رویداد۲۴ گزارش می‌دهد؛
نتانیاهو در سوئیس خاورمیانه/ عمان در کنار مصر و اردن
یک مقام ارشد فلسطینی گفته است گرچه مقامات فلسطینی از تلاش عمان برای بازی نقش میانجی برای پروسه صلح استقبال کرده‌اند، اما عمان می‌تواند از موقعیت منحصر به فرد خود برای بازی نقشی بزرگتر منطقه‌ای و برای میانجی گری میان ایران و اسرائیل بهره ببرد.
رویداد۲۴ سارا ریاضی: روز جمعه «بنیامین نتانیاهو» و «سلطان قابوس» در مسقط دیدار داشتند. دیداری که در ۲۲ سال گذشته بی‌سابقه بود. «سارا نتانیاهو» همسر بنیامین نتانیاهو، رییس سازمان جاسوسی موساد، مشاور امنیت ملی نتانیاهو، وزیر خارجه از جمله چهره‌هایی بودند که نتانیاهو را در این سفر همراهی کرده‌اند.
این سفر در ادامه سفر سه روز پیش «محمود عباس» به مسقط انجام شد. دیدار‌هایی که توالی آن‌ها در کنار محتوای بیانیه مشترک سلطان عمان و نخست وزیر اسرائیل، تداعی‌گر تلاش مسقط برای احیای نقش خود به عنوان «سوییس خاورمیانه» است!
نتانیاهو و سلطان قابوس در حالی در پایان دیدار بیانیه مشترکی درباره راه‌های پیشبرد صلح خاورمیانه منتشر کردند که «یوسف بن علوی بن عبدلله» وزیر خارجه عمان درباره آن گفته بود عمان قرار نیست نقش میانجی را برای پروسه صلح خاورمیانه بازی کند، اما می‌خواهد به این موضوع کمک کند.
نکته جالب آنکه بن علوی اسرائیل را یک دولت خواند و اعلام کرد که اسرائیل دولتی در منطقه است که باید آن را قبول کنیم. بن علوی گفته است عمان نسبت به برنامه صلح «دونالد ترامپ» بسیار خوش‌بین است و این راه‌حل برای اسرائیلی‌ها و فلسطینی‌ها سودآور است.
سفر ناگهانی نخست وزیر اسرائیل به مسقط از بسیاری جهات حائز اهمیت است:
عمان در کنار مصر و اردن
اسرائیل و عمان روابط دیپلماتیک ندارند و تنها کشورهای عربی‌ای که تاکنون اسرائیل را به رسمیت شناخته اند، مصر و اردن هستند.
ارتباط اسرائیل با کشورهای عربی
به نظر می‌رسد نتانیاهو تلاش‌های پشت پرده خود را برای گرم‌تر شدن روابط اسرائیل و کشورهای عربی، علنی کرده است. نتانیاهو در سالهای اخیر در مورد توسعه روابط خوب با تعدادی از کشورهای عربی لاف‌های زیادی زده بود، اما این اولین بار است که این روابط یا شراکت‌ها علنی شده است.
دیداز پس از ۲۲ سال
این دیدار اولین دیدار بعد از سفر اسحاق رابین در سال ۱۹۹۶ و شیمون پرز در سال ۱۹۹۶ به عمان بوده است. دو کشور در طی آن سال‌ها توافق کرده بودند که دفاتر نمایندگی خود را بازگشایی کنند. در اکتبر سال ۲۰۰۰ عمان دفتر نمایندگی اسرائیل را در جریان دومین انتفاضه فلسطینی‌ها بست. ۲۲ سال از آخرین سفر مشابه به عمان می‌گذرد. سلطان عمان مدت‌هاست که نقش کمرنگی در تسهیل مذاکرات اسرائیلی و فلسطینی داشته است.
یک مقام ارشد فلسطینی با آسوشیتدپرس مصاحبه کرده و گفته سلطان قابوس پیشنهاد بازی نقش میانجی میان فسطینی‌ها و اسرائیلی‌ها را مطرح کرده و این پیشنهاد با استقبال محمود عباس مواجه شده است. محمود عباس از هر اقدام معناداری برای پروسه صلح استقبال می‌کند.
