ناگفته‌ها و حاشیه‌های دستمزد ۱۳۹۹/ حقوق کارگران چگونه تعیین شد؟ +جدول

رویداد۲۴ میزان دستمزد در سال ۹۹ بالاخره مشخص شد؛ کارفرمایان معتقدند با شرایط کنونی و رکود و تحریم، توانی برای صاحبان کسب و کار باقی نمانده و کارگران نیز می‌گویند این رقم حداقل نیازهای آنها را پوشش نمی‌دهد.

همه این اتفاقات در شرایطی پیش آمده که کشورهای دنیا درگیر بحران ویروس کرونا هستند و این بیماری اقتصاد همه جهان را تحت الشعاع قرار داده است. بسیاری از کشور‌ها با تزریق منابع و پول بین مردم و مشاغل، سعی دارند بحران جهانی در اقتصاد را مدیریت کنند. ایران اما مانند همیشه شرایط متفاوتی دارد در حالی باید از بیکاری و از دست رفتن مشاغل صحبت کرد که علاوه بر بحران کرونا، ایران با دشواری‌های کمبود منابع در وضع تحریم هم روبرو است.

اقتصاد ایران در شرایطی که با فشار ناشی از تحریم‌ها و شیوع ویروس کرونا تضعیف شده، بنگاه‌ها و کسب‌وکار‌های مختلفش بیش از پیش در معرض تهدید تعطیلی و کاهش فعالیت‌ها هستند. آمار بانک مرکزی نشان می‌دهد در سال ۹۷ شاخص قیمت تولیدکننده ۵۶ درصد بالا رفته است؛ این یعنی هزینه تولید و خرید مواد اولیه در ایران بسیار بالا رفته است. در این شرایط دولت معتقد است افزایش دستمزد‌ها منجر به بیکاری گسترده و از دست رفتن مشاغل دیگر هم خواهد شد.

بیشتر بخوانید: جزییات حقوق کارگران در سال ۹۹ مشخص شد

سعید لیلاز می‌گوید دولت در سال‌های گذشته به بهای از بین برده بهره‌وری، اشتغال را حفظ کرده است. او می‌گوید در این شرایط بحران ویروس کرونا پیش آمده و وضعیتی پیش آمده که در تاریخ معاصر سابقه نداشته است. ضمن اینکه میزان صادرات نفتی کشور از هفته‌های جنگ هم کمتر شده است.

سخنگوی دولت صبح امروز گفته «بیکاری در بخش‌های مختلف به ۴میلیون نفر می‌رسد و بیش از ۱۲ میلیون کارگر در بخش خدمات مشغول به کارند و آثار اولیه بیکاری در ۱۰ رسته‌ای که بلافاصله با شیوع بیماری دچار تعطیلی شدند هویداست.»

در حقیقت آثار شیوع ویروس کرونا و تحریم‌های اقتصادی از ماه گذشته خود را نشان داده است. آنگونه که حجت میرزایی معاون اقتصادی وزیر کار به سایت اقتصاد۲۴ گفته که در ۲۰ روز گذشته دست‌کم ۶۰۰ هزار نفر از کارگرانی که از کار بیکار شده‎اند به سامانه صندوق بیمه بیکاری مراجعه و درخواست برقراری صندوق بیکاری را ارائه کرده‌اند.

میرزایی مراجعه افراد به صندوق بیمه بیکاری اینگونه تحلیل کرده است که «ممکن است بخشی از کارگران از قرارداد‌های بلند مدت برخوردار باشند و از امنیت شغلی و قراردادی بالاتری سود ببرند، اما بخش بزرگی از کارگران که قرارداد‌های یکساله و یا کوتاه مدت دارند یا کسانی که اساسا فاقد قرارداد بوده و یا افرادی که فاقد درآمد و شغل مستقر قراردادی هستند به شدت زیان می‌بینند.»

بیشتر بخوانید: ۶۰۰ هزار کارگر بیکار شده در ۲۰ روز گذشته در سامانه صندوق بیمه بیکاری ثبت نام کرده‌اند

جلسات تعیین دستمزد کارگری در چنین شرایطی برگزار شد و بحث درباره افزایش حداقل حقوق کارگران که همیشه مهمترین بحث اسفند هرسال بوده، به فروردین ۹۹ کشید چراکه امسال به خاطر شرایط بحران ویروس کرونا و تاثیرات آن نیز وجود داشت.

دریافتی کارگران چه تفاوتی می‌کند؟

در شرایطی که تامین معیشت و جیب کارگران با افزایش دریافتی واقعی کارگران فراهم می‌شود، بالا بردن پایه حقوق یکی از گزینه‌هاست. با این حال کارفرمایان معتقدند اگر دستمزد بالاتر از این تعیین می‌شد، منجر به بالا رفتن احتمال اخراج و مرخصی اجباری یا کاهش حقوق دریافتی واقعی بخشی از شاعلان می‌شد به همین دلیل دستمزد نهایی و دریافتی کارگری با مصوبه فعلی به حدود ۲.۸ میلیون تومان تعیین شد تا بنا به استدلال دولت هم اشتغال از بین نرود هم اقدامی انجام نشود که به تعطیلی بنگاه‌ها بینجامد.

در حال حاضر دریافت دستمزد کارگری با احتساب سنوات و فرزند و ... حداقل ۲.۸ میلیون تومان است. این یعنی افزایش حداقل دریافتی دستمزد کارگران در سال ۹۹ در وضعیتی رخ داده که در سال ۱۳۹۸ هم در مقایسه با سال ۱۳۹۷ رشد ۳۶ درصدی حداقل مزد کارگری و افزایش ۴۳ درصدی حداقل دریافتی اتفاق افتاده که در دهه گذشته رخ نداده بود که حداقل مزد از میانگین تورم سال رقمی بالاتر باشد.

در سال ۹۹ از ۱۵ فاکتور اساسی که مزد نهایی کارگران را تعیین می‌کند، ۱۲ فاکتور در تعیین مزد کارگران رشد ۲۱ درصدی داشته، اما پایه سنواتی ۱۵۰ درصد رشد کرده که در کنار رشد ۱۱۰.۵ درصدی کمک هزینه (بن) میانگین دریافتی حداقل کارگری را به بیش از ۳۲ درصد رسانده است.

برهمین اساس هم اکنون با میانگین‌گیری دو سال گذشته و مد نظر قرار دادن نرخ تورم اعلامی رسمی کشور (مرکز آمار ایران) درمی یابیم که در مجموع، کارگر بدون فرزند در دو سال اخیر ۱۵.۱ درصد بیش از تورم دو سال اخیر و کارگر با یک فرزند ۱۳.۶ و با دو فرزند ۱۲.۴ درصد بیش از تورم اعلامی دریافتی خواهند داشت.

بر پایه اعداد منتشره مزد ۹۹، مجموع دریافتی دستمزد ماهانه کارگر بدون فرزند ۳۳.۸ درصد رشد، با یک فرزند ۳۲.۸ درصد، با دو فرزند ۳۲ درصد و با بعد خانوار ۳ نفر ۳۲.۵ درصد افزایش خواهد داشت.