شلیک پدافند سپاه به جاسوس پرنده

رویداد۲۴ براساس گزارش سپاه پاسداران، هواپیمای جاسوسی آمریکا (MQ-C۴) از پایگاه ظفره امارات و از نزدیکی ابوظبی به پرواز درآمد و سامانه‌های فعال و تجهیزاتی خود را خاموش کرد و از تنگه هرمز به سمت شرق حرکت کرد و سپس بعد از چند ساعت مجدد به سمت غرب برگشت.

قرارگاه پدافند هوایی ارتش ساعت ۲:۰۵ بامداد دو اخطار و ساعت ۳:۵۵ هم دو اخطار دیگر به این هواپیما داد و نهایتاً این پهپاد که به هیچ‌کدام از اخطارها پاسخ نداده بود، ساعت ۴:۰۵ صبح توسط سپاه مورد اصابت قرار گرفت.

بیشتر بخوانید:آیا ایران و آمریکا در مسیر جنگ هستند؟

آمریکا سرنگونی پهپاد خود را تایید کرد، اما مدعی شد این پهپاد بر فراز آب‌های بین المللی در پرواز بود. سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح ایران اعلام کرد که پهپاد جاسوسی به طور قطع درآب‌های سرزمینی ایران بوده است و چهار مایل یا هفت کیلومتر داخل آب‌های‌ سرزمینی کشور قرار داشته است. ایران اطلاعات مربوط به ورود پهپاد آمریکایی به سرزمین ایران را در اختیار دبیرکل سازمان ملل و شورای امنیت قرار داد.

دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا در روز ۳۱ خرداد و پس از اینکه ادعاهای امریکا مبنی بر سرنگونی پهپاد این کشور در آب های بین‌المللی مورد توجه کافی جامعه جهانی قرار نگرفت، اعلام کرد که قصد حمله نظامی به ایران داشته اما ۱۰ دقیقه پیش ازحمله نظامی آن رامتوقف کرده‌است.

وی گفت: «حمله قرار بود سه سایت را در ایران هدف بگیرد و باعث کشته شدن ۱۵۰ تن می‌شد. من این حمله را ده دقیقه پیش ازانجام متوقف کردم چرا که با اقدام ایران در سرنگون کردن پهپاد ما متناسب نبود.»

پیش از ادعای ترامپ برای انصراف از حمله به ایران، سردار حاجی زاده فرمانده هوافضای سپاه در تشریح عملیات سرنگونی پهپاد امریکایی گفته بود که «در کنار هواپیمای جاسوسی، هواپیمای دیگری در حال پرواز بود که ۳۵ خدمه پروازی داشت و ما می‌توانستیم آن را هم مورد اصابت قرار دهیم و این حق ما بود اما هواپیمای بدون سرنشین را مورد اصابت قرار دادیم.»(۱)

البته ترامپ بعد از ادعای خود، از طریق واسطه‌های دیپلماتیک به ایران پیام می‌دهد که قصد دارد عملیاتی در چند نقطه کم ارزش و محدود در ایران انجام دهد و از ایران می‌خواهد که پاسخی به این عملیات ندهد. پاسخ ایران قاطع بود؛ هر عملیاتی را جنگ علیه خود تلقی کرده و به آن پاسخ می دهیم.

ترامپ همچنین در ۲۸ تیر مدعی شد که ناوUSS Boxer LHD-۴ یک پهپاد ایرانی را درتنگه هرمز هدف قرارداده است. ایران پاسخ داد که هیچ پهپادی را از دست نداده‌ایم و آمریکا شاید پهپاد خود را اشتباهی هدف قرار داده است. آمریکا هیچ گاه لاشه پهپاد مورد ادعای خود را نمایش نداد در حالیکه ایران فردای روزی که پهپاد آمریکایی را ساقط کرد، لاشه آن را به نمایش گذاشت.

