احتمال طغیان رودخانه‌های شرق کشور/ بارش ۱۹برابر شد
رویداد۲۴ رضا اردکانیان اظهار داشت: طبق گزارشات ارسالی ساعاتی قبل رودخانه‌های روستای کلاته در استان خراسان رضوی طغیان کرده این طغیان براثر ۲۸ میلی‌متر بارندگی بوده تا این لحظه گزارش دقیق از خسارات احتمالی دریافت نشده است.
او در قالب مثالی بر حجم بارش‌ها و اندوخته‌سازی آبی سد‌ها اشاره کرد و ادامه داد: سال قبل با اینکه سال کم‌آبی و کم‌بارشی بود در نیمه اول فروردین ۹۷ حدود ۳ میلی‌متر بارش را تجربه کردیم، امسال این رقم در مدت مشابه به ۵۷ میلی‌متر رسیده یعنی امسال ۱۹ برابر سال قبل و ۳ برابر میانگین ۵۰ ساله اخیر کشور بارش صورت گرفته است.
اردکانیان گفت: تا این لحظه می‌توان سال ۹۸ را پربارش‌ترین سال در ۵۰ سال اخیر عنوان کرد، از سوی دیگر امسال نسبت به سال قبل حدود ۱۷۴ درصد بیشتر باران باریده است.
وزیر نیرو افزود: حجم آب‌های ورودی به سد‌های کشور طی ۲۰ روز اول فروردین امسال ۳۸ درصد کل آورد سال آبی ۹۸ ــ ۹۷ است یعنی ۴۰ درصد کل ظرفیت سد‌های ما در ۲۰ روز اخیر تأمین و آبگیری شده، این اتفاق حاکی از آن است که این ۵۱ میلیارد مترمکعب آب ورودی به سد‌ها در سال آبی ۹۸ ــ ۹۷ در ۳ هفته نخست فروردین امسال حاصل شده است.
او بزرگی حادثه سیل اخیر در استان خوزستان را با مثالی از سد دز بیان و تصریح کرد: وقتی می‌گوییم عمر مفید یک سد ۳۰ یا ۵۰ سال است به‌معنای مستهلک شدن یا ترک برداشتن پس از ۵۰ سال نیست، بلکه بعد از گذشت عمر مفید سد‌ها از رسوب پُر می‌شوند.
عمر مفید سد با میزان رسوب پشت هر سد سنجیده می‌شود. در بسیاری از مواقع ساخت یک سد بسیار ارزان‌تر از رسوب‌برداری و لایروبی سد‌ها تمام می‌شود.
سد دز با حدود ۵۰ سال عمر و با حجمی برابر با ۲/۶ میلیارد مترمکعب توانست در برابر سیلاب‌های ۲۰ روز اخیر حدود ۹ میلیارد مترمکعب آب ورودی را مدیریت کند یعنی ۳ برابر حجم خودش خروجی داشته است. سد کرخه هم توانست با حجم ورودی ۸ هزار مترمکعب آب ورودی در ثانیه مواجه شود و دوام بیاورد، در حوزه کارون بزرگ حدود ۵۲ برابر سال قبل بارش داشته‌ایم همه این‌ها بیانگر بارش کم‌نظیر اخیر است.
وزیر نیرو ادامه داد: فعالیت‌های وزارت نیرو در بخش برق، در مقابل خسارات وارده بر ۲ هزار روستا ناشی از سیلاب‌های اخیر به‌گونه‌ای بوده که در حال حاضر فقط ۳۵ روستا یعنی ۱/۵ درصد از تعداد کل از نعمت برق بی‌بهره هستند که البته عمده مشکل این روستا‌ها وجود معبر و عدم دسترسی می‌باشد. برخی روستا‌ها هم کلاً از بین رفته‌اند. این اقدام مؤثر وزارت نیرو با کمک نمایندگان مجلس هر استان و استانداران و فرمانداران و سایر ارگان‌ها میسر شده است و شاخص موفقیت بسیار خوبی به‌جا گذاشته است، گفتنی است حدود ۶۵۰ میلیارد تومان هم هزینه چنین عملیاتی شده است.
اردکانیان در ادامه ارائه گزارشات عملکرد این وزارتخانه از قطع آب مصرفی ۳۸۰ روستا در روز‌های اول سیل‌زدگی خبر داد و افزود: طبق آخرین آمار تا ساعاتی قبل از این تعداد فقط ۵۲ روستا فاقد آب مصرفی هستند بی‌شک ظرف ۳ هفته گذشته عملکرد وزارت نیرو به‌میزان ۹۸ درصد مثبت در خصوص پاسخگویی به نیاز‌های حادثه‌دیدگان بوده است. گفتنی است خسارات وارده در بخش آب و برق مناطق سیل‌زده حدود ۱۲۰۰ میلیارد تومان بوده که به این رقم باید ۲۵۰ میلیارد تومان خسارات تأسیسات آب و برق منطقه‌ای را هم اضافه کرد، کل خسارات آب و برق را می‌توان ۲۱۰۰ میلیارد تومان بیان کرد.
