بررسی التهابات ارز در کشور / قیمت دلار و سایر ارزها

رویداد۲۴ نرخ ارز در کشور از ابتدای سال 1397 تا به امروز دچار سیر صعودی شده است. البته با تدابیری که بانک مرکزی و دولت در نظر گرفته میزان رشد نرخ ارز کنترل شده و رو به افول است. قیمت همه ارزها و همچنین قیمت دلار آمریکا دستخوش افزایش نرخ شده اند. حتما برای شما هم سوال شده که علت این افزایش در چیست؟ با انعقاد برجام، آمریکا توافق کرد تا تحریم های ناجوانمردانه علیه کشورمان را معلق کرده و دیگر تحریم جدیدی نیز اعمال نکند. این تحریم ها شامل همه موارد بود.

اما با خروج دونالد ترامپ از برجام و عملا بی فایده شدن برجام و بازگشت تحریم ها علیه کشور قیمت دلار آمریکا بار دیگر افزایش یافت. این افزایش نرخ سبب شده تا پول ملی کشور در مقابل سایر ارزها دچار افت ارزش شود و مردم کشور را با گرانی های عجیب و قریب و ناگهانی مواجه کند.

اما چرا ایران تحریم شد؟

ایران همواره برنامه موشکی خود را همواره موضوعی مستقل از مذاکرات هسته ای دانسته و آن را به عنوان حق دفاعی خود میداند. اما با تصویب قطع نامه شورای امنیت که ایران را به مدت 8 سال از انجام هرگونه فعالیت در رابطه با موشک های بالستیک که قابلیت حمل کلاهک های هسته ای را دارند منع میکرد و آزمایش موشک بالستیک هدایت شونده عماد، دقیقا یک هفته بعد از تصویب قطع نامه مذکور از بهانه های آمریکا و متحدانش برای اعمال تحریم های جدید علیه ایران بود.

دومین دلیل آمریکا مربوط به مواضع اسراییل است که توافق هسته گروه 1+5 را از همان ابتدا یک توافق بد و خطری برای امنیت منطقه می دانست. رژیم صهیونیستی همیشه اصرار بر آن داشت  از آنجائیکه برنامه های موشکی ایران بخشی از  توافق هسته ای با گروه 1+5 بوده، باید با دقت و وسواس بررسی شود. همین مواضع بنیامین نتانیاهو  نخست وزیر اسراییل را بر آن داشت تا اظهار نماید : اسرائیل هر گونه تخطی ایران از توافق های بین المللی از جمله برنامه های هسته ای، برنامه های موشکی  را زیر نظر دارد.

در کل ایران به دلیل حفظ استقلال و قدرت خود در منطقه به نوعی تبدیل به قدرتی بزرگ در خاورمیانه شده است. همین مورد از دلایلی است که به کام آمریکایی ها خوش نمیاید، زیرا که آنها میخواهند قطب قدرت جهان باقی بمانند. آمریکا در قبال مسئله ترکیه هم نشان داده که از قدرت اقتصادی خود میتواند به عنوان سلاح علیه کشورها استفاده کند.

چرا لیر ترکیه سقوط کرد

از ابتدای سال میلادی 2017 و در پی گسترش تنش ها میان دولت ترکیه و آمریکا، دونالد ترامپ اقدام به وضع تعرفه های سنگین وارداتی به محصولاتی نظیر فولاد از ترکیه نمود که در پی این اقدام قیمت لیر ترکیه در مقابل دلار سقوط کرد.

این روند هم چنان ادامه داشته و با دستگیری کشیش آمریکایی که اردوغان او را از حامیان گولن "رهبر کودتا چیان" میداند بیشتر شده است. آمریکا خواهان آزادی او میباشد و از دلایل اصلی تنش ها میان ترکیه و آمریکا همین موضوع میباشد.

اردوغان البته با اعزام هیئت های دولتی به آمریکا و تشکیل جلسات میان دولت دو کشور سعی در کنترل اوضاع داشته اما همچنان هیچ توافقی میان دو کشور حاصل نشده است. از دلایل دیگری که به این موضوع دامن زده مسئله جدایی طلبان سوریه و کردهای عراق میباشد، که هر دو تحت حمایت آمریکا بوده و در مقابل ترکیه قرار گرفته اند.

