خداحافظی بی سروصدای سماور‌ها
اگر یک سماور ایرانی بخرید پس از یک هفته مصرف لایه سفید رنگی به بدنه آن می‌چسبد و هر چه از عمر سماور می‌گذرد این لایه کلفت‌تر می‌شود، اما اگر ماه‌ها و سال‌ها از چای‌ساز یا سماور‌های خارجی استفاده کنید شاهد این لایه نخواهید بود، زیرا جنس سماور‌های ایرانی از فلز برنج است این فلز از ترکیب ۷۰ درصد مس و ۲۰ درصد روی و ۱۰ درصد سایر فلزات تشکیل شده که باعث جذب املاح آب می‌شود به خصوص امروزه که آب‌های آشامیدنی املاح بیشتری دارند، اما جنس چای‌ساز از پلاستیک، چینی، بلور و... است که پزشکان سرطان‌زا بودن آن را تایید کرده‌اند.
رویداد۲۴ یکی از عادت‌های ایرانی‌ها این است که در طول روز چند لیوان دمنوش بنوشند، هر کسی با مزاجی که دارد دمنوش مورد علاقه اش را می‌خورد، البته در بین ایرانیان چای بیشترین طرفدار را در بین دمنوش‌ها دارد، در گذشته گوشه آشپزخانه هر خانه‌ای سماور‌هایی با نوع سوخت متفاوت ذغالی، نفتی، برقی و گازی از صبح تا پاره‌ای از شب آب جوش چای خوران را فراهم می‌کرد؛ اما در یک دهه اخیر با روی کار آمدن چای ساز‌های برقی رونق استفاده از سماور‌ها در بین مردم کمتر شده است و این صنعت را با ورشکستگی مواجه کرده است؛ به طوری که کمترکسی پیدا می‌شود سماور برای خانه اش خریداری کند.
سماور‌هایی که ورود بی سرو صدا آن در دوره صفویه از روسیه به کشورمان آغاز شد و این روز‌ها با آمدن چای ساز‌های دیگر کشور‌ها رفتنش بی سروصدا انجام می‌شود.
سبک زندگی تغییر کرد
برای اینکه از وضعیت خرید و فروش سماور باخبرشویم، به تعدادی از فروشگاه‌های لوازم خانگی در تهران مراجعه می‌کنیم، در فروشگاه خودمان را سرگرم می‌کنیم تا ببینیم مشتری به سراغ سماور‌ها می‌آید، که متوجه می‌شویم سیلی از مشتریان بی تفاوت از کنار مدل‌های مختلف سماور عبور می‌کنند و حتی حاضر نیستند نگاهی به آن‌ها بیندازند.
سماور‌هایی که ورود بی سرو صدا آن در دوره صفویه از روسیه به کشورمان آغاز شد و این روز‌ها با آمدن چای ساز‌های دیگر کشور‌ها رفتنش بی سروصدا انجام می‌شود.
سبک زندگی تغییر کرد
برای اینکه از وضعیت خرید و فروش سماور باخبرشویم، به تعدادی از فروشگاه‌های لوازم خانگی در تهران مراجعه می‌کنیم، در فروشگاه خودمان را سرگرم می‌کنیم تا ببینیم مشتری به سراغ سماور‌ها می‌آید، که متوجه می‌شویم سیلی از مشتریان بی تفاوت از کنار مدل‌های مختلف سماور عبور می‌کنند و حتی حاضر نیستند نگاهی به آن‌ها بیندازند.
بیشتر بخوانید:
«کرم امانی» یکی از مشتریان این فروشگاه در بازار امین حضور است، که برای تهیه جهیزیه دخترش به این محله آمده است، در باره خرید سماور برای جهیزیه دخترش می‌گوید: «سماور دیگر مد نیست و دختران امروزی از آن استفاده نمی‌کنند.»
او می‌گوید: «سماور برای قدیم‌ها بود، چرا که این روز‌ها سبک زندگی تغییر کرده و اصلا عروس و داماد‌ها هر دو صبح تا شب سرکار هستند و نیازی به سماور برای دم کردن چای ندارند.»