 بعد از آنکه آمریکا سپاه را در لیست گروه‌های ترورریستی قرار داد، سپاه هم نیروهای نظامی‌ آمریکایی در خلیج فارس را تروریست نامید. البته در این مدت هر دو طرف مراقب بودند که درگیری نظامی در خلیج فارس رخ ندهد. در مقابل تندروها در آمریکا، اسرائیل و عربستان از بروز درگیری نظامی میان ایران و آمریکا استقبال می کردند. ترامپ گفته بود که اگر اختیار با بولتون بود، او خواهان جنگ با کل دنیاست. بولتون از دوران ریاست‌جمهوری جرج بوش به یک چهره ضدایرانی معروف بود ولی ترامپ در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا وعده داده بود که این کشور را وارد جنگ جدیدی نخواهد کرد و تعداد نیروهای نظامی آمریکا را در افغانستان و عراق کاهش خواهد داد که به این وعده خود عمل کرد و  تعداد قابل توجهی از نظامیان آمریکایی را از این افغانستان و عراق خارج کرد.

 هدف ترامپ اعمال فشارهای حداکثری اقتصادی بر ایران بود تا این کشور را وادار به مذاکره کند. ایران می‌خواست دوره فشارهای تحریم‌ها را پشت سر بگذارد تا اگر مذاکره‌ای هم انجام شود، ایران دست پایین را در مذاکره نداشته باشد. استراتژی ایران مقاومت حداکثری در برابر فشار حداکثری آمریکا بود.

البته ترامپ جان بولتون مشاورامنیت ملی خود را در شهریور برکنار کرد. دلیل برکناری بولتون، مخالفت وی با مذاکرات صلح آمریکا و طالبان اعلام شد. البته ناکامی آمریکا در روز کار آوردن دولتی همسو با این کشور در ونزوئلا و محقق نشدن خواسته‌های دولت ترامپ در قبال ایران نیز شکستی برای بولتون و البته ترامپ محسوب می شد. بولتون در تیر ۹۶ سخنرانی خود در جمع اعضای سازمان مجاهدین تاکید کرده بود که جمهوری اسلامی ایران جشن چهل سالگی خود برگزار نخواهد کرد و تاکید کرده بود که سیاست اعلام‌شده آمریکا باید براندازی نظام حاکم درتهران باشد. در حالیکه ایران جشن‌های خود را برگزار کرد.

البته پیش از این ترامپ اعلام کرده بود که با بولتون اختلاف نظر دارد. ترامپ، بولتون را فردی جنگ‌طلب نامیده بود در حالیکه می گفت خودش دنبال جنگ نیست.

برکناری بولتون شاید نوعی فرار ترامپ از پاسخگویی به شکست‌هایش در حوزه سیاست خارجی در آستانه انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۰ این کشور بود. ترامپ شاید می‌خواست بولتون را مسئول شکست‌های سیاست خارجی خود معرفی کند. واکنش ایران با اخراج بولتون هم اعلام عدم دخالت در مسائل داخلی آمریکا بود.

پس از برکناری بولتون، برخی تحلیل کردند که آمریکا به دنبال کاهش فشار به ایران بوده و حتی پیشنهاد فرانسه برای ایجاد خط اعتباری ۱۵ میلیارد دلاری را می پذیرد. مبنای این تحلیل‌ها مواضع ترامپ پس از برکناری بولتون بود که درباره احتمال فشارها بر ایران گفته بود «باید ببینم چه می شود.»

البته اتاق جنگ آمریکا علیه ایران در وزارت خزانه‌داری این کشور متمرکز بود و در واقع یک سیستم علیه اقتصاد ایران فعال بود و صرف خروج بولتون از کاخ سفید به معنای توقف این کاهش فعالیت این سیستم نبود. شاید ترامپ در این فکر بود که برکناری بولتون زمینه برای برای دیدار وی با حسن روحانی در سازمان ملل فراهم کند. اتفاقی که با توجه به مواضع ایران بعید به نظر می رسید.