تاثیر تزریق تسهیلات ارزی بر زخم خودروسازان

رویداد۲۴ پس از آن که در خردادماه امسال مصوبه پرداخت تسهیلات ارزی به خودروسازان برای اجرا دوباره تمدید شد، این انتظار می‌رفت که معادل ۸۴۴ میلیون یورو تسهیلات به صنعت خودرو پرداخت شود، اما با طولانی شدن زمان پرداخت، شروط تعیین شده از سوی بانک مرکزی مبنی بر پرداخت این رقم به عنوان موانع اصلی پرداخت تسهیلات عنوان شد. هرچند بانک مرکزی حاضر به تمدید مصوبه زمان پرداخت این تسهیلات شد، اما بر سر اصلاح شروط کوتاه نیامد.

این شروط که از آن به عنوان موانع اصلی پرداخت تسهیلات یاد می‌شود، متعهد کردن بانک‌های عامل در قبال این تسهیلات تا زمان بازپرداخت کامل و همچنین بازپرداخت با قیمت ارز روز بود که به دلیل راضی نشدن بانک‌ها و همچنین خودروسازان، مبلغ پیش بینی شده برای خودروسازان پس از مدتی که در بانک کونلون چین باقی ماند، صرف امور دیگری شد که گفته‌های عبدالناصر همتی، رییس کل بانک مرکزی نیز این موضوع را تایید می‌کند.

در این شرایط این پرسش مطرح می‌شود که آیا خودروسازان مقصر اصلی به وجود آمدن این شرایط هستند که راضی به بازپرداخت با قیمت ارز به روز نیستند و یا این که بانک مرکزی نمی‌خواهد از مواضع خود کوتاه بیاید؟

علی سعدوندی، اقتصاددان با بیان این که با پرداخت تسهیلات به صورت ریالی، این رقم تبدیل به رانت شده و در اختیار شرکت‌های بزرگ قرار می‌گیرد، تصریح می‌کند: به طور قطع این امر به صلاح نیست و همانگونه که بانک مرکزی تاکید کرده، بازپرداخت تسهیلات باید به صورت ارزی انجام شود.

این اقتصاددان تاکید می‌کند: اگر خواستار بهبود وضعیت در صنعت خودرو هستیم توصیه می‌شود این تسهیلات به صورت ریالی به خریدار خودرو پرداخت شود چرا که در این صورت، این رقم در نهایت به خودروساز منتقل می‌شود، اما تعهدات خودروساز افزایش چندانی پیدا نمی‌کند در واقع از کل بدنه جامعه برای کمک به صنعت خودرو استفاده می‌شود و ریسک این امر نیز در بین خریداران خودرو تقسیم می‌شود.

سعدوندی با اشاره به تجربیات پیشین بانکی اظهار می‌کند: معوقات وام‌های خودرو که به خریداران تعلق می‌گیرد از سایر انواع تسهیلات پایین‌تر است بنابراین به نفع اقتصاد است که تسهیلات را در اختیار خریداران خودرو قرار دهد.

وی با تاکید بر این که هزینه‌های خودروساز را نباید با پرداخت تسهیلات جبران کرد، می‌افزاید: اگر قرار است ۵ هزار میلیارد تومان به خودروساز با هدف جبران زیان انباشته اختصاص یابد این مبلغ به خریداری که زیانی ندارد و هزینه‌های مالی کمتری دارد، منتقل می‌شود و این مبلغ با خرید خودرو به صورت وجه نقد در اختیار خودروساز قرار می‌گیرد.

اقتصاددان با بیان این که پرداخت مستقیم تسهیلات برای خودروساز و بانک بهینه نیست ادامه می‌دهد: رابطه شکل گرفته بین بانک و خودروساز ناکارآمد است ضمن آن که این پرسش مطرح می‌شود در شرایطی که داخلی سازی قطعات در داخل کشور در حال انجام است خودروساز چه نیازی به وام ارزی دارد در حالی که مشکل او، مشکل ریالی است.

سعدوندی می‌گوید: در صورت پرداخت ارزی اگر نرخ ارز افزایش یابد خودروساز نمی‌تواند کاری انجام دهد چرا که تورم سالیانه مشخص نیست بنابراین بهتر است دست خریدار باز باشد و از سوی دیگر قیمت خودرو نیز برای کسانی که از تسهیلات خرید استفاده می‌کنند تا اندازه‌ای آزاد شود و هزینه آزاد شده را بپردازند در این شرایط تعهدات در جامعه تقسیم می‌شود و ریسک نظام بانکی به شدت کاهش می‌یابد و وجه نیز به صورت مستقیم به دست خودروساز می‌رسد.