چای ساز ارزان‌تر و کم حجم‌تر
«فاطمه بختیاری» از دیگر افرادی است که در حال انتخاب چای ساز است، چای ساز‌هایی با رنگ و مارک‌های مختلف از او می‌پرسم چرا سماور انتخاب نمی‌کنی؟ (لبخندی می‌زند)، می‌گوید: «خانه ما ۵۰ متر است و آشپزخانه کوچکی داریم داشتن سماور برای ما جا گیر است و از طرفی سماور دیگر از مد افتاده است.»
این نوعروس به هزینه سماور نیز اشاره می‌کند، می‌افزاید: «یک دستگاه سماور با کیفیت مناسب بیش از یک میلیون تومان ارزش دارد، در حالی که چای ساز را می‌توانیم با ۵۰۰ هزار تومان خریداری کنیم، در ضمن سرعت جوش آوردن آب از طریق چای ساز‌ها خیلی بیشتر است.»
باید با تکنولوژی زندگی کرد
مادر دو دختر که برای خرید به بازار تهران آمده است و خود را «رحیمی» معرفی می‌کند، می‌گوید: «سماور کالایی است که ۲۰۰تا۳۰۰ سال پیش ساخته شده نه اینکه این روز‌ها که علم پیشرفت کرده ما همچنان به سراغ کالا‌هایی باشیم که قدیمی‌ها از آن استفاده می‌کردند؛ به طور نمونه در حال حاضر قابلمه‌هایی برای پخت غذا به بازار آمده که کاملا هوشمند هستند این قابلمه‌ها دیگر اجازه نمی‌دهند غذا بسوزد و به شکل هوشمند اقدام به جلوگیری از حرارت اجاق به محتوای داخلی قابلمه می‌کنند و خیلی مدل‌های دیگر با خدمات دهی جدید وارد بازار شده، اما از چند قرن پیش کارخانه‌های تولید سماور کارشان این بوده که کالایی تولیدکنند که آب را جوش آورد و حالا بعد از این مدت نیز همین کار را می‌کند تنها فرقی که کرده اند نوع سوخت شان از نفتی به برقی تغییر کرده است.»
او ادامه می‌دهد: «بنده درخانه ام سماور دارم، اما اصلا از آن استفاده نمی‌کنم همان طوری که در جعبه خریده ام به همان شکل داخل کمد دیواری قرار دارد و دخترانم نیز تمایلی به خرید وسیله‌ای که مورد استفاده قرار نمی‌گیرد ندارند.»
این مادر دو دختر دم بخت در ادامه می‌افزاید: «با این گرانی که وجود دارد چرا باید کالایی بخریم که دخترانم در طول زندگی شان یک بار هم از آن استفاده نکنند.»
چای خوران کم شده
برای اینکه بیشتربدانیم بازار خرید سماور به چه شکل است به سراغ یکی از فروشگاه‌هایی که در داخل آن سماور نیز به فروش می‌رود می‌رویم، «رضا محمدی پور» فروشنده این فروشگاه در این باره حرف زیادی دارد، او می‌گوید: «تا ده سال پیش خریدار سماور هنوز وجود داشت، اما این روز‌ها مردم تمایلی به خرید آن ندارند و بیشتر به سراغ چای ساز‌ها می‌روند.»
او درپاسخ به سوال خبرنگار «خبرآنلاین» درباره اینکه علت اینکه مردم تمایلی به خرید سماور ندارند چیست؟ پاسخ می‌دهد: «شاید می‌توان گفت که چای خوران کم شده اند، به طور مثال در گذشته جمعیت بیشتری در یک خانه حضور داشتند و به همین خاطر مدام آب جوش برای تهیه چای این جمعیت باید حاضر می‌شد، اما این روز‌ها خانه‌ها کوچک شده و جمعیت کمتری در هر خانه وجود دارند به همین منظور سماور کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد یا می‌توان گفت چای خوران کم شده اند.»