وزیر نیرو در مورد ذخایر برفی کشور گفت: حجم ذخایر برفی کشور دقیقاً برآورد و محاسبه نشد، اما در ارتفاعات مشرف به رود کرخه حدود ۶ هزار کیلومترمربع برف داریم. در حوزه کارون بزرگ هم ۹ هزار کیلومترمربع برف داریم که رقمی حدود ۱/۹ میلیارد مترمکعب آب را تأمین خواهد کرد.
اردکانیان ادامه داد: خط قرمز ما آب مصرفی مردم است و در تلاش هستیم که آب باکیفیت در اختیار مردم بگذاریم که حداقل در معرض بیماری‌های عفونی و میکروبی قرار نگیرند تا کنون هم موردی گزارش نشده است.
او افزود: تا این لحظه هیچ گونه کمبود تجهیزات و امکانات و تأسیسات امدادرسانی و تأمین آب مصرفی مناسب وجود ندارد و تقریباً بهترین تجهیزات استان‌های بزرگ کشور در قالب معین در خدمت استان‌های آسیب‌دیده هستند.
اردکانیان: همه سد‌های کشور کاملاً پایدارند
وزیر نیرو گفت: همه سد‌های کشور کاملاً پایدار هستند و جای هیچ گونه نگرانی نیست.
رضا اردکانیان با اعلام اینکه همه سد‌ها به‌ویژه در استان خوزستان شبانه‌روز پایش می‌شوند اضافه کرد: ۱۳۰۰ ابزار دقیق و بیش از ۲۰۰ تراوش‌سنج در سد کرخه همه این سد را تحت کنترل دارند.
وی گفت: کل ورودی آب به سد‌های بوستان، گلستان و وشمگیر استان گلستان در سال آبی ۹۷ ــ ۹۶، ۸۱ میلیون مترمکعب بود، اما از ابتدای مهر ۹۷ تا ۲۰ فروردین امسال ۴۳۹ میلیون مترمکعب و بیش از پنج برابر میزان سال گذشته آب وارد سد‌های این استان شده است.
اردکانیان با بیان اینکه ظرفیت مخازن آب کشور از مسائل مهم در پیشگیری از سیلاب‌هاست، افزود: اگر وارد سال‌های ترسالی شده باشیم باید برای ساخت مخازن آب، مناطق جدید را بررسی کنیم.
وی گفت: اگر در استان لرستان به‌اندازه کافی سد ساخته بودیم این اتفاقات در این استان نمی‌افتاد.
وزیر نیرو با اشاره به اینکه بروز خسارات سیل دلایل متعددی دارد یادآور شد: در سیل میزان بارندگی‌ها نیز نکته قابل توجه است.
اردکانیان گفت: گروه‌های مرجع در جامعه نباید مسأله چندبعدی آب را یک‌بخشی ببینند، زیرا این موجب بروز مشکل می‌شود.
وی اظهار کرد: سیل‌هایی که در خوزستان و گلستان روی داد مربوط به سیلاب‌های ۲۰۰ ساله است که احتمال وقوع آن‌ها در هر سال نیم درصد است.
اردکانیان گفت: از افتخار‌های جمهوری اسلامی ایران؛ ساخت سد‌های متعدد است که به‌عنوان نمونه از ۱۱ سد استان خوزستان فقط دو سد مربوط به پیش از انقلاب اسلامی است.
وی افزود: اگر این سد‌ها نبود میلیون‌ها مترمکعب آب خوزستان را برده بود.
وزیر نیرو گفت: اکنون در سد کرخه شش میلیارد مترمکعب، در سد دز دو و نیم میلیارد مترمکعب، سد گتوند ۴.۴ میلیارد مترمکعب، سد شهید عباسپور ۲.۴ میلیارد مترمکعب و کارون‌سه ۲.۶ میلیارد مترمکعب آب ذخیره شده است.
اردکانیان با ابراز اینکه تعیین پهنای بستر و حریم رودخانه‌ها و تخلیه آن از موانع و اماکن بر اساس قانون به‌عهده وزارت نیرو است اضافه کرد: طول رودخانه‌های کشور شامل رودخانه‌های فصلی و دائمی ۱۴۶ هزار کیلومتر است.
