به نام مردم به کام...
رویداد۲۴ بررسی اخبار روز جاری نشان از آن دارد که عموم خوانندگان، اخباری در زمینه سود حاصل از حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی برای دولت، رکورد زنی بورس، پرداخت یارانه، خرید و فروش‌های اینترنتی، واردات دام سنگین از برزیل، خاموشی در سال جاری، ضعف نظارتی بانک مرکزی، حذف دلار از معاملات بین‌المللی و ارزش نرخ دلار را مورد بررسی قرار داده‌اند.
در چند روز گذشته خبر حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی و جایگزینی آن به وسیله ارز نیمایی در اقتصاد ایران، بسیار دست به دست شد که ایسنا طی بررسی‌های به عمل آمده به این نتیجه رسید که این اقدام حدود ۶۰ هزار میلیارد تومان نصیب دولت خواهد کرد و جای سوال دارد که قرار است با حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی که به گفته عبدالناصر همتی - رئیس کل بانک مرکزی -، دارای یارانه پنهان و رانت است چگونه بار دیگر به جیب مردم باز گردد.
در این زمینه، رئیس سازمان برنامه و بودجه اعلام کرده که قرار است مابه‌التفاوت به نحوی دیگری به زندگی مردم برگردد ولی در مورد این‌که چگونه بار دیگر به جامعه تزریق شود، توافقی انجام نشده است. این مطالب در حالی بیان می‌شود که تجربه سال‌های نه چندان دور نشان از آن دارد که هر زمان یارانه دولتی حذف شود و قرار بر آن باشد تا به صورت نقدی مبالغی به حساب مردم واریز شود، اقتصاد ایران دچار نوسان شدید شده و عملاً میزان پولی که از جیب مردم خارج می‌شود، بیش از مبالغی است که به آن‌ها برگردانده می‌شود.
از این‌رو به نظر می‌رسد حذف و بازگشت اینچنینی، سودی عاید مردم نخواهد کرد و از سوی دیگر تجربه رفتارهای اینچنینی دولت همچون حذف ارز یارانه‌ای برای پتروشیمی‌ها نشان از آن دارد که هزینه‌کرد درآمد از این طریق برای مردم آنچنان متناسب با درآمدهای دولت نیست و دولت از این طریق سهم قابل توجهی را برای خود ذخیره می‌کند.
از سوی دیگر، جای سوال دارد که دولت چگونه می‌خواهد عدالت را برای پرداخت مابه‌التفاوت درآمد ارزی رعایت کند، زیرا برخی افراد اصلاً به این مبالغ احتیاجی ندارند و برخی دیگر حتی مبالغ اندکی در حد یارانه ماهیانه در زندگی آن‌ها تأثیر بسزایی دارد.
رشد اقتصادی منفی شد
در اقتصاد ایران، دو نهاد مرکز ملی آمار و بانک مرکزی به اعلام آمار اقتصادی می‌پرداختند که از حدود ۶ ماه گذشته بانک مرکزی دیگر برخی از آمار اقتصادی همچون رشد اقتصادی را اعلام نمی‌کند، در جدیدترین اعلام مرکز آمار، رشد اقتصادی در ۹ ماهه سال گذشته، با افت بیش از هفت درصدی تا منفی ۳.۸ درصد کاهش یافته است. حال با این شرایط به نظر می‌رسد اگر بانک مرکزی این آمار را اعلام می‌کرد، افت بیشتری را متصور بود. در این آمار محصول ناخالص داخلی به قیمت ثابت سال ١٣٩٠ در ۹ ماهه سال ١٣٩٧ به بیش از ۵,۴۱۳ هزار میلیارد تومان با احتساب نفت رسیده که در مقایسه با ۵,۶۲۷ هزار میلیارد تومان سال قبل ۳.۷ درصد اختلاف دارد.
همچنین تولید ناخالص ملی بدون نفت ۴,۳۰۳ هزار میلیارد تومان اعلام شده که در مقایسه با دوره مشابه سال گذشته که ۴,۳۸۷ هزار میلیارد تومان بود ۱.۹ درصد کاهش دارد.
خودنمایی بورس در تضعیف ریال
شاخص بورس تهران امروز قیمت تاریخی را برای خود به ثبت رساند، در روز جاری شاخص بورس بعد از تکیه بر مسیر رشد مداوم قیمت سهام در روزهای گذشته وارد کانال ۱۹۶ هزار واحدی شد و به این ترتیب ۲۵ فروردین‌ماه سال ۱۳۹۸ به عنوان روز تاریخی بازار سرمایه ایران به ثبت رسید. شاید در نگاه اول این موضوع برای بازار بورس و اقتصاد بسیار خوشحال کننده باشد، اما بررسی‌ها نشان از آن دارد که این رشد تاریخی تنها به واسطه افزایش ارزش سهام و به تبع آن افزایش ارزش شرکت‌های صادراتی به ثبت رسیده است.