این فروشنده سماور در پاسخ به سوال دیگر خبرنگار «خبرآنلاین» درباره اینکه این روز‌ها چه افراد بیشتر تمایل به خرید سماور دارند؟ می‌گوید: «بیشتر مشتریان ما ادارات هستند که سماور را برای آبدارخانه هایشان تهیه می‌کنند، البته مدارس و هیئت‌های مذهبی نیز از دیگر مشتریان ما هستند، گاهی اوقات نیز خانواده‌هایی که هنوز سبک زندگی شان سنتی است و در خانه‌های بزرگ که در آن چند خانواده زندگی می‌کنند اقدام به خرید سماور می‌کنند.»
مسئولان کمک به تولیدکنندگان سماور کنند.
اما در این میان مسئولان اتحادیه تولیدکنندگان سماور باور ندارند که عمر تولیدات شان روبه پایان است؛ «طاهری» مدیراجرایی اتحادیه تولیدکنندگان سماور در گفتگو با خبرنگار «خبرانلاین» مشکلات این صنف را بی توجهی مسئولان می‌داند، می‌گوید: «متاسفانه دو سال است که پیگیر ورق مواد برنجی به عنوان مواد اولیه تولید سماور هستیم که مسئولان مربوط کمکی در این زمینه نمی‌کنند؛ از سوی دیگر ورود کالا‌های بی کیفیت چینی در بازار باعث شده است کالا‌های بی کیفیت به دست مشتریان برسد و موجب نارضایتی مردم شود و نهایتا اینکه مالیات بالا از تولید کنندگان باعث شده است تا کمر این صنعت خمیده شود.»
او درپاسخ به سوال خبرنگار «خبرآنلاین» درباره اینکه آیا حضور چای ساز‌های برقی موجب بی بازاری در این صنعت نشده است؟ پاسخ می‌دهد: «به هیچ عنوان هنوز این صنعت از بین نرفته است چرا که چای ساز‌های برقی کیفیت خوبی برای تهیه چای ندارند و مردم ما همچنان حاضر هستند سماور‌ها که از چای ساز‌ها گران‌تر هستند را خریداری کنند.»
ازسوی دیگر «ناصر منصوری» رئیس اتحادیه تولید کنندگان سماور سازان نیز در این باره می‌گوید: «به ۳ دلیل سماورساز دچار بحران شد. اول اینکه عمر یک سماور طولانی است و اگر خانم خانه مراقب باشد بیش از ۱۰۰ سال عمر می‌کند، دوم افراد اهل علم هستند که اهمیت سماور در مقایسه با چای ساز را اعلام نکردند و سوم رسانه‌ها هستند که اطلاع‌رسانی نکرده و مردم را از اهمیت سماور و خطرات چای‌ساز آگاه نکردند بنابراین اعتراض من به مشکلات است.۲مورد اول ربطی به ما ندارد، اما در مورد اطلاع‌رسانی این کار مطبوعات است.»
او ادامه می‌دهد: «اگر یک سماور ایرانی بخرید پس از یک هفته مصرف لایه سفید رنگی به بدنه آن می‌چسبد و هر چه از عمر سماور می‌گذرد این لایه کلفت‌تر می‌شود، اما اگر ماه‌ها و سال‌ها از چای‌ساز یا سماور‌های خارجی استفاده کنید شاهد این لایه نخواهید بود، زیرا جنس سماور‌های ایرانی از فلز برنج است این فلز از ترکیب ۷۰ درصد مس و ۲۰ درصد روی و ۱۰ درصد سایر فلزات تشکیل شده که باعث جذب املاح آب می‌شود به خصوص امروزه که آب‌های آشامیدنی املاح بیشتری دارند، اما جنس چای‌ساز از پلاستیک، چینی، بلور و... است که پزشکان سرطان‌زا بودن آن را تایید کرده‌اند.»
منبع: خبرآنلاین
خبر های مرتبط