افت ارزش ریال در مقابل سایر ارزها

با افت ارزش ریال ایران در مقابل دلار آمریکا سایر ارزها هم همانطور که گفته شد دچار تغییرات شدند. بسته شدن سیستم بانکی "Swift" سبب شده تا پولهای ایران در کشورهای دیگر بلاک شده و بانک ها و سرمایه داران نتوانسته اند آنها را به کشور وارد کنند.

افزایش قیمت دلار آمریکا سبب شده تا سایر ارزها هم دچار سیر صعودی شوند، قیمت دلار کانادا و دلار استرالیا و میتوان گفت همه ارزهای مرجع در دنیا همین روند را داشته اند. البته همانطور که پیشتر گفتیم با تدابیر دولت و بانک مرکزی قسمتی از این تلاطم کنترل شده است.

چرا دلار ارزان شد

دلیل کاهش نرخ ارز طبق گفته عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران مسائل اقتصادی نیست. مجید رضا حریری دلایل عمده افت قیمت دلار و سایر ارزها را دلایل سیاسی میداند و به گفته او دلایل اقتصادی تاثیر چندانی بر این میزان ندارند. وی گفت کاهش و افزایش نرخ ارزهای خارجی نشان دهنده ضعف در اقتصاد کشور است و بانک مرکزی باید شیب افزایش و کاهش نرخ دلار را کنترل نماید تا نرخ کاهشی دلار ادامه دار شده و پایین تر شود.

او علت اصلی این افزایش و کاهش در نرخ ارز را علل سیاسی دانست و جنبه های اقتصادی را بدون دخالت در این تلاطمات میداند. در حال حاضر کم کم روند نزولی در قیمت ارز دیده می‌شود، چرا که سفته‌بازان و و همچنین دارندگان پس‌انداز خرد مجبور شده اند ارز خود را به بازار عرضه کنند؛ بنابراین ارز روند نزولی در پیش گرفته است.

اقدامات کشورهای دیگر در مقابل دلار

کشورهایی نظیر روسیه و چین و همچنین اتحادیه اروپا در نظر دارند تا دلار را از معاملات خود حذف کنند. روسیه از اروپا خواسته تا خرید نفت خود از این کشور را با یورو پرداخت نماید.

اولین قدم را در این رابطه ایران و روسیه برداشتند، دو کشور قراردادی را در گذشته به امضا رساندند که در آن به تهاتر نفت و کالا پرداخته اند. این اقدام برای حذف دلار از مبادلات تجاری ایران و روسیه کلید خورد که هر دوی این کشور تحت تحریم های آمریکا قرار گرفته اند.

این توافق در سال 2014 شکل گرفته و در سال 2015 تمدید شد. طبق این قرار داد روسیه در مقابل دریافت 100.000 بشکه نفت خام ایران، 45 میلیارد دلار کالا را به ایران صادر میکند.

ایران نیز در ماه مارس به بازرگانان خود دستور داد تا معاملات تجاری را با ارزهای دیگر انجام دهند و بازرگانانی که از این دستور سرپیچی کنند اجناس خود را نمیتوانند به ایران وارد کنند.

این اقدامات ایران و روسیه برای حذف دلار آمریکا از معاملات خود صورت گرفته و در حال حاضر نیز شرکتهای نفتی روسیه در صدد حذف دلار از معاملات خود هستند.

چین هم با جدیت سرگرم گسترش استفاده از ارز خود در تجارت نفت و سایر کالاها است. بین‌المللی شدن یوان، بخشی از ابتکار جاده ابریشم جدید شی جین پینگ، رییس جمهور چین است و با توجه میزان مصرف نفت چین، تجارت نفت بخش بزرگی از برنامه بین‌المللی سازی یوان است. چین اوایل امسال قراردادهای نفت به یوان را راه اندازی کرد و اگرچه جامعه تجاری در استقبال از این قراردادها محتاط مانده است اما برخی پیش‌بینی می‌کنند که یوان احتمالا جای دلار را به عنوان ارز نفتی جهانی خواهد گرفت. و در صورتی که اتحادیه اروپا در بلندمدت دوام پیدا کند، ممکن است یورو نیز به یوان بپیوندد. در کل روسیه و ایران در میان بزرگترین صادرکنندگان نفت جهان هستند و ممکن است بزودی بشکه‌های نفت بیشتری به جای دلار، به یورو فروخته شوند.

