سه سناریو درباره شلیک به ناوچه کنارک

رویداد۲۴ شلیک موشک کروز به سمت ناوچه "کنارک" از سوی ناو "جماران" که موجب به شهادت رسیدن جمعی از نیرو‌ها ارتش شده است، گمانه‌زنی‌ها و بحث‌های فراوانی را برانگیخته است. این که چگونه این خطا رخ داده است پرسش اصلی است. سناریو‌های مختلفی برای پاسخ به این پرسش مطرح شده است که هیچ کدام تاکنون تائید نشده‌اند.

 روز گذشته رهبرمعظم انقلاب در پیامی که به مناسبت شهادت جمعی از پرسنل نیروی دریایی ارتش منتشر شد، خطاب به مسئولان تاکید کردند "ابعاد این حادثه را به درستی روشن کرده، ضمن شناسایی مقصران احتمالی، تدابیر لازم برای عدم تکرار چنین پیشامد‌های خسارت‌بار و تلخ را اتخاذ نمایند. "

ارتش نیز وعده بررسی دقیق حادثه را داده است.

نیروی دریایی ارتش روز دوشنبه تائید کرد که شناور سبک کنارک در جریان تمرین نظامی در آب‌های جاسک و چابهار دچار حادثه شده و ۱۹ از پرسنل نیروی دریایی به شهادت رسیدند و ۱۵ نفر دیگر زخمی شده اند.

این بیانیه پس از چندین ساعت گمانه‌زنی درباره اصل حادثه منتشر شد. بیانیه ارتش جزییات بیشتر از ماجرا را اعلام نکرد و تاکید کرد که موضوع در دست بررسی است. اما اخبار غیر رسمی بر شلیک اشتباهی موشک از ناو "جماران" به سمت شناور "کنارک" حکایت داشت.

گفته می‌شود شناور کنارک ساعت‌ها در آتش سوخته است. در این بین شایعات فراوانی منتشر شد از جمله این که شناور کنارک غرق شده است که رد شد.

بنا به گفته فرمانده ارتش در حال حاضر چهار گروه کارشناسی از ستاد کل نیرو‌های مسلح، وزارت دفاع، ارتش و نیروی دریایی افتاده در حال بررسی موضوع هستند. سرلشگر موسوی گفت: «معمولا در این جور حوادث کار خیلی پیچیده است و اینکه چه بخشی مربوط به فناوری و چه بخشی مربوط به نیروی انسانی است کار بسیار دقیقی است.»

تاکنون سه سناریو درباره حادثه مطرح شده است.

شلیک اشتباه موشک از سکوی پرتاب ناو "جماران" در این سناریو خطای انسانی محتمل‌ترین فرضیه است. براساس گزارش‌ها ظاهرا ناوچه کنارک مامور آوردن هدف در محدوده آتش بوده تا ناو جماران موشک کروز (احتمالا قدیر) خود را روی آن تست کند، بعد از اینکه ناو کنارک از هدف جدا شده، موشک زودتر از زمانی که باید به سمت هدف شلیک شده است.

در توضیح این سناریو در یک فرآیندی فنی موشک به جای هدف اصلی به شناور کنارک که به اندازی کافی از محدوده هدف دور نشده، حمله می‌کند و این فاجعه را رقم می‌زند.

فرضیه دیگر این است که خطا از سمت شناور "کنارک" بوده است. ناخدا هوشنگ صمدی، فرمانده سابق گردان تکاوران دریایی در این رابطه در روزنامه آرمان نوشت: "در این خصوص ناو جماران و یا شناور کنارک می‌توان مقصر بوده باشد. احتمالا و بر طبق شنیده‌ها ناو کنارک به صورت خاموش و بدون اطلاع وارد محدوده مانور شده است. ".

اما فرضیه خطای انسانی از سوی ارتش مورد تائید قرار نگرفته است و حتی هیچ اشاره‌ای هم به آن نشده است. روز گذشته ویدئویی از سوی ارتش منتشر شد که فرضیه خطای انسانی اساسا در میان گمانه زنی‌های آن وجود نداشت.

هنوز به صورت رسمی اعلام نشده موشک شلیک شده از چه نوعی بوده است، اما در رسانه‌ها ابتدا گفته شد موشک نور بوده پس از آن اعلام شد که موشک کروز قدیر یا قادر به سمت کنارک شلیک شده است. گفته می‌شود که اگر موشک قادر یا قدیر شلیک شده باشد احتمال نقص فنی در موشک نیز به عنوان یک فرضیه جدی مطرح می‌گردد.

سناریو نقص فنی روز گذشته با انتشار ویدئویی از سوی ارتش تقویت شد. در این ویدئو بحث نقص فنی موشک مطرح شده است. این گزارش "اشتباه در تشخیص هدف توسط سیکر موشک" را به عنوان عامل اصلی مطرح کرده است.

گزارش ارتش می‌گوید "به علت سطح مقطع راداری بزرگتر سیکر موشک شلیک شده از ناو جماران در تشخیص هدف دچار مشکل شده و به ناوچه کنارک اصابت کرده است. نقص فنی در موشک تولید شده توسط صنعت علت اصلی این تشخیص اشتباه بوده است. "

فرضیه دیگر این است که "دیتای موشک نقص داشته و نتوانسته است فرق هدف کاذب از ناوچه کنارک را تشخیص دهد. "

اگر موشک "قدیر" عامل حادثه بوده باشد این موشک توسط سازمان صنایع هوافضای وزارت دفاع و پشتیبانی نیرو‌های مسلح طراحی و تولید شده است.

فرضیه‌های زیادی در این‌باره مطرح شده است و ممکن است برخی از آن‌ها نیز معتبر باشند، اما تا زمانیکه گزارش‌های رسمی در این‌باره منتشر نشود نمی‌توان این فرضیه‌ها را درباره خطای فنی و خطای انسانی مطرح کرد.

این سناریو باز هم در گزارش ویدیویی ارتش مطرح شده است. در این گزارش آمده است "احتمال جنگ الکترونیک از سوی دشمن نیز وجود دارد. "، اما توضیح بیشتری در این رابطه داده نشده است. آیا ممکن است دشمن در سیستم هدایت موشک خرابکاری کرده باشد؟

ارتش جمهوری اسلامی امروز شایعات پیرامون حادثه شناور کنارک را تکذیب کرد. مهمترین شایعه‌ای که این روز‌ها دست به دست می‌شود این است که کنارک توسط قایق‌های تندرو سپاه هدف قرار گرفته شده است. البته این شایعه و ادعا هیچ همخوانی با شواهد ندارد.

در همین راستا امروز سخنگوی ارتش گفت: " این صحبت یا صحبت‌هایی از این دست، کاملاً بی‌ربط هستند. اساساً رسانه‌های ما نباید به این شایعاتِ پرداختی که از سوی معاندین طراحی و سیاست‌گذاری می‌شود و رسانه‌های معاند و بیگانه به آن دامن می‌زنند، اهمیت بدهند، چون واقعاً پرداختن به چنین موضوعاتی، به این معنا خواهد بود که واقعاً نظر ما جلب این شایعات شده است. به نظرم مردم عزیز ما و اصحاب رسانه هوشیارتر از آنند که توجهی به این شایعات بی‌اساس داشته باشند. "

در دو روز گذشته ویدئو‌های زیادی هم در رابطه با حادثه منتشر شده که بسیاری از آن‌ها هیچ ارتباطی با حادثه رخ‌داده ندارند.