طرفداران استانی شدن انتخابات مجلس، جدی‌تر از همیشه/ اختلاف نمایندگان شهرهای بزرگ و کوچک

رویداد۲۴ مجلس شورای اسلامی، در دو سه ماه گذشته، چند وجهه از ناکارآمدی خود را به نمایش گذاشته است؛ از ماجرای درگیری نماینده سراوان تا استعفای نمایندگان اصفهان و فیلمبرداری و فحاشی در صحن مجلس گرفته تا ده‌ها اتفاق ریز و درشت که در سال‌های گذشته رخ داد و حوادث هفته‌های گذشته، بهانه‌ای برای مرور دوباره آن‌ها شد.

 

شاید بتوان طرح استانی شدن انتخابات مجلس را یکی همان ناکارآمدی‌ها خواند؛ در واقع از زمانی که زمزمه انتخابات استانی مطرح شده است، احزاب از آن استقبال کرده‌اند. طبیعی است هر چقدر انتخابات، جغرافیای بزرگتری را در بر بگیرد و نیاز به تشکیل ائتلاف‌ها و سازماندهی نیرو‌ها باشد، احزاب سیاسی توانایی اثرگذاری بیشتر در انتخابات را بیشتر پیدا خواهند کرد. این وضعیت را مقایسه کنید با شهر‌های با جمعیت زیر صد هزار نفر که عموما هرگز چهره‌ای تشکیلاتی وارد مجلس نکرده‌اند.

محمودی شاه نشین عضو کمیسیون شورا‌ها، ایجاد توازن آرای نمایندگان منتخب از یک استان را از مزیت‌های اجرای طرح استانی شدن انتخابات مجلس دانسته و گفته با اجرای این طرح، دیگر شاهد نخواهیم بود که در یک استان، نامزدی با یک میلیون رای و یکی داوطلب دیگر از همان استان با ۱۲ هزار رای وارد پارلمان شود.

قاسم میرزایی نکو نیز یکی دیگر از حامیان تصویب قانون استانی شدن انتخابات مجلس است. وی به اعتراض نمایندگان شهر‌های کوچک اشاره می‌کند و می‌گوید برای مثال ممکن است در صورت استانی شدن انتخابات مجلس، ۵ شهرستان استان تهران در بین ۱۶ شهرستان دیگر ادغام شوند، ولی نماینده‌ها به امور ملی می‌‎پردازند و این نتیجه می‌تواند مفید باشد. علاوه بر این نتیجه مثبت، ویژگی خوب دیگری که برگزاری انتخابات مجلس به صورت استانی دارد، به صفر رساندن خرید و فروش رای است. از طرفی اکنون در انتخابات هرکدام از طوایف برنامه خود را دارند و با استانی شدن این موضوع کمرنگ می‌شود.

 

او گفته با استانی شدن انتخابات، مجموعه‌ها و بخش‌های نظارتی کارشان را کامل انجام می‌دهند. با این قانون بعضی از دکان‌های انتخاباتی هم تعطیل می‌شود. 

مخالفان چه می‌گویند؟

استانی شدن انتخابات مجلس مخالفان جدی دارد. مهمترین محفل آن‌ها همین نمایندگان شهر‌های کوچک هستند که احتمالا در انتخابات استانی هیچ شانسی برای ورود به خانه ملت نخواهند داشت، چون عموما برای مردم خارج از شهر و روستای خود، هیچ برنامه‌ای برای ارائه به مردم ندارند.

 

ابراهیم کارخانه نماینده ادوار مجلس شورای اسلامی در یادداشت روزنامه کیهان چهل اشکال به طرح استانی شدن انتخابات مجلس گرفته است. مثلا نوشته است «از آنجا که شرکت در انتخابات یک تکلیف شرعی است و مردم می‌بایست بر پایه حجت شرعی به کاندیدای اصلح رای دهند، ده‌ها و یا صد‌ها برابر شدن کاندیدا‌های استان انتخاب اصلح را با مشکل مواجه می‌سازد.»

 

او افزایش هزینه‌های انتخاباتی، کاهش سطح نظارت و کمرنگ شدن ارتباط مردم با نمایندگان را از دیگر آسیب‌های استانی شدن انتخابات مجلس خوانده و حتی به صراحت تاکید کرده است نقش‌آفرینی احزاب در انتخابات مجلس، یک آسیب برای ساختار فعلی کشور است!

البته این استدلال‌ها به شکل مشابهی از نمایندگانی مثل مقصودی (سبزوار) یا گودرزی (بروجرد) تکرار شده است. با این حال به نظر می‌رسد اراده نمایندگان مجلس دهم فعلا بر این اساس استوار است که تصویب این لایحه را از مجلس بگیرند. باید دید واکنش اکثریت مجلس، شورای نگهبان و مجمع تشخیص به این لایحه چه خواهد بود؟

 

آنگونه که سخنگوی کمیسیون شوراها گفته فعلا طبق این طرح، یک حوزه انتخابیه اصلی برای کاندیدا‌های نمایندگی مجلس در نظر گرفته می‌شود، یک حوزه فرعی نیز وجود دارد که شهرستان‌های هر استان هستند.