رشد سپرده‌های کوتاه مدت، زنگ خطر اقتصاد/ سرمایه‌های سرگردانی که منتظر آینده اقتصاد هستند
مسعود خوانساری، رئیس اتاق بازرگانی تهران می‌گوید: ۱۵۰ هزار میلیارد تومان از سپرده‌های بلندمدت کم شده است و احتمال دارد این عدد به سمت سوداگری رفته باشد.
رویداد۲۴ رشد سپرده‌های کوتاه مدت، می‌تواند زنگ خطری برای اقتصاد باشد؟ آشفتگی‌ها و نوسان‌های پیش آمده در سال گذشته سبب شد تا تصمیم گیری در خصوص برنامه‌ریزی و سرمایه گذاری در اقتصاد کمی مبهم به نظر برسد. در واقع نداشتن چشم انداز روشن در اقتصاد کشور سرمایه‌های مردم را دچار ترس و البته سردرگمی کرده است. در این رابطه مسعود خوانساری رئیس اتاق بازرگانی تهران نیز با ارائه آماری گفته است: «نقدینگی به میزان ۲۵ درصد در ۱۲ ماه منتهی به خرداد ۹۸ افزوده شده بود و اکنون به مبلغ ۱۹۸۰ هزار میلیارد تومان رسیده است ضمن اینکه سهم پول از نقدینگی به میزان ۱۵ درصد افزایش داشته است که معنای آن این است که گرایش مردم از سپرده‌های بلندمدت به سمت سپرده‌های کوتاه‌مدت بیشتر شده است. به نحوی که ۱۵۰ هزار میلیارد تومان از سپرده‌های بلندمدت کم شده است و احتمال دارد این عدد به سمت سوداگری رفته باشد.».
اما آیا می‌توان امیدوار بود که با ادامه روند ثبات در اقتصاد طی ۶ ماهه نخست سال بتوان عدم امنیت روانی پول را کاهش داد؟ به نظر می‌رسد سرمایه‌های مردم این روز‌ها در حالتی از تعلیق و هنوز منتظر تکانه‌ای احتمالی قرار گرفته‌اند. در این شرایط پول‌های مردم از سپرده‌های بلند مدت به سپرده‌های کوتاه مدت تبدیل شده اند موضوعی که به زعم کارشناسان می‌تواند یک خطر جدی برای اقتصاد باشد.
پول‌های مردم از بانک خارج شده است؟
سعید مسگری کارشناس مسائل اقتصادی می‌گوید: بعضاً مطرح می‌شود که پول‌های مردم از بانک خارج شده و یا خارج خواهد شد که این حرف اساساً از نظر اقتصادی درست نیست، چراکه پول‌ها همواره در بانک هستند.
وی می‌افزاید: نقدینگی شامل دو بخش پول و شبه پول است و حدود ۸۰ درصد از حجم نقدینگی را شبه پول تشکیل می‌دهد و آن‌ها در بانک‌ها هستند. زمانی که گفته می‌شود پول از بانک خارج می‌شود در واقع سهم پول کاهش پیدا می‌کند و سهم شبه پول افزایش می‌یابد بدین معنا که حساب‌ها از بلند مدت تبدیل به کوتاه مدت می‌شوند. حساب‌های بلند مدت در واقع همان شبه پول‌ها هستند و حساب‌های کوتاه مدت که امکان چرخش سریع در اقتصاد را دارند همان پول هستند.
مسگری یادآور می‌شود: بنابراین وقتی پول از بانک خارج می‌شود به معنای آن است که پول از حساب‌های بلند مدت خارج و در اقتصاد به گردش درآمده است.
چرا مردم سپرده هایشان را کوتاه مدت کرده اند؟
این کارشناس اقتصادی در ادامه اظهار می‌کند: در شرایطی که نرخ سود بانکی مناسب باشد و شرایط تورمی نباشد؛ مردم معمولاً سپرده هایشان را به صورت بلند مدت در بانک‌ها می‌گذارند و از آن بهره می‌برند. اما زمانی که تورم بالا باشد، سود بانکی واقعی منفی شده و برای مردم به صرفه نیست که پول خود را در بانک سپرده گذاری کنند چرا که ارزش پول کاهش پیدا می‌کند.