این اتفاق همچون شمشیری دو لبه است که با وجود آنکه بورس را در سرمایه‌گذاری قوی‌تر نشان می‌دهد، نمی‌توان به آن افتخار کرد. این رشد شاید بتواند سرمایه خود را به بازار سهام بکشاند، اما به دلیل آنکه پشتوانه آن افزایش تولید و رونق اقتصادی نبوده و تنها به دلیل تضعیف ارزش پول ملی به ثبت رسیده آنچنان دلخوری به همراه ندارد.
یارانه نقدی در حساب سرپرست خانوار
یکی از اخباری که در هفته‌های پایانی هر ماه جزو اخبار پربیننده سایت‌های خبری و خبرگزاری‌ها قرار می‌گیرد خبر واریز یارانه است که نود و هشتمین مرحله از پرداخت یارانه نقدی ساعت ۲۴ روز دوشنبه انجام خواهد شد.
دولت در حالی اولین یارانه نقدی سال ۱۳۹۸ را روز بیست و ششم فروردین‌ماه به حساب سرپرستان خانوار واریز خواهد کرد که رقم آن همچنان بدون تغییر مانند ۹ سال گذشته باقی مانده و از ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومان تغییری نداشته است. دولت در ماه حدود ۴,۱۰۰ میلیارد تومان بابت پرداخت یارانه نقدی و افزایش پرداختی به خانوارهای کم‌درآمد تأمین مالی کند که بیش از ۳۶۰۰ میلیارد آن متعلق به یارانه‌های نقدی است.
این یارانه نقدی که تا به امروز برای هر ایرانی بیش از چهار میلیون و سه هزار تومان واریز شده و شاید در هزینه جاری ما اندکی تأثیر داشته باشد، اما در مجموع به نظر می‌رسد هزینه‌های قابل توجهی برای خانوار و همراه داشته است، زیرا این تصمیم عاملی شد تا هزینه‌های قابل توجهی بر زندگی افراد افزوده شود.
اینترنت، راهی برای سود و زیان
در سال‌های اخیر به واسطه رشد فناوری و تکنولوژی، فضای مجازی و فعالیت‌ها بر بستر اینترنت رشد قابل توجهی به خود گرفته است و توانسته در زندگی عموم افراد نقش قابل توجهی ایفا کند. ورود تکنولوژی خوبی و بدی‌هایی با خود به همراه داشته و دارد که از معایب آن می‌توان به سوء‌استفاده برخی افراد و کلاهبرداران اینترنتی اشاره کرد. برخی افراد در سال‌های اخیر با طراحی سایت‌های فروش کالا به اطلاعات حساب‌های بانکی دسترسی پیدا می‌کنند و از این طریق حساب آن‌ها را تخلیه می‌کنند که پیشنهاد شده برای جلوگیری از این اتفاق از سایت‌های معتبر که دارای نماد الکترونیکی دارند، خرید انجام گیرد. البته در کنار این سایت‌ها، سایت‌های تبلیغ و اتصال خریدار و فروشنده در فضای مجازی وجود دارد که متأسفانه با نوسانات صورت گرفته در اقتصاد ایران برخی از فروشندگان قیمت محصولات خود را بسیار پرت‌تر از قیمت منطقی بازار اعلام می‌کنند که این موضوع باعث شده قیمت در بازارهای مختلف آنچنان مشخص نباشد.
واردات سنگین وزن‌ها به بازار گوشت
در سال گذشته در پی نوسانات بازار ارز قیمت محصولات خوراکی روند صعودی به خود گرفت و بازار گوشت قرمز از این قاعده مستثنی نبود، برای کنترل بازار روش‌های متعددی در پیش گرفته شد که از آن‌ها می‌توان به واردات گوشت تازه، گوشت منجمد، عرضه دولتی گوشت و واردات دام زنده سبک اشاره کرد که هیچکدام از این روش‌ها آنچنان تأثیری بر بازار نداشت و تنها واردات دام زنده اندکی بر بازار تأثیرگذار بود. حال با این شرایط رئیس سازمان دامپزشکی کشور در بازدید از چند کشتارگاه در چابهار و کنارک اعلام کرده علاوه بر دام سبک وارداتی از اروپا در آینده نزدیک دام سنگین از برزیل به کشور وارد خواهد شد.
