از فرسودگی ناوگان اتوبوسرانی تا غفلت از ظرفیت‌های تولید

رویداد۲۴ هرساله به فصول سرد که می‌رسیم بحث معاینه فنی و آلودگی هوا داغ می‌شود و طرح‌های ضربتی اجباری شدن معاینه فنی خودرو‌های سبک و سنگین به اجرا در می‌آید.

اما بهار که از راه می‌رسد و از میزان آلایندگی‌های هوا کاسته می‌شود و از وارونگی دما هم دیگر خبری نیست بار دیگر این موضوع به فراموشی سپرده می‌شود.

امسال نیز در همین راستا فاز دوم طرح کاهش به اجرا در آمد و در فاز دوم طرح کاهش بنا بر این بود که کنترل آلودگی هوای شهر به کل سطح شهر گسترش یافته و معاینه فنی خودروها، آلایندگی اتوبوس‌ها اعم از اتوبوس‌های سرویس ارگانی و حمل مسافر، ناوگان حمل بار اعم از وانت‌ها، کامیونت‌ها و کامیون‌ها نیز در این طرح کنترل شوند و از همین رو مقرر شد ۱۲۰۰ دوربین نظارتی شهر تهران کد تخلف معاینه فنی بگیرند و دوربین‌ها خودرو‌های فاقد معاینه فنی را از اول آبان شناسایی کنند و خودرو‌های بدون معاینه فنی نیز ۵۰ هزار تومان جریمه شوند. اما به راستی این طرح معاینه فنی تا به امروز چقد موثر واقع شده است؟

از بحث آلودگی هوا که بگذریم معاینه فنی خودرو‌های سبک و سنگین قرار است راهی باشد تا از حرکت خودرو‌های فرسوده و خطر آفرین جلوگیری شود، اما بسیاری از ناوگان اتوبوسی فرسوده نیز هنوز در شهر در حال رفت و آمد هستند و در همین راستا رییس کمیته محیط زیست و خدمات شهری شورای شهر تهران عنوان کرده است وضعیت ناوگان اتوبوسرانی از نظر فرسودگی به هیچ وجه در شرایط مطلوبی نیست و تا پایان امسال، بسیاری از آن‌ها به سن فرسودگی می‌رسند.

او همچنین تاکید کرده است با وجود اجرایی شدن طرح معاینه فنی، لازم است نوسازی در اتوبوس‌های شرکت واحد انجام شود. اما طرح نوسازی ناوگان حمل و نقل که چندی پیش در دستور کار قرار گرفت با مشکلات ارزی پیش آمده به کندی در حال انجام است و حتی متوقف شده است؛ که آثار سوء آن را در اتفاقات و تصادفات جاده‌ای و درون شهری و برون شهری می‌توانیم مشاهده کنیم که واژگونی اتوبوس فرسوده بدون معاینه فنی دانشگاه آزاد نیز یکی از همین اتفاقات تلخ است.

اگرچه قطعا در این حادثه عوامل بسیار دیگری نیز دخیل بوده است و بی توجهی مسوولان به نوسازی ناوگان دانشگاه نیز کاملا هویداست، اما نمی‌شود فرسوده بودن ناوگان اتوبوسرانی و حمل و نقل کشور را نیز نادیده گرفت.

این را هم نباید نادیده گرفت که چندی پیش مدیرعامل شرکت واحد اتوبوسرانی تهران و حومه از ارائه پیشنهاد خرید اتوبوس‌های دست دوم برای جبران کمبود ناوگان اتوبوسرانی به وزارت صمت خبر داد و عنوان کرد اگر بتوانیم اتوبوس‌های نو را جایگزین ناوگان فرسوده کنیم که اتفاق بسیار خوبی است، اما در شرایطی که امکان این امر فراهم نیست، اتوبوس‌های دست دوم با شرایط سنی خاص، گازسوز یا هیبریدی مشکل اتوبوسرانی را تا حدودی رفع می‌کنند.

این در حالی است که از ظرفیت‌های تولید اتوبوس در کشور غفلت می‌شود و طی آخرین اخبار آمار منتشر شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت (صمت) نشان می‌دهد تولید انواع اتوبوس در آبان ماه امسال به نزدیک صفر رسیده است.

 معاینه فنی‌های بی اثر، به حاشیه کشیدن تولید اتوبوس به دلیل مشکلات موجود در صنعت خودرو و اجرایی نشدن طرح جایگزینی و نوسازی ناوگان درون شهری و برون شهری، همه و همه دست به دست هم داده تا همچنان شاهد حرکت خطر‌های متحرک در جاده‌ها باشیم و هر بار با حادثه‌ای به فکر راه چاره باشیم و پس از مدتی دوباره همه چیز به فراموشی سپرده می‌شود. شاید اگر به ظرفیت‌های داخل در تولید اتوبوس توجه می‌شد امروز بی نیاز از واردات شاهد چنین حوادثی نبودیم.