مهمترین چهره‌های سال ۱۳۹۷/ بن سلمان؛ پایان یک امپراطوری +تصاویر

رویداد۲۴  سارا ریاضی: محمد بن سلمان ولیعهد عربستان یکی از چهره‌های مهم سال ۹۷ بوده است. او آغازگر درگیری با ایران، قطر و یمن را در منطقه است و پرونده اصلاحات دستوری او در داخل عربستان با حادثه قتل جمال خاشقجی روزنامه نگار عربستانی در سرکنسولگری این کشور در ترکیه عملا بسته شده است.

محمد بن سلمان در ۳۱ اوت سال ۱۹۸۵ در شهر جده متولد شد و ولیعهد پدرش ملک سلمان است. او بزرگ‌ترین پسر ملک سلمان بن عبدالعزیز از زن سومش به نام فهده بنت فلاح بن سلطان از قبیله عجمان که رییس آن پدر فهده بود، است. تا پیش از اینکه پدرش در سال ۲۰۱۵ به مقام پادشاهی عربستان برسد، کمتر کسی نام او را شنیده بود.

به گزارش رویداد۲۴ محمد بن سلمان مدرک حقوق از دانشگاه سلطنتی آل سعود دارد ودر دوره تحصیلی خود، رتبه دوم کارشناسی حقوق را به خود اختصاص داده است. او در سال ۲۰۰۸ با سارا بنت مشهور بن عبدالعزیز آل سعودی ازدواج کرد و از او صاحب چهار فرزند دو دختر و دو پسر شد. نام پسران او سلمان و مشهور و نام دخترانش فهده و نوراست.

او پیش از اینکه مشغول به کار‌های دولتی شود پس از فارغ التحصیلی تعداد زیادی شرکت را تاسیس کرد و به عنوان دبیر کل شورای رقابتی ریاض و مشاور ویژه رییس هیات مدیره بنیاد ملک عبدالله مشغول به کار بود.

او موسس بنیاد MiSK است که یک بنیاد غیر انتفاعی برای آموزش به جوانان عربستانی و توسعه استارت آپ در کسب و کار‌های مختلف است.

او در سال ۲۰۱۳ برنده جایزه «شخصیت سال» مجلسه فوربس در خاورمیانه شد. دلیل اهدای این جایزه به بن سلمان به گفته فوربس، طرح‌های توسعه او در قالب بنیاد MiSK در حمایت از جوانان عربستانی است.

نقش سیاسی بن سلمان زمانی آغاز شد که او به مدت دوسال از سال ۲۰۰۷ به عنوان مشاور تمام وقت شورای وزیران انتخاب شد.

محمد بن سلمان در همان روز‌های ابتدای سلطنت پدرش در سال ۲۰۰۹ به عنوان مشاور و در سال ۲۰۱۲ به عنوان رییس دیوان ولیعهدی آل سعود انتخاب شد. در سال ۲۰۱۵ محمد بن سلمان جوان‌ترین وزیر دفاع عربستان شد و همان سال به عنوان ولیعهد عربستان مطرح شد.

ولیعهد شدن ناگهانی بن سلمان بدون حاشیه تمام نشد. بعد از اینکه سلمان بن عبدالعزیز، پادشاه عربستان به شاهزادگان برجسته و مسئولان امنیتی ابلاغ کرد که می‌خواهد آن‌ها را ببیند شاهزادگان برای نشست در کاخ الصفا در مکه حاضر شدند. زمان نشست از عمد ۲۰ ژوئن انتخاب شده بود که همزمان بود با آخر ماه رمضان و تعداد زیادی از شاهزادگان قبل از سفر به خارج از عربستان برای سپری کردن تعطیلات عید فطر در مکه حضور داشتند.