وی گفت: از ۷۵ هزار کیلومتر رودخانه دائمی کشور ۵۳ هزار کیلومتر تعیین پهنای بستر و حریم شده است.
اردکانیان اعلام کرد: تا پایان برنامه ششم و تا سال ۱۴۰۰ رودخانه‌های دائمی کشور تعیین بستر و حریم می‌شوند.
وی با تأکید به اینکه "به‌جد در پی آزادسازی حریم و بستر رودخانه‌ها هستیم"، گفت: به‌عنوان نمونه در اوایل دهه ۸۰ دریاچه‌های سد لتیان و کرج در معرض آلوده‌کننده‌ها بودند و در آن زمان برخی دستگاه‌های حاکمیتی نیز در این مسأله شریک بودند، اما همه آن‌ها تخریب شد.
وزیر نیرو تصریح کرد: مسأله سیل دروازه قرآن شیراز مربوط به شهرداری این شهر و استانداری فارس است و ما نیز منتظر گزارش آن‌ها هستیم.
اردکانیان گفت: با توجه به خشکسالی‌های اخیر کشور حتی در رؤیا هم نمی‌دیدیم که تالاب‌های ما این‌چنین پرآب شوند.
وی همچنین گفت: در سال گذشته ۳۴۰ شهر برای تأمین آب تحت تنش بودند، اما اکنون ۴۴ تالاب کشور از ۴۰ تا ۱۰۰ درصد پر شده‌اند.
اردکانیان با بیان اینکه دریاچه هامون بیش از ۱۰ درصد آبگیری شده است، گفت: آب دریاچه ارومیه ۴۵ سانتی‌متر افزایش تراز در مقایسه با سال گذشته دارد.
وی افزود: حجم آب ذخیره‌شده در سد‌های کشور در مقایسه با سال گذشته ۶۲ درصد افزایش یافته و ۷۶ درصد مخازن آبی کشور پر شده است.
وزیر نیرو گفت: البته ظرفیت برخی از سد‌ها را به‌دلیل احتمال وقوع سیلاب‌های جدید خالی گذاشته‌ایم.
اردکانیان یادآور شد: سال گذشته ۴ تا ۵ هزار مگاوات کمبود تولید برق آبی در استان خوزستان داشتیم، اما امسال این نیروگاه‌ها با ظرفیت کامل کار می‌کنند.
وی گفت: سیلاب‌های اخیر موجب آبگیری تالاب‌ها و جلوگیری از بروز مشکل ریزگرد‌هایی که منشأ داخلی دارند شده است.
اردکانیان اضافه کرد: برای پایدارسازی منابع آب برنامه‌ریزی می‌کنیم و بر مدیریت مصرف مانند گذشته تأکید داریم.
وی اعلام کرد: در سال ۹۷ برای طرح‌های صنعت آب و برق ۱۶ هزار و ۲۰۶ میلیارد تومان سرمایه‌گذاری و بر این اساس سد‌هایی با ظرفیت ۵۴۰ میلیون مترمکعب ساخته شد.
وزیر نیرو ادامه داد: با این سرمایه‌گذاری ۵۶ هزار هکتار شبکه زه‌کشی آبرسانی و ۴۰ تصفیه‌خانه آب و فاضلاب ساخته و ۱۵۱۱ روستا دارای شبکه آبرسانی شده و تعدادی نیروگاه به مدار آمده است.
اردکانیان با بیان اینکه سال گذشته بیش از ۱۰ هزار میلیارد تومان از بدهی‌های وزارت نیرو به بخش خصوصی و طلبکاران این وزارتخانه پرداخت شد، گفت: صادرات برق کشور افزایش یافته است و قرارداد خوبی برای مشارکت در بازسازی صنعت برق عراق امضا شد.
وی ابراز کرد: در سال‌های ۹۶ و ۹۷، ۳۵۰ کیلومتر عملیات لایروبی در رودخانه‌ها انجام شد که بیشتر مربوط به مصب رودخانه‌ها می‌شد.
اردکانیان گفت: تا کنون ۱۶۶۵ کیلومتر از رودخانه‌های کشور لایروبی شده و تا سال ۱۴۰۰ این میزان به ۱۹۷۰ کیلومتر خواهد رسید.
وی افزود: برای رفع مشکل گذر آب در مناطق شهری همکاری نزدیکی با شهرداری‌ها داریم و ۲۴۰۰ نقطه را شناسایی کرده‌ایم که تا کنون ۶۰ نقطه رفع مشکل شده است.
وزیر نیرو اظهار کرد: با سازمان ثبت اسناد و املاک نیز همکاری داریم و با ایجاد سامانه مشترک، ۳۰ هزار کیلومتر از رودخانه‌ها را در این سامانه ثبت کرده‌ایم.
