغو تحریم‌ها را زیر پا گذاشته است. رسمیت بخشیدن احتمالی به چنین طرح‌هایی که از لحاظ حقوق بین‌الملل مبنای درستی ندارد، ماهیت قانون گریز دولت ایالات متحده را آشکارتر خواهد کرد.

منبع: روزنامه ایران