فرماندهان دیروز اسرائیل، مخالفان امروز علیه نتانیاهو

رویداد۲۴ در فارین پالیسی نوشت: هفته گذشته، ایهود باراک، نخست وزیر سابق (رژیم صهیونیستی) بعد از شش سال دوباره در آستانه انتخابات ماه سپتامبر به دنیای سیاست بازگشت. اما ایهود تنها نیست. در ماه‌های اخیر تعدادی از ژنرال‌ها و وزرای (جنگ) سابق اسرائیل با یک هدف مشترک وارد سیاست شده اند: شکست دادن بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل که در ماه‌های اخیر درگیر چندین پرونده فساد و سوء استفاده از قدرت بوده است.

در ادامه این مطلب آمده است: باراک در مراسم راه اندازی حزب سیاسی جدید خود گفت: «آینده جنبش صهیونیسم در خطر است». او بین سال‌های ۱۹۹۹ تا ۲۰۰۱ نخست وزیر اسرائیل بود. یاری گولان، معاون سابق فرمانده کل ارتش اسرائیل نیز در این مراسم حضور داشت.

گفتنی است، نتانیاهو در ماه مه بعد از پیروزی در انتخابات موفق به تشکیل دولت جدید نشد. مخالفان قصد دارند که این بار او را در انتخابات آتی شکست دهند. اما آن‌ها کار دشواری پیش رو خواهند داشت. اگرچه در سال‌های اخیر تشکیلات امنیتی اسرائیل علیه نتانیاهو متحد شده بودند، اما او همچنان در انتخابات پیروز بوده است.

نتانیاهو تنها رهبر اسرائیلی است که برای پنج دوره مقام نخست وزیر را بر عهده داشته است. اگرچه او همیشه در ظاهر از ایده صلح حمایت کرده، اما در عمل مانع هر قدمی به سمت حل و فصل مناقشه بین اسرائیل و فلسطینی‌ها می‌شود. او حتی اخیرا از ایده ضمیمه کردن کرانه باختری به اسرائیل حمایت کرده است، اقدامی که می‌تواند امید‌های دو طرف برای رسیدن به یک راه حل دو کشوری را نابود کند. نتانیاهو به خوبی می‌داند که چگونه محبوبیت خود در بین بلوک راست گرای اسرائیل را حفظ کند و هوادارانش را وفادار نگه دارد.

اما تنها مقامات ارشد تشکیلات امنیتی اسرائیل با سیاست‌های نتانیاهو مخالفت نکرده اند. اخیرا ۳۰۰ افسر بازنشسته نیرو‌های ارتش، پلیس، آژانس امنیتی شین بث و سازمان جاسوسی اسرائیل به جنبشی با نام «فرماندهان برای امنیت اسرائیل» ملحق شده اند. این نهضت در سال ۲۰۱۴ تاسیس شد و خواستار یک راه حل دوکشوری برای تامین امنیت بلند مدت اسرائیل است. در پلتفرم این جنبش آمده است: «بن بست کنونی امنیت، رفاه و هویت اسرائیل را به عنوان یک دموکراسی یهودی به خطر می‌اندازد».

اما، چرا این مقامات ارشد امنیتی نگرش یکسانی در مورد آینده اسرائیل دارند؟ در واقع، نگرانی‌های آن‌ها جنبه سیاسی ندارد. بیشتر این فرماندهان سابق در طیف سیاسی اسرائیل در سمت بلوک راست میانه قرار می‌گیرند.

در حال حاضر، علاوه بر ایهود باراک چندین فرمانده سابق ارتش اسرائیل نیز در بین رهبران نیرو‌های ضد نتانیاهو قرار دارند. سه نفر از آن‌ها رهبری ائتلاف میانه روی سفید و آبی علیه حزب لیکود نتانیاهو را بر عهده دارند: بنی گانتز، موشه یعلون و گابی اشکنازی. این ائتلاف در انتخابات آوریل امسال آرای برابری با حزب راست گرای لیکود به دست آورد. اما رهبران ائتلاف آبی و سفید با وجود چندین دهه تجربه نظامی نتوانستند نتانیاهو را کنار بزنند. دو روز قبل از برگزاری انتخابات سه فرمانده نظامی دیگر نیز به لیست رهبران این ائتلاف اضافه شدند.