وی ادامه می‌دهد: در این شرایط مردم پول خود را به سمت بازار‌های دیگری خواهند برد و همین موضوع باعث کاهش شبه پول خواهد شد؛ بنابراین انتظارات تورمی و تورم باعث حرکت پول به سمت بازار‌های دیگر می‌شود، اتفاقی که سال گذشته رخ داد و برخی از بازار‌ها دچار بی ثباتی شدند.
مسگری تاکید می‌کند: سال گذشته حدود ۴۵ درصد رشد پول داشتیم که اتفاق بی سابقه‌ای در اقتصاد کشور بود و باعث شد که سهم شبه پول در اقتصاد ایران کاهش پیدا کند. این بی ثباتی باعث خروج پول شد و اگر دوباره اقتصاد کشور به ثبات برگردد پول‌ها دوباره تبدیل به سپرده‌های بلند مدت خواهد شد.
آینده مبهم اقتصاد و خطر پیش روی آن
این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه در حال حاضر شرایط اقتصادی نسبت به سال گذشته بهتر شده است و تا اندازه‌ای ثبات داشتیم، می‌افزاید: اما آینده اقتصاد همچنان مبهم است و معلوم نیست که تورم و رشد اقتصادی به چه سمتی خواهد رفت؟ هر چند آمار دقیقی از ۶ ماهه نخست سال نیامده است، اما شرایط تورمی بهتر از گذشته است، اما همچنان رشد منفی و تورم گریبان اقتصاد را گرفته است.
وی می‌گوید: اگرچه نرخ ارز در نیمه نخست سال کاهش و ثبات را تجربه کرد، اما در این شرایط معلوم نیست که قیمت ارز در ۶ ماهه دوم سال، افزایش نداشته باشد. در این شرایط که آینده اقتصاد مبهم و غیر قطعی است، فعالان اقتصادی هم دچار سردرگمی شدند و به همین خاطر پول‌های تبدیل شده به حساب‌های کوتاه مدت در انتظار هستند تا ببینند نرخ ارز، قیمت کالا‌ها و … به چه سمتی خواهد رفت.
مسگری اذعان می‌کند: این افزایش سهم پول از نقدینگی خود برای اقتصاد یک خطر محسوب می‌شود و ممکن است دوباره این پول‌های سرگردان به سمت بی ثباتی در بازار حرکت کنند.
وی تصریح می‌کند: در حال حاضر علی‌رغم اینکه رشد پول در سال گذشته بی سابقه بوده است، اما همچنان حدود ۸۵ درصد نقدینگی به صورت شبه پول است و همچنان خطر این وجود دارد که حساب‌های کوتاه مدت رشد بیشتری داشته باشند و این خود زنگ خطری است که باید متوقف شود.
این کارشناس اقتصادی یادآور می‌شود: ادامه ثبات و کنترل تورم در اقتصاد می‌تواند عوامل موثر در رفع این خطر برای اقتصاد کشور باشد. در واقع ادامه ثبات از سرگردانی پول‌ها برای بی ثبات کردن بازار‌ها جلوگیری خواهد کرد.
اما آیا می‌توان امیدوار بود که با ادامه روند ثبات در اقتصاد طی ۶ ماهه نخست سال بتوان عدم امنیت روانی پول را کاهش داد؟ به نظر می‌رسد سرمایه‌های مردم این روز‌ها در حالتی از تعلیق و هنوز منتظر تکانه‌ای احتمالی قرار گرفته‌اند. در این شرایط پول‌های مردم از سپرده‌های بلند مدت به سپرده‌های کوتاه مدت تبدیل شده اند موضوعی که به زعم کارشناسان می‌تواند یک خطر جدی برای اقتصاد باشد.
پول‌های مردم از بانک خارج شده است؟
سعید مسگری کارشناس مسائل اقتصادی می‌گوید: بعضاً مطرح می‌شود که پول‌های مردم از بانک خارج شده و یا خارج خواهد شد که این حرف اساساً از نظر اقتصادی درست نیست، چراکه پول‌ها همواره در بانک هستند.
