چرایی ایجاد ازدحام مسافران اربعین برای دریافت ارز

 رویداد۲۴ از ابتدای هفته جاری با اعلام بانک مرکزی قرار شد که زائران اربعین بتوانند از طریق بانک ملی مبلغ ۱۰۰ هزار دینار عراق را با نرخ هر دینار ۹۶ ریال خریداری کنند و بعد از ثبت نام در ایران، اسکناس دینار خود را در نقاط مشخص شده در شهرهای نجف، کربلا و کاظمین و همچنین نقاط مرزی در داخل عراق تحویل بگیرند؛ اما با شروع سفر زائران و مراجعه برای تحویل ارز، مشکلاتی برای آنان ایجاد شد و خبرها از شکل گیری ازدحام برای دریافت ارز و دردسر زائران حکایت داشت؛ به طوری که مردم در صف‌های طولانی قرار گرفته و پرداخت‌ها به کندی انجام شد.

پیگیری ماجرای پیش آمده در مرز ایران و عراق برای تحویل ارز زائران از بانک ملی با ارائه توضیحاتی از سوی معاون فناوری اطلاعات این بانک همراه شد.

مسعود خاتونی توضیح داد: با توجه به منابع ارزی ایران در عراق قرار شد طی مذاکراتی بین بانک مرکزی دو کشور، دینار در نقاط مرزی و در خاک عراق به زائران اربعین تحویل داده شود، ولی به هر صورت وقتی قرار است اقدامی در خاک یک کشور دیگر انجام شود، باید تمامی مقررات و قوانین آن را رعایت کرد. از این رو در هفته‌های اخیر طی مذاکرات و جلساتی که بانک مرکزی با طرف عراقی انجام داد، در نهایت روز شنبه هفته جاری (۲۸ مهرماه) از سوی بانک مرکزی به بانک ملی ابلاغ شد که باید ارز مسافران اربعین به عنوان کانال پرداخت را در اختیار آنان قرار دهد. از این رو ما در فرصتی بسیار کوتاه و طی ۲۴ ساعت، ۵۱ نقطه برای استقرار ۲۵۰ باجه را در نقاط مرزی و در سراسر عراق شناسایی و تعیین کردیم، اما روال آن گونه که پیش‌بینی شده بود پیش نرفت؛ چرا که در این بین کارشکنی‌هایی انجام شد و در مواردی بانک مرکزی عراق با وجود توافقات قبلی، همکاری نکرد.

وی در ارائه توضیحات بیشتر گفت: به هر حال ارائه دینار ۹۶ ریالی از سوی بانک مرکزی موجب می‌شود که دیگر زائران کمتر به سمت صرافی‌ها یا دلالان بروند و در این حالت موانعی برای این جریان ایجاد شد و کارشکنی‌هایی رخ داد؛ چرا که منافع عده‌ای که می‌توانستند دینار را بین ۱۳ تا ۱۴ تومان به زائران بفروشند،‌ به خطر افتاده بود. حتی شاهد بودیم برق یا اینترنت قطع می‌شد که بخشی از آن شاید به آماده نبودن زیرساخت‌های عراق مربوط شود، اما بخشی از آن می‌تواند کارشکنی باشد که البته برنامه‌های ما را دچار مشکل کرد.

معاون فناوری اطلاعات بانک ملی افزود: یکی دیگر از مسائل این بود که نتوانستیم باجه‌های تحویل ارز را در مرز چزابه مستقر و از آن استفاده کنیم؛ آن هم در حالی که حداقل ۱۱ درصد زائران از این مسیر عبور می‌کنند و با توجه به شرایط ایجاد شده، زائران این بخش هم برای دریافت ارز خود به سایر مناطق حرکت کردند که باعث ایجاد ازدحام شد. این در حالی است که پیش از این مذاکراتی با بانک مرکزی عراق برای استقرار باجه و تحویل ارز در مرز چزابه انجام و نهایی شده بود، اما در زمان اجرا به مشکل برخوردیم.
خاتونی این را هم یادآور شد که با توجه به حجم بالای عبوری زائران از مرز مهران، شاهد بودیم که شرایط جوی نامساعدی حاکم شد و باران و سیل عاملی بود که نتوانیم به موقع برنامه‌های خود را  اجرایی کنیم.

وی با بیان این‌که از عصر دیروز تا امروز ازدحام به اوج خود رسیده است، گفت: با اقدامات انجام شده از قبیل اعزام نیروهای بیشتر و استقرار باجه‌های دیگر توانستیم تا حد زیادی به اوضاع مسلط شویم و اکنون با نظم بیشتری امور در حال انجام است؛ به گونه‌ای که آخرین آمارها از این حکایت دارد که تا دیشب حدود ۲۱ هزار زائر ارز خود را تحویل گرفتند و تا این ساعت (ساعت ۱۹ چهارشنبه) به بیش از ۴۰ هزار نفر افزایش یافته است.

این عضو هیات مدیره بانک ملی با اعلام این‌که ۱۷۲ هزار نفر برای دریافت ارز ثبت نام کرده بودند، گفت که بر خلاف برخی خبرها همچنان امکان ثبت نام وجود داشته و به تمامی متقاضیان ارز داده خواهد شد. این در حالی است که با افزایش امکانات، برای تحویل ارز، اکنون حدود ۳۴۰ باجه در نقاط مختلف فعال هستند و هیچ جای نگرانی برای تحویل ارز وجود ندارد.

خاتونی به زائران توصیه کرد که آرامش خود را حفظ کرده و حتما ارز را در مرز تحویل بگیرند. اگر هم ارز خود را به هر دلیلی دریافت نکردند، جای نگرانی نیست و بعد از برگشت به ایران وجوه واریزی به آنان برگشت داده می‌شود.

معاون فناوری بانک ملی همچنین در رابطه با انتقاداتی که نسبت به جریان ایجاد شده برای تحویل ارز زائران مطرح شده است، گفت که باید تمامی شرایط را در نظر گرفت. به هر حال ما در دوره حساسی به سر می‌بریم و پاسخگویی به حدود یک میلیون و ۷۰۰ هزار زائر در چند روز کار آسانی نیست. بانک مرکزی با توجه به تدابیری که برای کنترل حوزه ارزی داشت، به این نتیجه رسید که بهتر است با توجه به منابعی که درعراق دارد، دینار زائران را تامین کند، چرا که نمی‌توانستیم این حجم دینار را به کشور وارد کرده و تحویل ارز را در ایران انجام دهیم؛ بنابراین با مذاکراتی که انجام دادیم، بانک ملی برای همکاری پیشقدم شد، در حالی که وقتی جلسه برای این منظور برگزار شد، بانک‌ها میز را ترک کرده و حاضر به همکاری نبودند و در مجموع ما این کار را تقبل کردیم که  کار بسیار سختی بود.