پیش بینی قیمت دلار در ایران

با توجه به التهابات بازار ارز و شرایط کنونی اقتصادی در ایران و البته از آن مهم تر تحریم های جدید کنگره آمریکا که بر تمام مشکلات اقتصادی کشور سایه انداخته است نمی توان پیش بینی قیمت دلار را دقیق انجام داد و تمام کارشناسان و فعالان این حوزه هم بر این عقیده هستند که با وضعیت کنونی اقتصاد و تحریم ها باید فقط صبر کنیم تا آینده فرا برسد تا قیمت دلار مشخص شود.

اما با توجه به ورود دولت و مهم تر از آن ورود قوه قضاییه به مسئله قیمت دلار شاهد کنترل نسبی در این بازار هستیم حالا این موضوع چقدر توانسته است قیمت دلار را ثابت کند خود موضوعی است که برخی از کارشناسان عقیده دارند به زودی دیگر دولت نمی تواند قیمت ارائه دهد و بازار مجبور به آزاد سازی قیمت هاست، برخی دیگر هم عقیده دارند که قیمت دلار را باید از چرخه اقتصادی به کل حذف کنیم وگرنه با فشار دولت و عدم اجازه به بازار برای قیمت گذاری نمی توان قیمت این ارز را کنترل کرد.

البته به نظر ما ( اطلاع نیوز ) هر دو نظر قابل تامل است و باید این دو تفکر بصورت جدی مورد تحقیق و بررسی قرار بگیرد تا بلکه کشور بتواند از بن بست اقتصادی خارج شود، ما در طی این چند ماه بصورت کامل نظرات کارشناسان و فعالان اقتصادی را رصد کردیم اما هیچ اظهار نظر دقیقی را نتوانستیم پیدا کنیم و این مسئله هم فقط برای این است که شرایط کنونی اجازه به هیچ کارشناس و فعالی نمی دهد تا تحلیل دقیقی از شرایط داشته باشد.

پیش بینی قیمت دلار موضوعی است که اصلا امکان پذیر نیست چرا شرایط اقتصادی در هیچ جای دنیا قابل پیش بینی نیست اما این موضوع در ایران با توجه به تحریم ها عمق بیشتری پیدا کرده است و نمی توان راهکاری برای آن ارائه داد. 

شرایط جدید برای کنترل نرخ ارز

دولت برای عرضه ارز برای متقاضیان واقعی و نه دلالان یا محتکر کنندگان دلار در تلاش بوده و تدابیر جدیدی را برای جلوگیری از فروش ارز به این دسته از افراد در نظر گرفته است.

به گزارش خبرنگار مهر، صرافان شرایط جدیدی را برای متقاضیان ارز در نظر گرفته اند. متقاضیان باید ضمن ارائه کارت ملی و کارت بانکی و سیم کارت به نام خود را ارائه دهند.

یکی از صرافی‌های چهارراه استانبول تهران در گفتگو با خبرنگار مهر در مورد این شرایط گفت: فرد خریدار باید مدارک کامل هویتی را به صراف ارایه دهد تا مشخص شود که با کارت ملی دیگران اقدام به خرید ارز نکرده است و یک متقاضی واقعی است. بر این اساس، هر فرد متقاضی باید علاوه بر ارایه کارت ملی، کارت بانکی و مدارک سیم‌کارت به نام خود را نیز در اختیار صرافی قرار دهد؛ ضمن اینکه برخی صرافی‌ها ممکن است در همان لحظه، تماس‌هایی را به صورت رندوم با متقاضی داشته باشند.

وی افزود: حال که بازارساز وارد عمل شده و در حال نظارت و کنترل بازار ارز است تا تقاضاهای اضافی با کاهش نرخ، وارد بازار نشود، این شرایط جدید وضع شده است تا بلکه خریداران واقعی به سمت بازار حرکت کرده و نیازهای سوداگرایانه وارد بازار نشود.

سقف خرید یورو مسافرتی در صرافی ها

بررسی ها در تاریخ 28 آبان 1397 حکایت از آن دارد که سقف خرید ارز به شکل یورو در سامانه سنا 2000 یورو میباشد طبق گفته صرافان این میزان در گذشته 5000 یورو در سال بوده است. قیمت یورو هم در بازار امروز 14.891 تومان بوده است.

البته برخی صرافان می‌گویند که این موضوع با سرفصل ارز همراه مسافر متفاوت است؛ ضمن اینکه سقف مجاز برای خرید اسکناس ارز توسط هر مسافر با ارایه مدارک کافی نیز ۵ هزار یورو است.