فراکسیونهای حزب گریز مجلس و رهبران منفعل/ بازیسازی تکچهرههای پارلمان به جای فراکسیون!
رویداد۲۴ در بسیاری از کشورهای دموکراتیک دنیا، مفهموم پارلمان با تحزب گره خورده است. احزاب یاوران نمایندگان مجلس هستند و سعی دارند از درون و بیرون مجلس، اتفاقات سیاسی آن را مدیریت کنند. در ایران اما دو مسئله مانع از حزبی شدن پارلمان ایران شده است. یکی نوع قانون و رفتار قانونگذار و دومی گریز سیاستمداران بزرگ از قرار گرفتن در دایره احزاب. در این میان تفاوتی بین اصلاح طلب و اصولگرا نیست؛ چه آنکه در پارلمان ایران هر سه فراکسیون این حزب گریزی را ترویج می کنند.
فراکسیون امید؛ رهبران بدون حزب
مجلس شورای اسلامی در دوره دهم سه فراکسیون دارد. فراکسیون امید به رهبری سیدمحمد خاتمی تشکیل شد و ریاست آن را محمدرضا عارف بر عهده دارد. پیش از این در گزارشی به این مسئله اشاره شده بود که عارف بدون تشکیل دادن رسمی حزب، دست بالاتری در شورای عالی اصلاحطلبان دارد و بیشترین اعضای حقیقی این شورا، از دوستان او در مجموعه غیر سیاسی بنیاد امید هستند. سید محمد خاتمی هم که فعلا بعید است شانسی برای ثبت نام در انتخابات ریاست جمهوری داشته باشد.
فراکسیون ولایی؛ استاد حزب گریز
در مقابل فراکسیون امید، فراکسیون ولایی به رهبری آیتالله مصباح یزدی قرار دارد. مصباح یزدی نیز جز انتخابات خبرگان، در سایر عرصههای سیاسی حضور ندارد و حزبی نیز ندارد و قدرت او بیشتر در قالبهایی مثل شورای فقها بوده است. حاجی بابایی رئیس این فراکسیون از وزیران احمدینژاد است که او نیز سابقه حزبی ندارد و گرچه از رهبران ائتلاف جمنا بوده است، اما بعد از استعفا از حزب اعتدال و توسعه، عضو حزب دیگری نشده است.
رییس فراکسیون مستقلان ولایی عضو لیست امید!
فراکسیون مستقلان ولایی هم به رهبری علی لاریجانی تشکیل شده اما لاریجانی حاضر نیست در جلسات فراکسیون حاضر شود. ریاست فراکسیون، کاظم جلالی است که اتفاقا در تهران عضو لیست امید بود. در وصف کاظم جلالی همین بس که سال 94 در لیست امید و زیر اسم عارف وارد مجلس شد و سال 86 در کنار حاجی بابایی از حزب اعتدال و توسعه استعفا داده بود و در نامه مشترک با حاجی بابایی نوشته بودند «قواعد مورد نظر اعتدالی منشاء شکل گیری این حزب، اکنون در فعالیتهای آن تحت تاثیر جریانهای غیر معتدل قرار گرفته است.»
کاظم جلالی هم که چند بار وعده تشکیل حزب لاریجانی را داده بود، به نظر میرسد بیشتر تمایل دارد رئیس حزبی تشکیل نشده باشد تا وقت خود را به مرکز پژوهشها اختصاص دهد تا حزبی با ساختار مشخص و حتی از قرار گرفتن در حزب بهروز نعمتی و رفقا هم اجتناب کرد.
همین وضعیت به خوبی کنشگری سه فراکسیون را در مجلس نشان میدهد. مثلا زمان انتخابات هیئت رئیسه مجلس، فراکسیون مستقلان ولایی از لاریجانی حمایت کرد و مدعی بود بیش از صد نماینده دارد. اما سایر گزینههای مد نظر این فراکسیون رای چندانی کسب نکردند.
در قضیه استیضاح وزیر اقتصاد این امر بیشتر واضح بود. هر سه فراکسیون از اعضای خود خواسته بودند تا وزیر رای بیاورد اما بر خلاف نظر فراکسیون ها، وزیر اقتصاد خانه نشین شد.
نیاز به تغییر
در عرصه افکار عمومی هم این نیاز دیده میشود. چنانچه در دو سه سال گذشته، حاجی دلیگانی و حلقه اصفهان از یک سو و کریمی قدوسی و حلقه مشهد از سویی دیگر، بیشتراز حاجی بابایی توانستهاند پرچمدار فراکسیون ولایی باشند. در مقابل هم فراکسیون امید با چهرههایی مثل محمود صادقی، قاسم میرزایی نکو، غلامرضا حیدری، بهرام پارسایی، فاطمه سعیدی و اخیرا پروانه سلحشوری، بیشتر از عارف مدافع مواضع اصلاحات در دفاع از برنامههای اصلاحطلبان باشد.