این خبر در حالی منتشر می‌شود که در چند روز اخیر با وجود آنکه مجلس شورای اسلامی ارز ۴۲۰۰ تومانی را برای واردات کالاهای اساسی همچون گوشت در بودجه سال جاری نگه داشت، دولت در اقدامی واردات گوشت قرمز را از ارز ۴۲۰۰ تومانی بی‌نصیب گذاشت. حال جای سوال دارد که واردات دام سنگین بر مبنای ارز ۴۲۰۰ تومانی یا ارز نیمایی محاسبه می‌شود که این تفاوت قیمت تمام شده گوشت دام سنگین را بسیار متفاوت تمام می‌کند.
خاموشی نداریم اما رعایت کنید
سال گذشته به واسطه بارش کم باران و افزایش دمای کشور میزان مصرف برق در تابستان رشد قابل توجهی گرفت و عاملی شد تا ساعت کار ادارات تغییر کند و در کنار آن بر جدول برنامه‌ریزی شده برای قطعی احتمالی برق داده شد. با این شرایط دولت مصمم شد تا سال ۱۳۹۸ با ارتقای سیستم تولید و توزیع در شرایطی فراهم کند که قطعی برق وجود نداشته باشد که با توجه به بارش شدید در روزهای گذشته و ایجاد سیلاب به نظر می‌رسد خاموشی برنامه‌ریزی شده در سال جاری در کشور رخ ندهد. در این رابطه سخنگوی صنعت برق کشور اعلام کرده در پی بارش‌های اخیر و توسعه تولید نیروگاه‌های برق آبی پیش‌بینی می‌شود که امسال خاموشی برنامه‌ریزی شده‌ای نداشته باشیم.
همچنین محمودرضا حقی‌فام با تاکید بر این‌که با توجه به برنامه‌ریزی‌ها انتظار می‌رود مدیریت بخش‌ها در تمام بخش‌ها مورد توجه قرار گیرد، گفت: بر اساس برآوردهای صورت گرفته ۴۵۰۰ تا ۵۰۰۰ مگاوات نسبت به سال گذشته توان نیروگاه‌های آبی در پیک افزایش یافته است.
ضعف بانک مرکزی در نظارت
در روزهای اخیر بحث تغییر پایه پولی و مباحث مرتبط با نظام پولی و بانکی کشور بسیار مطرح شده و در این زمینه کارشناسان معتقدند که اضافه برداشت بانک‌ها از بانک مرکزی سم مهلکی است و این موضوع نشان از ضعف نظارتی بانک مرکزی است، البته ضعف نظارتی بانک مرکزی را می‌توان در دیگر مسائل بانکی جست و جو کرد و عمده این موضوع در بررسی پرونده تخلف بانک سرمایه و حسین هدایتی کاملاً مشهود بود زیرا برای یک پسربچه هشت ساله در حدود ۲۴۰ حساب در یک بانک گشایش شده بود.
حذف دلار زود است
در دوران ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد یک بار تصمیم بر آن گرفته شد تا دلار از معاملات تجاری حذف و یورو جایگزین آن شود، در آن زمان آنچنان تحریمی اقتصاد ایران را تهدید نمی‌کرد اما در شرایط فعلی تا حدودی شرایط متفاوت است و استفاده از دلار برای ایران از سوی آمریکا تحریم شده است، در آن زمان کارشناسان معتقد بودند که یورو آنچنان قدرت و ثبات اقتصادی ندارد که بتواند جایگزین دلار قرار بگیرد، حال با این شرایط رئیس اتاق بازرگانی استان کرمانشاه حذف دلار از معاملات بین‌المللی را تصمیمی عجولانه می‌داند.
با این شرایط قیمت دلار در معاملات روز جاری بانک‌ها با کاهش ۱۰۰ تومانی به ۱۳ هزار و ۵۰۰ تومان رسیده است، بانک‌ها امروز (۲۵ فروردین) هر دلار آمریکا را ۱۳ هزار و ۱۱۰ تومان و هر یورو را ۱۴ هزار و ۸۲۱ تومان خریداری می‌کردند. قیمت خرید دلار در روز گذشته در بانک‌ها ۱۳ هزار و ۳۴۴ تومان و یورو ۱۵ هزار و ۸۴ تومان بود.
این در حالی است که صرافی‌های مجاز بانک مرکزی امروز قیمت خرید هر دلار آمریکا را ۱۳ هزار و ۴۰۰ تومان و قیمت فروش آن را ۱۳ هزار و ۵۰۰ تومان اعلام کرده‌اند که نسبت به روز گذشته کاهش ۱۰۰ تومانی داشته است. قیمت خرید یورو نیز در این صرافی‌ها ۱۵ هزار و ۲۰۰ تومان و قیمت فروش آن ۱۵ هزار و ۳۰۰ تومان اعلام شده است که نرخ یورو نیز نسبت به روز گذشته با کاهش همراه بوده است.