تقریبا ابتدای نیمه شب شخصی محمد بن نایف ولیعهد سابق عربستان را مطلع کرد که پادشاه عربستان تمایل دارد او را ملاقات کند. محمد بن نایف وارد اتاق دیگری شد و مسئولان دربار پادشاهی موبایل‌های او را گرفتند و در این دیدار روی وی فشار‌هایی آوردند تا از پست‌های خود یعنی ولایت عهدی و وزارت کشور کنار برود. محمد بن نایف اول مخالفت کرد، اما کمی که زمان گذشت به دلیل بیماری قند و خستگی مزمنی که ناشی از اثرات ترور ناکام وی در سال ۲۰۰۹ بود، احساس درماندگی کرد.

در همان زمان مسئولان دربار از اعضای هیات بیعت دعوت کردند یک جلسه تشکیل دهند. صحبت‌ها با اعضای هیئت بیعت در مورد عدم صلاحیت بن نایف جهت تصدی پست پادشاهی عربستان به بهانه اینکه او از مشکلات جسمانی به دلیل ترور ناکامش رنج می‌برد، آغاز شد. برخی در مورد این مساله صحبت کردند که ولیعهد سابق به برخی از دارو‌هایی که به دلیل مشکلات ناشی از این ترور می‌خورد، اعتیاد پیدا کرده است. ظرف سال‌های مدیدی دوستان نزدیک محمد بن نایف نگرانی خود را نسبت به وضعیت جسمانی او مطرح می‌کردند. به ویژه اینکه او دچار درد مداوم بود و پس از این حمله، نشانه‌هایی مبنی بر نامساعد بودن وضعیت جسمانی‌اش خود را نشان می‌دادند. در همین حال بروس ریدل، افسر سابق آژانس اطلاعات مرکزی آمریکا اعلام کرد، تمامی شواهدی که به دست آمده نشان می‌دهد که ولیعهد سابق در هنگام تلاش برای ترورش دچار جراحت‌های خطرناکی شد و وی به صورت کشنده و به شدت به مصرف دارو‌ها اعتیاد داشت.

پس از این که بن نایف نیز پذیرفت که از قدرت کنار رود راهی کاخش در شهر جده شد، اما به وی اجازه خروج از این کاخ داده نشد. به این ترتیب محمد بن نایف ۵۷ ساله، گذشته از برکنارشدن از سمت ولیعهدی، از وزارت کشور نیز برکنار شد.

یکی از مهمترین اقدامات او به عنوان وزیر دفاع، عملیات طوفان قاطع در یمن به رهبری ائتلاف عربستان بود که دو ماه بعد از انتخاب او به عنوان ولیعهد آغاز شد.

امیر بن سلمان بدون همکاری با نیرو‌های امنیتی و اطلاع دادن به وزیر گارد ملی سعودی متعب بن عبدالله بن عبدالعزیز آل سعود، که خارج از کشور بود حمله را در مارس ۲۰۱۵ آغاز کرد.

این جنگ تاکنون برای پادشاهی سعودی میلیارد‌ها دلار هزینه دربرداشته و بسیاری از زیرساخت‌های یمن را، نابود کرده، ولی در بیرون راندن شورشیان شیعه از پایتخت ناکام بوده است. با این که امیر محمد، این جنگ را به عنوان پیروزی سریعی بر شورشیان و راهی برای برگرداندن عبدربه منصورهادی، به قدرت وانمود کرد، در عمل تبدیل به یک جنگ طولانی فرسایشی شده‌است.

در آپریل ۲۰۱۶، محمد بن سلمان چشم‌انداز ۲۰۳۰ را با هدف تغییرات تاریخی اقتصادی و اجتماعی در عربستان کلید زد. او یارانه‌های بنزین، برق و آب را کاهش داد و مالیات را بر کالا‌های لوکس و نوشیدنی‌های افزایش داد. هدف او افزایش درآمد‌های غیر نفتی عربستان تا سال ۲۰۲۰ بود. در حوزه اجتماع نیز برای اولین بار زنان اجازه رانندگی در عربستان را دریافت کردند و کنسرت‌هایی در ریاض و جده برگزار شد.

