فروش نفت در بازارهای خاکستری چطور امکان‌پذیر است؟/ تفکر سنتی، چالش صادرات فرآورده‌های نفتی

رویداد۲۴ فروش نفت دربازار‌های خاکستری موضوعی است که ایران در صورت پایداری تحریم‌ها می‌تواند به آن ورود کند. معاون وزیر نفت در امور بین‌الملل اخیرا با تاکید بر اینکه امکان مقاومت مقابل تحریم‌های ناعادلانه، نامشروع و غیرقانونی آمریکا را داریم، گفت: همه ظرفیت کشور را برای فروش نفت در بازار خاکستری بسیج کردیم.

در همین رابطه مرتضی فیروزی، عضو کمیسیون سوآپ و بنکرینگ اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفتی در خصوص تداوم تحریم نفتی ایران و نحوه گذر از این چالش گفت: واقعیت این است که اکنون در بازار‌های بین‌المللی انرژی حدود ۹۰ میلیون بشکه نفت خام روزانه معامله می‌شود که از این میزان حدود ۷ تا ۱۰ درصد به صورت قاچاق به فروش می‌رسد.

فیروزی با اشاره به تفاوت تحریم قبلی ایران و تحریم جدید گفت: در دوره قبل ما نمی‌توانستیم حتی به صورت قاچاق نفت بفروشیم چرا که از سوی شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران قطعنامه صادر شده بود. از این‌رو تبعیت از تحریم‌ها برای همه کشور‌ها لازم‌الاجرا بود. اما امروز اینگونه نیست و ما فقط تحریم نفتی دولت آمریکا و سه متحد منطقه‌ای این کشور هستیم و سایر کشور‌ها می‌توانند پذیرای نفتکش‌های ایران باشند و هیچ نیروی نظامی حق دخالت ندارد. از این‌رو منطقی به نظر می‌رسد که مقامات کشورمان اعلام داشته‌اند که ما به هر میزان که بخواهیم می‌توانیم نفت بفروشیم. البته هنوز وارد این مدل فروش نفت نشده‌ایم، اما اگر معافیت‌ها تمدید نشود ایران چاره‌ای جز این موضوع ندارد و می‌تواند در بازار‌های خاکستری اقدام به فروش نفت کند.

در نتیجه، فیروزی فروش نفت خام در بازار‌های خاکستری حال حاضر را آسان‌تر از فروش فرآورده‌های نفتی دانست و گفت: درست است که فروش نفت خام نسبت به زمان اوج خود در سال گذشته کاهش داشته است، اما راه‌های فروش نفت از مجاری غیرقانونی بیشتر از صادرات فرآورد‌های نفتی است.

عضو کمیسیون سوآپ و بنکرینگ اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفتی یکی دیگر از چالش‌ها در صادرات فرآورده‌های نفتی به ویژه برای بخش خصوص را تفکر سنتی دانست و گفت: ما سالیان سال عادت به فروش فرآورده در بندر فوجیره داشتیم و از آنجا که امارات متحده در حال حاضر عزم خود را برای تحریم ایران جزم کرده است، تجارت در این بازار برای ایران در معرض خطر است، اما اگر در بخش خصوصی بازار‌های دیگری را کشف و شناسایی می‌کردیم، تاب‌آوری در شرایط تحریم برایمان راحت‌تر بود. برای مثال الان زمان آن رسیده که از بازار‌های قطر و عمان نیز استفاده کنیم.

وی در پاسخ به سوالی در خصوص امور بین‌الملل و راهکار‌هایی برای برطرف کردن چالش‌های وارد کردن ارز به کشور گفت: در حال حاضر بیشتر کشور‌های طرف معامله با ایران باید به فکر راه چاره برای مبادلات مالی با ما باشند، از این‌رو چینی‌ها، روس‌ها و اروپایی‌ها باید فکری برای خروج از سیطره آمریکا کنند. امروز بحث تحریم ایران است و ممکن است تحریم، گریبان دیگر کشور‌ها را بگیرد، بنابراین اروپایی‌ها و دیگر کشور‌ها باید برای برچیدن نظام آمریکایی حاکم بر بانک‌ها و مبادلات مالی خود فکری بیاندیشند. در نتیجه باید با کمک سایر کشور‌ها بر مشکلات مالی حاصل از تحریم فائق آییم چرا که به تنهایی نه توان اقتصادی مقابله با آن و نه توان تکنولوژیکی برای انتقال پول صادرات به کشور را داریم.