خصوصی سازی صنعت خودرو نیازمند ساختار‌های اصولی

 

 

رویداد۲۴ صنعت خودرو کشور یکی از صنایع پرچالش بوده که سیاست های کلان در این بخش با تغییر دولت ها تغییر می کند، از طرفی وجود دو شرکت بزرگ خودروسازی و حمایت دولت ها از آنها عملا منجر به انحصار شده و راه را برای حضور قطب سوم خودروسازی محدود کرده است و شاید مطرح کردن ورود بخش خصوصی به خودروسازی صرفا شعاری از سوی دولت ها باشد و در این زمینه هیچگاه عزم جدی وجود نداشته است.

برخی کارشناسان بر این باورند که  برای حضور بخش خصوصی در صنعت بزرگی مانند خودروسازی هزینه های زیادی باید صرف شود و با توجه به اینکه مهمترین چالش بخش خصوصی کشور در سالهای اخیر سرمایه بوده است حضور آنها در خودروسازی دشوار به نظر می رسد همچنین تکنولوژی لازم را این بخش ندارد و فقط برای راه اندازی یک خط تولید خودرو هزینه های بسیاری نیاز دارد که بخش خصوصی توان پرداخت این هزینه را ندارد.

اما برخی دیگر معتقدند در صورتی که بخش خصوصی وارد عرصه تولید خودرو شود، قطعا می‌تواند بهره‌ وری تولید را افزایش داده و سازوکارهای کسب ‌وکار را بهبود ببخشد و حتی شاید بهتر از دو خودروساز بزرگ کشور به نیاز بازار داخل و خارج پاسخ دهد.

یک فعال اقتصادی در این زمینه می گوید:« در هیچ جای دنیا چندین خودروساز کوچک وجود ندارد و در کشورهای صنعتی اغلب یک تا سه خودرو ساز اصلی دارند و در ایران مشکل این است که دولت راهکار اصولی و اساسی برای توسعه صنعت ندارد و هر روز از یک راهبرد و سیاست صحبت می کند.»

او می افزاید: «اما  برنامه‌ریزان اقتصادی و دولتمردان به خوبی می‌دانند که سود و آورده‌های مالی از بخش خصوصی بسیار بیشتر از دولتی‌ها است؛ چرا که سرمایه‌‌گذاران به انگیزه کسب سود، تلاش بیشتری جهت کسب سهم بیشتری از بازار دارند و در مقابل برای بقا در بازار رقابتی، افزایش کیفیت محصولات و در نهایت جذب مشتری بیشتر تلاش مضاعف می‌کنند که البته آمارهای رو به رشد تولیدات و سهم بازار خصوصی‌ها بیانگر همین مصداق است.»

این فعال اقتصادی نیز تصریح می کند: باید زیرساخت های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی در این حوزه کاملا مساعد شده تا بتوان شرایط را برای اجرای جدی خصوصی سازی ها فراهم کرد. اما اکنون چنین چیزی مهیا نیست و در شرایط فعلی اقتصاد کشور می توان گفت هنوز هم نمی توان امیدوار بود صنعت خودرو به طور کامل خصوصی شود.»

او ادامه می دهد: « افرادی که می خواهند مجموعه های دولتی را در اختیار بگیرند باید از اهلیت لازم برخوردار باشند. اگر بخش خصوصی دارای سرمایه است و صلاحیت لازم را نداشته باشد، زیر بار برخی توقعات دولتی می رود که متاسفانه کار به بیراهه کشیده می شود. بر این اساس پیشنهاد ما آن است که مجموعه ای از فعالان بخش صنعت خودروسازی و قطعه سازان تشکیل شود و مجمع تشکیل شده تا بتوان یک صنعت خودروی قدرتمند را راهبری کرد.

اگرچه همیشه  از خصوصی سازی سخن گفته می شود و میزگردهای بسیاری برگزار می شود اما هیچ گاه این موضوع تا زمانی که دولت در حال بنگاه داری است و توجه ویژه ای به این موضوع ندارد اتفاق نخواهد افتاد. چراکه برخی از دولتی ها سود سرشاری که از بنگاه داری در صنعت خودرو نصیبشان می شود را رها نمی کنند.

 

 صاحب نظران عرصه خودرو معتقدند برای آنکه بتوانیم صنعت خودروی کشور را نجات دهیم، باید از میان شرکت‌های خصوصی بین‌المللی و صاحب برند، دست به انتخاب بزنیم و به‌تدریج سهام خودروسازان را به آنها واگذار کنیم.

 

این اتفاق به نوعی همان راهی است که کشورهایی مانند ترکیه، چین، مکزیک و تایلند طی کردند. این کشورها توانستند علاوه‌بر اینکه از مواهب خودروسازی مانند ایجاد اشتغال و درآمدزایی استفاده کنند، از خروج سرمایه‌ها به خارج از کشورشان جلوگیری کنند.