ثروت محمد بن سلمان چقدر است؟

به گزارش رویداد۲۴ اگر بگوییم گران قیمت‌ترین خانه جهان به محمد بن سلمان تعلق دارد، تعجبی نخواهد بود. او صاحب ثروت ۳ میلیارد دلاری است. بن سلمان ۳۰۰ میلیون دلار برای خرید خانه اش در سال ۲۰۱۵ هزینه کرد. خانه ۵۴ هزار متر مربعی بن سلمان در نزدیکی کاخ ورسای در فرانسه است.

او یک قایق ساخت ایتالیا به نام سرین را به مبلغ ۵۰۰ میلیون دلار، از یک ثروتمند روسی خرید.

محمد در سراسر جهان سفر‌های زیادی داشته و با سیاستمداران، رهبران کسب و کار و ابرستاره‌ها دیدار کرده‌است. او در ژوئن ۲۰۱۶ با سفر به دره سیلیکون با شماری از شخصیت‌های برجسته فناوری آمریکا، از جمله مارک زاکربرگ دیدار کرد.

همچنین وال‌استریت‌ژورنال گزارش داد پرتره عیسی مسیح اثر «لئوناردو داوینچی» که ماه نوامبر ۲۰۱۷، به قیمت باورنکردنی ۴۵۰ میلیون دلار در نیویورک به فروش رسید، توسط محمد بن سلمان خریداری شده بود.

شایعه مرگ محمد بن سلمان

در آپریل ۲۰۱۸ شایعه مرگ محمد بن سلمان بعد از گزارشی درباره تیراندازی در دربار ریاض قوت گرفت. بسیاری از رسانه‌ها ریشه این شایعه را اخباری از دورن ایران می‌دانند. خبر از تیر خوردن و کشته شدن بن سلمان در یک کودتای شکست خورده منتشر شده بود. بسیار غیبت محمد بن سلمان از دوربین رسانه‌ها را موید این خبر می‌دانستند. اما در نهایت خبر محرمانه برخی رسانه‌های ایرانی درباره مرگ بن سلمان با حضور او در مجامع عمومی تکذیب شد.

پایان یک امپراطوری؟

به گزارش رویداد۲۴ قتل جمال خاشقجی معادلات محمد بن سلمان برای اجرای طرح‌هایش را برهم زد. از روز دوم اکتبر که خاشقجی در کنسولگری کشورش در استانبول ناپدید شد، مقامات عربستان با یک بحران کم سابقه جهانی مواجه شدند.

از زمان ناپدید شدن خاشقجی تا اعلام رسمی قتل این روزنامه‌نگار، عربستان چندین روایت متناقض درباره سرنوشت او ارائه کرد. ریاض در ابتدا نه تنها مسئولیت قتل خاشقجی را نپذیرفت بلکه حتی اصرار می‌کرد که او لحظاتی پس از مراجعه به کنسولگری، از آنجا خارج شد. اما افشاگری‌های ترکیه و همچنین فشار افکار عمومی و رسانه‌های جهانی، سرانجام عربستان را به اعلام قتل و پذیرفتن مسئولیت آن وادار کرد.

ترکیه در همان روز‌های اول ناپدید شدن خاشقجی تصاویر و نام‌های یک تیم ۱۵ نفره سعودی را، که در قتل او دست داشتند، اعلام کرد. پس از پذیرش مسئولیت ترور خاشقجی، عربستان کل اعضای این تیم و سه نفر دیگر را بازداشت و برخی مقامات بلندپایه را از کار برکنار کرد.

در پی افزایش فشار به عربستان سعودی در خصوص قتل جمال خاشقجی و قبول این اتفاق توسط مقامات این کشور، فشار بر محمد بن سلمان روز به روز افزایش پیدا کرد به طوری که برخی به این باور رسیدند که ممکن است در ماه‌های پیش رو، وی از ولیعهدی کنار گذاشته شود و این پایان ماجراجویی‌های بن سلمان باشد.