بحث حذف صفر از پول ملی صرفا تغییر نما است/ ضرورت اصلاحات ساختاری در اقتصاد

رویداد۲۴ بحث حذف صفر از پول ملی که اخیرا در کشور مطرح شده با موافقت و مخالفت کارشناسان اقتصادی همراه بوده و همچنان بحث‌های زیادی بر سر آن وجود دارد.

کامران ندری، عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق می‌گوید: حذف صفر از پول ملی و افزایش اسمی و ظاهری نرخ برابری تومان در برابر ارز‌های خارجی ممکن است اثرات روانی و جزئی بر معاملات ارزی مردم داشته باشد، اما به همان اندازه که عدد‌های بزرگ کوچک می‌شوند حقوق و دستمزد‌ها نیز کوچک می‌شوند.

وی ادامه می‌دهد: این تغییرات مشکلات اقتصادی را حل نکرده و حذف چهار صفر صوری به معنای بالا رفتن قدرت خرید مردم نیست و این تنها یک تغییر اسمی و ظاهری بوده که صورت می‌گیرد و بر واقعیت‌های اقتصاد تاثیری نداشته و اگر مشکلات موجود در اقتصاد ما حل نشوند این تغییر اسمی، تحولی در اقتصاد ما به وجود نمی‌آورد.

این کارشناس بانکی می‌افزاید: این تغییر اسمی شاید مقداری ارزش‌گذاری کالا‌ها را ساده‌تر کند، اما برای جا افتادن در میان مردم زمان کوتاهی نیاز است و شاید سهولت و راحتی در انجام معاملات را ایجاد کند و محاسبه صورت‌های مالی را تا حدودی آسان‌تر کند، اما هیچ اثر واقعی نداشته و تنها با مهار تورم، قدرت خرید واقعی مردم افزایش پیدا می‌کند.

ندری عنوان می‌کند: این نوع تغییر تنها یک تغییر نما بوده و زمانی که مشکلات اقتصادی در ساختار جامعه وجود داشته باشد تغییر نما مشکلی را حل نکرده و اثر روانی موثری هم نخواهد داشت.

وی اضافه می‌کند: به دلیل عدم کارکرد واحد پول قبلی، اکنون زمان تغییر واحد پولی مناسب بوده، اما اصلاحات ساختاری و اساسی در اولویت هستند؛ با این حال نمی‌توان از این اقدام دولت هم خرده گرفت، اما مشروط بر اینکه مشکلات اساسی و پایه‌ای اقتصاد فراموش نشود و تنها به تغییرات صوری و ظاهری، حتی اگر سهولت‌هایی را ایجاد کند، بسنده نکنند.

این کارشناس اقتصادی در پاسخ به این سوال که چه فرآیندی لازم است تا این طرح به اجرا برسد، می‌گوید: به مرور زمان باید پول جدید چاپ شود. با توجه به اینکه در حال حاضر اسکناس در معاملات جدید آنچنان مورد استفاده قرار نمی‌گیرد و عمدتا از کارت‌های بانکی، پرداخت الکترونیکی و موبایل بانک استفاده می‌شود، اما باز هم باید اسکانس‌های جدیدی چاپ شود. مسکوکات با توجه به واحد پولی جدید، به نسبت قبل نیاز به ضرب بیشتری دارد؛ زیرا با توجه به کاهش مداوم ارزش پول در اقتصاد کشور ما مجبور به ضرب مسکوکات بزرگتری بوده‌ایم و در حال حاضر نیز باید ادامه پیدا کند.

ندری درباره اینکه آیا حذف چهار صفر از پول ملی و زمینه‌های اجرایی از جمله انطباق اطلاعات مالی قدیم و جدید هزینه‌های کلانی به دولت تحمیل می‌کند عنوان می‌کند: این اقدام دولت قطعا هزینه‌هایی خواهد داشت، اما به نظر می‌رسد هزینه‌های کلانی نخواهند بود. اجرای این عمل قرار است به صورت تدریجی انجام شود و اولویت اول نیست. با توجه به اینکه کشور دچار تورم بوده و به مجبور به ضرب سکه‌هایی با ارزش بالاتر بوده، یعنی سکه ۱۰۰ تومانی به مرور ارزش خود را از دست داد و ما مجبور به ضرب سکه ۵۰۰ تومانی شدیم، چه بسا چند وقت دیگر به خاطر کاهش ارزش پول مجبور به ضرب سکه هزار تومانی نیز خواهیم شد و این اقدامات از گذشته انجام شده است.

وی در ادامه می‌افزاید: اینکه صورت‌های مالی گذشته بر اساس واحد پولی جدید اصلاح شود طبیعتا هزینه‌ها و سختی‌هایی دارد، اما نمی‌توان گفت هزینه‌های کلانی را با خود به همراه خواهد داشت.

این کارشناس بانکی تاکید می‌کند: با توجه به از بین رفتن ارزش واحد پولی ریال و به خصوص دینار، زمان معرفی یک واحد پولی جدید فرا رسیده بود، اما بهتر بود این واحد پول جدید به عنوان اقدامی که به دنبال اصلاحات اساسی در اقتصاد بوده معرفی شود به ویژه در حوزه پولی؛ اگر می‌توانستیم تورم را به طور کامل مهار کنیم قطعا اصلاح واحد پول می‌توانست نتایج بهتری را رقم بزند، اما این قضیه به معنی بیهوده بودن این عمل نیست.

ندری در پایان می‌افزاید: اگر تورم همچنان ادامه داشته و بیشتر شود باز هم مجبور به ایجاد واحد پولی جدید هستیم البته اگر خوشبینانه بنگریم دولت و بانک مرکزی که در راس نظام پولی کشور قرار دارند متوجه این مساله هستند و حتما در کنار حذف صفر‌ها و معرفی واحد پولی جدید، اقدامات یا تلاش‌هایی برای مهار تورم در اقتصاد انجام خواهند داد. متاسفانه تورم ۵ دهه اخیر موجب آزار مردم شده و حذف صفر‌ها به حل این مشکل کمکی نخواهد کرد و تداوم آن حتی ارزش واحد پول جدید را از بین می‌برد به طوری که مردم احساس می‌کنند قدرت خرید آن‌ها روزبه‌روز کمتر می‌شود.