وی می‌افزاید: نقدینگی شامل دو بخش پول و شبه پول است و حدود ۸۰ درصد از حجم نقدینگی را شبه پول تشکیل می‌دهد و آن‌ها در بانک‌ها هستند. زمانی که گفته می‌شود پول از بانک خارج می‌شود در واقع سهم پول کاهش پیدا می‌کند و سهم شبه پول افزایش می‌یابد بدین معنا که حساب‌ها از بلند مدت تبدیل به کوتاه مدت می‌شوند. حساب‌های بلند مدت در واقع همان شبه پول‌ها هستند و حساب‌های کوتاه مدت که امکان چرخش سریع در اقتصاد را دارند همان پول هستند.
مسگری یادآور می‌شود: بنابراین وقتی پول از بانک خارج می‌شود به معنای آن است که پول از حساب‌های بلند مدت خارج و در اقتصاد به گردش درآمده است.
چرا مردم سپرده هایشان را کوتاه مدت کرده اند؟
این کارشناس اقتصادی در ادامه اظهار می‌کند: در شرایطی که نرخ سود بانکی مناسب باشد و شرایط تورمی نباشد؛ مردم معمولاً سپرده هایشان را به صورت بلند مدت در بانک‌ها می‌گذارند و از آن بهره می‌برند. اما زمانی که تورم بالا باشد، سود بانکی واقعی منفی شده و برای مردم به صرفه نیست که پول خود را در بانک سپرده گذاری کنند چرا که ارزش پول کاهش پیدا می‌کند.
وی ادامه می‌دهد: در این شرایط مردم پول خود را به سمت بازار‌های دیگری خواهند برد و همین موضوع باعث کاهش شبه پول خواهد شد؛ بنابراین انتظارات تورمی و تورم باعث حرکت پول به سمت بازار‌های دیگر می‌شود، اتفاقی که سال گذشته رخ داد و برخی از بازار‌ها دچار بی ثباتی شدند.
مسگری تاکید می‌کند: سال گذشته حدود ۴۵ درصد رشد پول داشتیم که اتفاق بی سابقه‌ای در اقتصاد کشور بود و باعث شد که سهم شبه پول در اقتصاد ایران کاهش پیدا کند. این بی ثباتی باعث خروج پول شد و اگر دوباره اقتصاد کشور به ثبات برگردد پول‌ها دوباره تبدیل به سپرده‌های بلند مدت خواهد شد.
آینده مبهم اقتصاد و خطر پیش روی آن
این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه در حال حاضر شرایط اقتصادی نسبت به سال گذشته بهتر شده است و تا اندازه‌ای ثبات داشتیم، می‌افزاید: اما آینده اقتصاد همچنان مبهم است و معلوم نیست که تورم و رشد اقتصادی به چه سمتی خواهد رفت؟ هر چند آمار دقیقی از ۶ ماهه نخست سال نیامده است، اما شرایط تورمی بهتر از گذشته است، اما همچنان رشد منفی و تورم گریبان اقتصاد را گرفته است.
وی می‌گوید: اگرچه نرخ ارز در نیمه نخست سال کاهش و ثبات را تجربه کرد، اما در این شرایط معلوم نیست که قیمت ارز در ۶ ماهه دوم سال، افزایش نداشته باشد. در این شرایط که آینده اقتصاد مبهم و غیر قطعی است، فعالان اقتصادی هم دچار سردرگمی شدند و به همین خاطر پول‌های تبدیل شده به حساب‌های کوتاه مدت در انتظار هستند تا ببینند نرخ ارز، قیمت کالا‌ها و … به چه سمتی خواهد رفت.
مسگری اذعان می‌کند: این افزایش سهم پول از نقدینگی خود برای اقتصاد یک خطر محسوب می‌شود و ممکن است دوباره این پول‌های سرگردان به سمت بی ثباتی در بازار حرکت کنند.
وی تصریح می‌کند: در حال حاضر علی‌رغم اینکه رشد پول در سال گذشته بی سابقه بوده است، اما همچنان حدود ۸۵ درصد نقدینگی به صورت شبه پول است و همچنان خطر این وجود دارد که حساب‌های کوتاه مدت رشد بیشتری داشته باشند و این خود زنگ خطری است که باید متوقف شود.
این کارشناس اقتصادی یادآور می‌شود: ادامه ثبات و کنترل تورم در اقتصاد می‌تواند عوامل موثر در رفع این خطر برای اقتصاد کشور باشد. در واقع ادامه ثبات از سرگردانی پول‌ها برای بی ثبات کردن بازار‌ها جلوگیری خواهد کرد.
منبع: اقتصاد24