این شش ژنرال بازنشسته تلاش کردند در روز‌های پیش از انتخابات یک پیام مشترک را به مردم منتقل کنند. پیام این بود: اسرائیل تحت هدایت نتانیاهو در مسیر اشتباهی قرار گرفته است و آینده جنبش صهیونیسم در خطر قرار دارد.

مئیر داگان، فرمانده سابق موساد نیز چند روز قبل از شروع رأی گیری در حمایت از ائتلاف آبی و سفید در میدان رابین تل آویو سخنرانی کرد. داگان از نتانیاهو انتقاد کرد و گفت که او بدترین بحران تاریخ اسرائیل را به وجود آورده است. او هشدار داد که نتانیاهو صرفا به دنبال تضمین بقای سیاسی خود است و رویای صهیونیست‌ها را بر باد خواهد داد. اما نتانیاهو دوباره در انتخابات پیروز شد.

در واقع، بیشتر فرماندهان بازنشسته ارتش اسرائیل، رهبری و تدبیر نتانیاهو را زیر سوال برده اند. بیشتر روسای سابق موساد و شین بث نیز از مسیر و سیاست‌های دولت به ویژه در قبال مذاکره با فلسطینی‌ها انتقاد کرده اند. یووال دیسکین، رئیس سابق شین بث در سال ۲۰۱۵ هشدار داد که اسرائیل در حال حرکت به سمت یک وجود دو ملیتی است. تامیر پاردو، رئیس سابق موساد در سال ۲۰۱۶ هشدار داد که عناصر داخلی بزرگترین تهدید در مقابل امنیت اسرائیل هستند.

در سال‌های اخیر هر چه قدر دولت اسرائیل به سمت راست گرا‌ها متمایل‌تر شده است، سطح انتقادات نسبت به سیاست‌های کلی اسرائیل افزایش پیدا کرده اند. البته در دهه‌های گذشته بیشتر ژنرال‌های ارتش به سمت احزاب راست گرا متمایل بودند. اما در سال‌های اخیر نگرش آن‌ها تغییر کرده است. برای مثال آریل شارون، ژنرال و رئیس جمهور سابق اسرائیل از حزب لیکود خارج شد و حزب مستقلی برای خود تشکیل داد.

نتانیاهو تلاش کرد در کمپین انتخاباتی خود رهبران ائتلاف آبی و سفید را ضعیف کند و چپ گرا جلوه دهد. او هشدار داد که این ژنرال‌ها درک درستی از مسائل ندارند و در صورت پیروزی، آینده اسرائیل را به خطر می‌اندازند. نتانیاهو بدون شک در انتخابات آتی نیز همین اتهامات را علیه مخالفانش مطرح خواهد کرد.

اما در حال حاضر این اجماع در بین مقامات امنیتی وجود دارد که چند دستگی و اختلافات داخلی در اسرائیل در حال افزایش است.

اما برخی معتقدند که حزب جدید ایهود باراک می‌تواند باعث چند دسته شدن مخالفان نتانیاهو شود و تعداد کرسی‌های ائتلاف آبی و سفید در پارلمان را کاهش دهد. باراک این نگرانی را رد و ادعا کرد که حزبش می‌تواند درصد رای احزاب میانه رو در انتخابات سراسری را افزایش دهد. باراک با توجه به مهارت‌های سیاسی و سابقه طولانی خود می‌تواند بزرگ‌ترین خطر در مقابل پیروزی مجدد بنیامین نتانیاهو در انتخابات سپتامبر باشد.