ایران به رتبه یازده تولید خودرو در جهان می رسد؟
رویداد۲۴ چهارسال پیش سند اهداف و سیاستهای توسعه صنعت خودرو درافق ۱۴۰۴ که در آن راهکارهای دست یابی ایران به اهداف مورد نظر در افق ۲۰ ساله توسعه در صنعت قطعه و خودروسازی اشاره شده بود، تدوین و به تصویب شورای سیاست گذاری خودرو رسیده و سپس ابلاغ شد.
این سند دربردارنده نکات و موضوعات کلیدی بود که به لحاظ کمی ایران را در یک بازه زمانی دراز مدت جزو مطرحترین کشورهای جهان در تولید خودرو میدید و در برآورد این چشم انداز تا سال ۱۴۰۴، ایران باید در در تولید خودرو به مقام نخست در منطقه خاورمیانه، مقام پنجم درآسیا و یازدهمین تولیدکننده برتر جهان دست یابد.
زمانی که این سند تدوین شد صنعت خودرو ایران روزهای خوبی را سپری میکرد و تولید به شدت افزایش یافته بود و پیش بینی میشد تولید خودرو در کشور به ۲ میلیون دستگاه در سال برسد و رسیدن به این رتبه دور از ذهن نبود.
در سال گذشته و پس از برجام و عقد قرارداد با شرکتهای خارجی، این امیدواری بیشتر هم شد و خطوط تولید جان تازهای گرفته بودند، اما از ابتدا امسال و با از سرگیری تحریمها تامین قعات و مواد اولیه و به تبع آن تولید با مشکل جدی مواجه شده و به نظر میرسد، دست یابی به رتبه ۱۱ جهان در تولید بیش از پیش سختتر شده باشد.
اما نکته مهم اینجا است که اساسا در صنعت بخصوص در صنعت پویایی مثل خودرو باید این توقع را داشت که یک برنامه و چشم انداز بلند مدت تنظیم کرد و بعد از سالها به آن دست یافت؛ یا این شرایط اقتصادی است که تعیین میکند چه استراتژیای برای بهبود عملکرد خودروسازان به کار گرفته شود؟
در همین راستا عبدالله بابایی کارشناس صنعت خودرو میگوید: «سند چشم انداز ۲۰ ساله در سال ۹۳ با توجه به شرایط آن زمان که صنعت خودرو در تولید عملکرد قابل توجهی داشت تدوین شده، اما با توجه به شرایط امروز این سند نیاز به بازطراحی دارد.»
وی میافزاید: «اینکه سندی در سالهای قبل تدوین شده و ما منتظر باشیم پس از ۲۰ سال دقیقا همین اتفاق بیفتد معقول نیست چرا که شرایط اقتصادی، امکانات، سیستمها و حتی رقبا شرایط ثابتی ندارند و این صنعت دائما در حال تحول است بنابراین این چشم انداز بلند مدت هم متناسب با شرایط فعلی تعریف شود.»
این کارشناس صنعت خودرو با اشاره به اینکه بسیاری از کشورهای صنعتی جهان هم چشم انداز و برنامهها و ویژنهای بلند مدت دارند خاطر نشان میکند: «همین کشورها هم برنامههای خود را با توجه به پتانسیلهای موجود و شرایط حاکم بر اقتصاد جهانی تنظیم میکنند و ممکن است بارها این برنامه دستخوش تغییر شود.»
بابایی در پاسخ به این سوال که سند چشم انداز ۱۴۰۴ صنعت خودرو تا چه حد دست یافتنی است تصریح میکند: «این موضوعی است که نیاز به کارشناسی دارد و ومنوط به این است که چه سیاستی در صنعت اتخاذ شود و استراتژیها باید در زمانهای مختلف تغییر کند تا بهترین راه برای بهترین نتیجه به دست بیاید.»
با توجه به آنچه گفته شد و با توجه به شرایط خاص اقتصادی کشور ابتدا به نظر میرسد سند راهبردی صنعت خودرو باید مبتنی بر واقعیات روز بازطراحی و تدوین شود و این امکان را داشته باشد تا در صورت تغییر شرایط بر اساس تحولات و ظرفیتهای اقتصادی موجود تغییر کند.
در آن صورت میتوان گفت که صنعت خودرو دارای یک راهبرد اصولی و دقیق و برنامه و افق دراز مدت است و در این صورت احتمال دست یابی به اهداف نیز میسرتر خواهد بود.