نرخ تورمی که دولت اعلام میکند با واقعیت جامعه متفاوت است/ بانک مرکزی بدون پشتوانه علمی آمار منتشر نکند
رویداد۲۴ محمد آیتی: چندی پیش بانک مرکزی در اقدامی عجیب، نرخ تورم را از سایت خود حذف و اعلام کرده این آمار محرمانه است. فارغ از اینکه معلوم نیست بانک مرکزی به استناد کدام قانون، حرف از محرمانه بودن این آمار زده این سوال پیش میآید پس چرا تا پیش از این، نرخ تورم از سوی آنها به صورت علنی اعلام میشده است.
پیش از این در دولت احمدی نژاد نیز یکبار نرخ تورم بانک مرکزی محرمانه اعلام شده بود.
آمار تورم محرمانه نداریم
محمد حسینی عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس به رویداد۲۴ گفته طبق قانون، اعلام آمارهای رسمی کشور به عهده مرکز آمار ایران است، از اینرو گاهی شاهدیم که آمار تورم از سوی مرکز آمار ایران یک عددی و در سایر قسمتهای دولت، عددی دیگر است.
او میگوید: رقم قابل اعتنا عددی است که مرکز آمار ایران اعلام میکند و اینطور نیست که بانک مرکزی اعلام کند که نرخ تورم محرمانه است، زیرا قانون در هیچ کجا چنین چیزی را تجویز نکرده و اگر اعلام این عدد محرمانه است چرا بانک مرکزی تاکنون آن را اعلام میکرده است؟ همه باید بدانند ما مصوبهای که بگوید نرخ تورم محرمانه است را نداریم. وزارت اقتصاد همیشه بر اساس شاخصهایی که دارد، مجله اقتصادی را منتشر میکند و در آن مجله، تحلیلهای منابع اقتصادی و پولی کشور و نرخ تورم را به چاپ میرساند.
نماینده تفرش و آشتیان گفته اینکه بانک مرکزی تصمیم گرفت نرخ تورم را از روی سایت خود حذف کند به خاطر این بود که تا حدودی فشارهای روانی بر مردم کمتر شود که این موضوع، قابل توجیه است، اما اینکه این رقم محرمانه اعلام شود، تحت هیچ شرایطی توجیهپذیر نیست.
او در رابطه با دستکاری آمار توسط دولتها، گفته: دستکاری در آمار با تغییر رویکردها و تعاریف، متفاوت است. بطور مثال در یک دورهای شاخصههای فرد بیکار میتواند با دوره دیگر متفاوت باشد، یعنی دولت میتواند بگوید هر فردی که در طول هفته، فلان میزان ساعت کار کرده، شاغل محسوب میشود، اما امکان دارد در دولت دیگری، میزان این ساعت کم یا زیاد شود. پس میبینیم که تعاریف با هم فرق دارند و این دستکاری در آمار نیست.
نرخ تورمی که دولت اعلام میکند با واقعیت جامعه متفاوت است
او در پاسخ به اینکه آیا دولتها تعاریف شاخصهای اقتصادی را به نفع خود تغییر میدهند، میگوید: تعاریف بر اساس متوسط شاخصهای اقتصادی تغییر میکنند. بطور مثال در موضوع آمار بیکاران و شاغلان جامعه، ابتدا بازار کار تعریف و سپس جمعیت درنظر گرفته میشود و با میزان ایجاد اشتغال به تعریفی از شاغل یا بیکار بودن میرسند، پس میبینیم که متغیرها قابل تغییر است و به تبع آن تعاریف هم فرق پیدا میکنند. مثالی دیگر میزنم، دولت در دورهای تصمیم میگیرد در سبد اولیه یک خانوار ۵۰ قلم کالا را درنظر بگیرد و امکان دارد در دولتی دیگر این تعداد کالا به ۴۰ قلم کاهش پیدا کند و مثلاً شاخص مسکن را از این مجموعه بیرون کند، همین رویکرد باعث میشود، نرخ تورم بسیار متفاوت شود.
حسینی تصریح کرد: تغییر بسیاری از این تعاریف، قابل نقد است و من به شخصه در برخی اوقات به این رویکردها که در نهایت منجر به یک آمار خاص میشود، انتقاد کردم. کاملاً واضح و روشن است که نرخ تورمی که از سوی دولت اعلام میشود با واقعیتی که در جامعه وجود دارد، متفاوت است. امروز مردم شاهد گرانی و کاهش ارزش پول ملی هستند و در همین راستا حدود ۵۰ درصد قدرت خرید آنها پایین آمده، اما دولت اعلام میکند تورم ۲۸ درصد است.
او درباره اینکه آمار حذف نرخ تورم از سایت بانک مرکزی و امثال این کارها چه تبعاتی را میتواند در جامعه داشته باشد، گفته: اینکه بانک مرکزی آمار نرخ تورم را در سایتش میگذارد و سپس حذف میکند، اثرات منفی زیادی را در جامعه به جای میگذارد. دولت اگر قرار است آماری را اعلام کند باید آن آمار از پشتوانههای علمی لازم برخوردار باشد و اگر چنین نیست این کار باعث سوءتفاهم و بیاعتمادی در جامعه خواهد شد.