۹۷، سال خودکفایی بنزین
رویداد۲۴ در سالی که گذشت با بهره برداری از طرح‌های جدید پالایشی میزان تولید بنزین از مرز روزانه ۱۰۰ میلیون لیتر عبور کرد و بدین ترتیب، نه تنها شکاف بین تولید و مصرف از بین رفت، بلکه میزان تولید از مصرف بیشتر شد.
پبه گفته «علیرضا صادق‌آبادی»، مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران، در سال ٩٧ میانگین مصرف روزانه بنزین ٨٧ میلیون لیتر و میانگین تولید در بهمن سال ٩٧ روزانه ١٠٣ میلیون لیتر بوده که این ارقام نشان‌دهنده فاصله مطلوب تولید و مصرف است.
ایران در سال‌های گذشته ناچار به واردات ۱۰ تا ۲۰ میلیون لیتر بنزین در روز بود، اما امسال پس از راه اندازی فاز‌های پالایشگاه میعانات گازی ستاره خلیج فارس و همچنین چند طرح توسعه در پالایشگاه‌هایی مانند بندرعباس توانست به خودکفایی رسیده و واردات را متوقف کند.
نکته قابل توجه این است که در آغاز به کار دولت یازدهم، ایران واردکننده بنزین و گازوییل بود، اما با تلاش‌های انجام شده در طول فعالیت دولت‌های یازدهم و دوازدهم ایران در تولید این دو کالای استراتژیک به خودکفایی رسیده است.
** ثبت رکورد تولید روزانه ۱۰۵ میلیون لیتر بنزین
در سال ۹۷ با عبور از مرز تولید روزانه ۱۰۰ میلیون لیتر رکوردی جدید در صنعت نفت به ثبت رسید و گامی مهم برای تحقق اقتصاد مقاومتی برداشته شد.
آمار‌ها نشان می‌دهد میزان تولید بنزین کشور به روزانه ۱۰۵ میلیون لیتر رسیده است که نسبت به مدت مشابه پارسال رشد ۶۷ درصدی دارد.
معاون وزیر نفت در امور پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی در بهمن امسال با تشریح جزئیات افزایش تولید، گفت: ظرفیت تولید بنزین کشور در آبان ماه پارسال، ۶۳ میلیون لیتر در روز بود که این مقدار در دی ماه با تثبیت تولید در فاز یک پالایشگاه ستاره خلیج فارس ۲۴ درصد افزایش یافت و به ۷۸ میلیون لیتر در روز رسید.
وی، ظرفیت تولید بنزین در نیمه نخست امسال را ۹۵ تا ۹۷ لیتر در روز اعلام کرد و ادامه داد: اکنون در حال آماده‌سازی برای افزایش ظرفیت تولید بنزین و یک جهش بزرگ هستیم.
به گفته مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی، با تولید روزانه حدود ۱۰۵ میلیون لیتر بنزین در کشور افزون بر تامین نیاز داخل، حدود ۲۰ میلیون لیتر نیز تفاوت تولید و مصرف در نیمه دوم سال وجود داشت.
** تکمیل بزرگترین پالایشگاه میعانات گازی در دولت‌های یازدهم و دوازدهم
عامل اصلی جهش در تولید بنزین کشور، تکمیل و راه اندازی پالایشگاه ستاره خلیج فارس است که با عزم دولت‌های یازدهم و دوازدهم به سرانجام رسید. این پالایشگاه، بزرگترین طرح پالایشی کشور برای تولید بنزین به شمار می‌رود.
پقرارداد ساخت پالایشگاه ستاره خلیج فارس در اواسط دهه ۱۳۸۰ به امضا رسید و قرار بود با هدف افزایش تولید بنزین و خودکفایی کشور در این فرآورده راهبردی، در مدت چهار سال ساخته شود، اما این هدف محقق نشد و ساخت آن به دلیل تحریم و سوءمدیریت طبق برنامه پیش نرفت و بار‌ها به تاخیر افتاد.
در نهایت، در دولت یازدهم بخش‌هایی از مرحله نخست این پالایشگاه به بهره برداری رسید و در تیرماه امسال نیز فاز ۲ با حضور رییس جمهوری به طور رسمی راه اندازی شد که با راه اندازی آن تراز تولید و مصرف بنزین در کشور، مثبت شد. فاز سوم نیز در بهمن امسال راه اندازی شد.