طرح صلح خاورمیانه در حاشیه
با روی کار آمدن ترامپ در کاخ سفید، طرح صلح خاورمیانه نیز به حاشیه رفته است. این ابتکار عمل که سال‌ها از سوی روسای جمهور آمریکا پیگیری می‌شد، در دوران ترامپ و با انتقال ساختمان سفارت آمریکا به بیت المقدس دیگر محلی از اعراب نداشته است.
روابط آمریکا و فلسطینی‌ها در ماه می و در پی اقدام واشنگتن به طور کامل قطع شد؛ از سوی دیگر آمریکا کمک‌های مالی خود را به آژانس آوارگان فلسطینی سازمان ملل را قطع کرد و دفتر سازمان آزادی بخش فلسطین در واشنگتن را تعطیل کرد. همه این عوامل به تیره‌تر شدن روابط آمریکا و فلسطین انجامید.
کشورهای عربی از جمله عمان به طور علنی خواستار تشکیل کشور فلسطین و انتخاب شرق اورشلیم به عنوان پایتخت این کشورند. سلطان قابوس در همه این سال‌ها تلاش کرده کشورش را در منطقه پرتلاطم خاورمیانه با سیاست عدم دخالت و بی‌طرفی هدایت کند. این بی‌طرفی تا حدی است که به عمان لقب سوئیس خاورمیانه داده شده است.
از جمله اقدامات چشمگیر عمان در پیگیری این سیاست شامل؛ کمک‌ها و میانجی‌گری‌های مسقط برای آزادی گروگان‌های غربی در یمن و ایجاد کانال مخفی برای از سر گیری روابط تهران و واشنگتن، عدم شرکت در بایکوت قطر و عدم مشارکت در ائتلاف عرستان علیه یمن با وجود عضویت عمان در شورای همکاری خلیج فارس است. با این وجود سلطان عمان مدت‌هاست که نقش کمرنگی در تسهیل مذاکرات اسرائیلی و فلسطینی داشته است.
عمان؛ خط ارتباطی تهران!!
در میان گمانه زنی‌ها درباره این دیدار، تلویزیون هداشات اسرائیل تحلیل جالب توجهی داشت. این رسانه رژیم صهیونیستی که عمدتا نقش افشاگر پشت پرده سیاست‌های اسرائیل با هماهنگی مقامات ارشد این کشور را بازی می‌کند در مصاحبه با یک تحلیلگر اسرائیلی به ارتباط بین تهران و دیدار عمان اشاره کرده و گفته است: عمان می‌خواهد نقش میانجی را بین اسرائیل و فلسطین بازی کند، اما اسرائیل برای اینکه با فلسطینی‌ها مذاکره کند نیاز به کمک کسی ندارد. عمان خط ارتباطی با تهران است. کشور‌ها زمانی به عمان سفر می‌کنند بخواهند به ایران پیغامی بدهند.
این ایده که نشست مشترک سلطان عمان با نخست وزیر رژیم صهیونیستی به نوعی به ایران ارتباط داشته باشد با اظهارات یک مقام ارشد فلسطینی در روز جمعه تقویت شد. یک مقام ارشد فلسطینی درباره این دیدار به نفوذ محدود عمان هم بر اسرائیل و فلسطین اشاره کرده و به آسوشیتدپرس گفت: گرچه مقامات فلسطینی از تلاش عمان برای بازی نقش میانجی برای پروسه صلح استقبال کرده‌اند، اما این کشور می‌تواند از موقعیت منحصر به فرد خود برای بازی نقشی بزرگتر منطقه‌ای و برای میانجیگری میان ایران و اسرائیل بهره ببرد.
دیداری در تضاد با سیاست ایران
هاآرتص نیز در گزارشی با اشاره به روابط خوب تهران- مسقط و پروژه خط لوله گاز میان ایران و عمان که در آستانه آغاز تحریم‌های نفتی آمریکا نهایی شده است، نوشت: ابتکار عمل عمان موجی از گمانه‌زنی‌ها درباره احتمال برقراری کانال ارتباطی میان ایران و اسرائیل را تقویت کرده است.
