زورآزمایی قاچاقچیان و دلالان در بازار گوشت

رویداد۲۴ میانگین مصرف گوشت در کشور حدود 12 کیلو گرم در سال است که با توجه به جمعیت 80 میلیون نفری، سالانه 960 هزار تن گوشت قرمز در کشور نیاز است که به معنای این است که به طور میانگین 240 هزار تن گوشت در هر فصل مصرف می شود.

با این وجود داده های مرکز آمار نشان می دهد که به طور میانگین در سال جاری، هر فصل بیشتر از 100 هزار تن گوشت در کشور تولید نشده است. در بهار امسال در مجموع حدود 96.5 هزار تن انواع گوشت در کشور تولید شده است. در تابستان نیز رقم تولید گوشت داخلی کمی بیش از این بوده و 99 هزار تن گوشت در کشتارگاه های کشور تولید شده است. پاییز اما میزان تولید کاهش داشته که این کاهش با گرانی ها در بازار گوشت گوساله و گوسفند همراه بوده است.

فصل پاییز مجموع تولید گوشت های مختلف از گاو و گوساله گرفته تا گوسفند و بز رقمی حدود 84.5 هزارتن بوده و با یک جمع ساده مشخص می شود که تولید گوشت در داخل کشور در 9 ماهه اول امسال به بیش از 280 هزار تن نیز نمی رسد که از این میزان 55.6 درصد مربوط به گاو و گوساله، 33.8 درصد مربوط به گوسفند و بره، 8 درصد مربوط به بز و بزغاله و 2.5 درصد باقیمانده نیز سایر انواع دام مانند شتر و گاو میش را شامل می شود.

قاچاق دام؛ متهم ردیف اول گرانی
با توجه به این آمار، بسیاری از کارشناسان و مسئولان قاچاق دام زنده به کشورهای غربی را مهمترین عامل کاهش تولید گوشت و به دنبال آن افزایش قیمت می دانند.

علی اصغرملکی،رییس اتحادیه گوشت گوسفندی در گفتگو با خبرنگار اقتصادی ایرنا، می گوید که قاچاق دام تاثیر زیادی در بازار داشته و این اتفاق تنها مربوط به این روزها نیست بلکه مدت زیادی است که اتفاق می افتد اما در این بازه زمانی به دلیل کمبود بر قیمت ها تاثیر بیشتر داشته است.

وی اما قاچاق دام را تنها دلیل کاهش تولید گوشت در کشور ندانسته و کمبود دام مولد را دلیل مهم دیگری می داند که به گرانی ها دامن زده است.

دام های مولد را خوردیم
به گفته ملکی در سال های گذشته دام های مولد ذبح شده اند که یکی از مواردی است که بر بازار گوشت تاثیر داشته زیرا دام مولد از بین رفته و جایگزین نیز نشده و به داشته هایمان صدمه زده است.

رئیس اتحادیه گوشت گوسفدی، واردات دام زنده را یکی از راه های مقابله با کمبود و گرانی در بازار گوشت می داند و می گوید که فعلا تنها واردات دام کشتاری در دستور کار است و صحبتی از واردات دام مولد نیست.

وی معتقد است که بر هم خوردن نظم عرضه و تقاضا باعث گرانی بوده و در صورت بازگشت تعادل قیمت ها می شکنند.

با این حال معاون امور دام وزیر جهاد کشاورزی می گوید که اگرچه آمار رسمی در این زمینه وجود ندارد اما اینکه حدود یک میلیون راس دام به صورت قاچاق از کشور خارج شود، معادل 18هزار تن گوشت قرمز می شود که این مقدار نمی تواند عامل کمبود وگرانی باشد.

زورآزمایی قاچاقچیان و دلالان در بازار نابسامان گوشت
البته این حرف نیز چندان دور از ذهن نیست که تنها متهم گرانی گوشت، قاچاق دام نیست زیرا همواره در حال و روز گل آلود گرانی هر کالایی، افرادی هستند که ماهی خود را صید کنند. بازار گوشت نیز از این قافله مستثنی نیست و با اولین تکانه های افزایش قیمت، پای دلالان و محتکاران به این بازار باز شد.

دلالی تنها محدود به گوشت تولید داخل نماند و واردات گوشت را نیز در بر گرفت زیرا اختلاف تولید داخل با مصرف باید توسط واردات جبران می شد با این حال آمارها نشان می دهد مجموع ثبت سفارش واردات گوشت در سال جاری تنها 260 هزار تن بوده که تاکنون حدود 130 هزار تن آن وارد کشور شده که به معنای این است که 10 درصد نیاز با واردات تامین می شود.
آمارهای گمرک نشان می دهد که واردات گوشت منجمد گاو در 9 ماهه اول امسال 89 هزار تن بوده و 27 هزار تن لاشه گوسفند و بره نیز در همین زمان به کشور وارد شده است.

سود 17 هزار تومانی در هر کیلو واردات گوشت گوسفندی
نکته ای که در این بین وجود دارد تخصیص ارز دولتی به واردات گوشت برای تنظیم بازار است که نتوانسته قیمت ها را پایین بیاورد . در حال حاضر قیمت هر کیلو گرم گوشت گرم در آسیای میانه 26 هزار و 500 تومان قیمتگذاری می شود که با در نظر گرفتن هزینه حمل و نقل و حقوق و عوارض گمرکی با قیمت تمام شده 32 هزار تومان به بازار ایران می رسد.
هر کیلو گوشت منجمد برزیلی نیز 19 هزار تومان قیمت می خورد که با هزینه های مختلف هر کیلیو 23 هزار و 500 تومان وارد ایران می شود.

با این حال هر کیلو گوشت گرم گوسفندی در میادین میوه و تره بار و یا فروشگاه های زنجیره ای 49 هزار 500 تومان قیمت می خورد که به معنای سود 17 هزار تومانی واردکنندگان در هر کیلو گرم گوشت است. اما ماجرا به همینجا نیز ختم نمی شود و سودای سود بیشتر بازهم بر قدرت بازار پیروز است.
در واقع با توجه به این اختلاف قیمت بین گوشت وارداتی و گوشت عرضه شده در بازار سوال اصلی این است که چرا واردات گوشت نتوانسته تعادل را ایجاد کند.

بازار گوشت؛ توبره و آخور محتکرین
جواب این سوال را می توان در صحبت های رئیس پلیس امنیت عمومی تهران بزرگ پیدا کرد.
وی هفته گذشته خبر کشف یک محموله گوشت احتکار شده برزیلی که با ارز دولتی وارد کشور شده بودند را در محدوده ستارخان اعلام کرد.
علی ذوالقدری افزود: 7 تن گوشت کشف شده از این انبار با ارز دولتی خریداری شده اند. بخشی از این گوشت با ارز دولتی از برزیل وارد شده و مابقی با قیمت دولتی برای تنظیم بازار از داخل خریداری شده بود.

اما این گوشتها به جای آنکه در بازار توزیع شود در انباری در دل پایتخت با تغییر برچسب های دولتی، با قیمت آزاد به رستوران ها به فروش می رسید و این در حالی است که مردم با کارت ملی در صف های طولانی خرید گوشت صف می کشند. برخی واردکنندگان به جای آنکه به سود بالای دریافت ارز دولتی برای واردات راضی باشند، با فروش آزاد این گوشت ها، سهم بیشتری طلب می کنند.
در این میان جای خالی نظارت از زمان ثبت سفارش و دریافت ارز تا مرحله پایانی فروش به نرخ دولتی بیش از پیش احساس می شود.