سه فاز این پالایشگاه از ظرفیت تولید روزانه ۳۶ میلیون لیتر بنزین و ۱۴ میلیون لیتر گازوییل با استاندارد یورو ۴ اتحادیه اروپا برخوردار است؛ با انجام طرح‌های مطالعاتی قرار شده که فاز چهارم این پالایشگاه نیز ساخته شود.
** ناکامی دشمنان در تحریم بنزین
با توجه به سیاست «دونالد ترامپ» رییس جمهوری آمریکا که تلاش می‌کند از همه ابزار‌ها برای اعمال فشار به ایران استفاده کند، در صورت ناتوانی کشور در تولید بنزین، بدون شک، مقامات آمریکایی به سراغ تحریم صادرات بنزین به ایران نیز می‌رفتند، اما با توجه به راه اندازی پالایشگاه ستاره خلیج فارس، این ابزار فشار از دستان آمریکا خارج شده است.
پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس برگ برنده ایران در زمان تحریم به شمار می‌رود که علاوه بر حفظ خودکفایی، برنامه‌های تحریم بنزین و بحران آفرینی در کشور را ناکام گذاشته است.
پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس در شرایطی راه‌اندازی شد که ممکن بود با وجود افزایش مصرف بنزین، واردات این فرآورده با مشکل روبرو شود.
وزیر نفت نیز در این باره گفته است: افزایش ۳۸ میلیون لیتری تولید بنزین کشور باعث شد تا این بار، آمریکا نتواند درباره تحریم و منع ورود بنزین به ایران صحبت کند.
** جلوگیری از خروج ۵.۴ میلیارد دلار ارز از کشور در شرایط تحریم
پالایشگاه میعانات گازی ستاره خلیج فارس از زمان راه اندازی مرحله نخست آن در اردیبهشت سال ۱۳۹۶ تا پایان خرداد امسال، از خروج پنج میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلار ارز جلوگیری کرد.
این پالایشگاه روزانه حدود ۱۵ میلیون دلار بابت تولید سه فرآورده بنزین، نفت‌گاز و گاز مایع آن در داخل، ارز ذخیره می‌کند.
معاون وزیر نفت و مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی در این باره گفت: پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس روزانه ۲۴ میلیون لیتر بنزین با استاندارد یورو تحویل می‌دهد که اگر ارزش هر لیتر را ۵۰ سنت در نظر بگیریم، مجموع آن برابر با ۱۵ میلیون دلار در روز می‌شود.
«علیرضا صادق‌آبادی» افزود: این پالایشگاه از زمان افتتاح فاز نخست آن تا ابتدای تیرماه، سه میلیارد و ۷۰۰ میلیون لیتر بنزین، یک میلیارد و ۷۰۰ میلیون لیتر نفت‌گاز، ۵۰۰ میلیون لیتر گاز مایع و ۹ میلیارد لیتر سایر فرآورده را تولید کرده است.
مجموع این تولیدات، حدود پنج میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلار ارزش دارد که به همین میزان، از خروج ارز جلوگیری شده است.
** بستر سازی برای صادرات بنزین از طریق بورس انرژی
با توجه به مثبت شدن تراز تولید بنزین، شرایط برای صادرات بنزین در حال آماده سازی است بطوری که طرح‌هایی در دست اجراست تا بنزین مازاد از طریق بورس انرژی به بازار‌های خارجی صادر شود.
قرار است صادرات بنزین در سال آتی پس از تثبیت وضعیت مصرف داخلی و شناسایی بازار‌های هدف منطقه‌ای آغاز شود.
مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فراورده‌های نفتی نیز در این باره گفت: با توجه به راه اندازی فاز ۳ پالایشگاه ستاره خلیج فارس، طرح‌های صادرات و ذخیره سازی بنزین مازاد را در دستور کار داریم و می‌توان از ظرفیت بورس انرژی استفاده کرد.
به نظر می‌رسد همه شرایط برای تبدیل ایران به صادرکننده این فراورده آماده شده، اما تنها تهدیدی که وجود دارد اوج گیری مصرف در داخل است.
تردد میلیون‌ها خودروی بی کیفیت که بالاتر از میزان استاندارد، بنزین مصرف می‌کنند عامل تهدیدکننده‌ای برای تراز مصرف سوخت کشور به شمار می‌رود.
در صورتی که فکری برای ارتقای کیفیت مصرف سوخت خودرو‌های داخلی نشود نه تنهای رویای صادرات بنزین بر باد می‌رود بلکه کشور دوباره به واردکننده بنزین تبدیل خواهد شد.