تحلیل بازخورد مقام‌های کشورهای منطقه از جمله ایران به خبر دیدار بی سابقه سلطان عمان و نخست وزیر رژیم صهیونیستی نشان می‌دهد این دیدار با سیاست‌های ایران در تضاد است. هم از حیث احتمال پیگیری سیاست آمریکایی صلح خاورمیانه، هم از حیث استقبال مقامات کشورهای عربی از جمله امارات و عربستان از این دیدار به عنوان زمینه عادی سازی روابط اعراب و اسرائیل و شناسایی کشور اسرائیل در منطقه و در نهایت از حیث احتمال تلاش اسرائیل برای مخابره پیام به ایران.
واکنش‌ها به این دیدار نتانیاهو و سلطان قابوس
خالد بن احمد آل خلیفه وزیر خارجه بحرین گفت: کشورش از دیدار انجام شده و دیدگاه عمان نسبت به فرآیند صلح اسرائیل و فلسطین حمایت می‌کند زیرا انجام این کار از خرد و دوراندیشی سلطان قابوس برای کمک و رسیدن به صلح در مساله اسرائیل و فلسطین است.
عادل الجبیر وزیر خارجه عربستان مدعی شد: ما هیچ رابطه‌ای با اسرائیل نداریم، اما معتقدیم فرآیند صلح، کلید عادی‌سازی روابط با اسرائیل است. فرآیند صلح در نشست ۲۰۰۲ بیروت با درخواست از اسرائیل برای عقب‌نشینی از سرزمین‌های اشغالی و اجازه استقرار یک دولت فلسطینی بر اساس مرزبندی‌های ۱۹۶۷ و به پایتختی شرق اورشلیم پایه‌گذاری شد. در ازای این درخواست‌ها بنا بر این شد با اسرائیل عادی سازی روابط کلید بخورد. این وضعیت همچنان موضع ماست.
جبیر گفته است: ما در حال حاضر با دو رویکرد در خاورمیانه مواجه هستیم. یکی رویکرد نور از سوی عربستان سعودی است و یکی رویکرد تاریکی از سوی ایران که به دنبال فرقه‌گرایی در منطقه است. تاریخ نشان می‌دهد نور همیشه بر تاریکی پیروز است. سوال اینجاست که ما چطور ان‌ها را شکست می‌دهیم.
جیسون گرین بلیت نماینده امور خاورمیانه در آمریکا در واکنش به سفر نتانیاهو در توییتر خود از گرم‌تر شدن روابط بین اسرائیل و عمان استقبال کرد و گفت: این اقدامی خوب برای صلح و ایجاد فضای با ثبات و امن بین اسرائیلی ها، فلسطینی‌ها و همسایگانشان است. امیدوارم شاهد دیدار‌های بیشتری از این دست باشیم.
حسین امیر عبداللهیان مشاور امور بین الملل رییس مجلس گفته است: دیدار نتانیاهوی جانی با سلطان قابوس در دربار عمان از خرد او به دور بود. ترامپ و نتانیاهو از توافق موسوم به توافق قرن طرفی بر نخواهند بست.
بهرام قاسمی سخنگوی وزارت امور خارجه ضمن انتقاد از این سفر گفته است از نظر ما کشورهای اسلامی منطقه نباید تحت فشار کاخ سفید به رژیم غاصب صهیونیستی فضای تحرک برای ایجاد مصائب و مشکلات جدید در منطقه دهند.
او ادامه داد: بی شک این رژیم در پی ایجاد اختلاف میان کشورهای مسلمان و سرپوش نهادن بر ۷۰ سال غصب و تجاوز و کشتار مردم مظلوم فلسطین است. به نظر می‌رسد از آغاز دوران ریاست جمهوری آقای ترامپ، لابی صهیونیستی در کاخ سفید و دولت آمریکا بیش از پیش در جهت منافع غیرمشروع رژیم صهیونیستی و فشار بر کشورهای اسلامی برای عادی سازی مناسبات دیپلماتیک با غاصبان قبله اول مسلمین فعال شده‌اند.
خبر های مرتبط
