برگزاری لاتاری به جای حل مشکل/ فروش خودرو به صورت قرعه کشی دست دلالان را کوتاه می‌کند؟
رویداد۲۴ ندا جعفری: امروز و فردا قرعه‌کشی خودرو‌های پیش‌فروش شده پس از دو هفته از زمان آغاز ثبت‌نام در دو خودروسازی انجام می‌شود. بر اساس این گزارش، قرار بر این است در این سری از پیش‌فروش خودروسازان ۲۵ هزار خودرو تحویل برندگان قرعه‌کشی خودروسازی‌ها شود، تاکنون حدود ۶ میلیون نفر برای شرکت در این طرح ثبت نام کرده‌اند. این احتمال برنده شدن هر فرد ۴ به ۱۰۰۰ است.
اصغر حق پناه معاون مهندسی سازمان و سیستم‌های ایران خودرو گفته تعداد پنج میلیون و ۲۷۳ هزار و ۸۵۶ نفر از تاریخ چهارم خردادماه تا پایان وقت اداری چهاردهم خرداد با ورود به سایت ایران خودرو، به سامانه وزارت صنعت، معدن و تجارت رفته و پس از احراز هویت، پیش ثبت‌نام را انجام دادند. از مجموع نفرات متقاضی پیش ثبت‌نام چهار محصول این شرکت خودروسازی، تعداد ۳۸۴ هزار و ۸۳۱ نفر به دلیل نداشتن شرایط لازم حذف شدند.
اینکه آیا چنین روش‌هایی می‌تواند قیمت خودرو در ایران را کاهش دهد و با بازارهای موازی که در اختیار دلال‌هاست مقابله کند، موضوعی است که امیرحسین کاکایی فعال صنعت خودرو در گفتگو با خبرنگار اقتصادی رویداد۲۴ آن را بررسی کرده است. او می‌گوید: پیش‌فروشی خودرو با طرح قرعه‌کشی موقتی و بی‌فایده است؛ هر چند می‌تواند از سوی برخی از مسئولان ذاتا طرح خوبی برآرود شود و ناظران هم سعی در برقراری عدالت کامل داشته باشند، اما به اعتقاد خیلی از کارشناسان این حوزه موضوع قرعه کشی به عنوان نوآوری کار اضافه‌ای است.
ببینید: نحوه قرعه‌کشی متقاضیان محصولات ایران‌خودرو
او با بیان اینکه طی یک سال و نیم گذشته نظام فروش بسیار پیشرفت کرده، می‌گوید: در این طرح گفته شده با اشترک‌گذاری بانک‌های اطلاعاتی می‌توان عدالت را به گونه‌ای اجرا کرد که خودرو به دست مصرف کننده واقعی آن برسد، اما شاهد آن هستیم که از اوایل سال ۹۷ ناعدالتی و تخلف در مجموعه خودروسازی بالا گرفت.
کاکایی ادامه می‌دهد: برای توزیع ۲۵ هزار خودرو نظارت‌های زیادی وجود دارد تا از تخلفات جلوگیری شود اما این موضوع را نباید فراموش کرد که در نهایت هم باعث اطمینان خاطر برای مردم نخواهد شد. تا پیش از این از هر ۵۰ نفر یک نفر می‌توانست وارد سایت ثبت نام خودرو شود و از این تعداد ۴۹ نفر به دلیل ترافیک سایت قادر به ثبت‌نام خودرو نمی‌شدند به این روش معترض بودند. اما حالا وضعیت به گونه‌ای است که از ۲۵۰ نفر، یکنفر شانس برنده شدن دارد.
او می‌گوید: با وجود کلیه محدودیت‌هایی که برای ثبت نام خودرو گذاشته‌اند، قرعه کشی دردسر جدیدی است که ایجاد شده و بسیاری هم معتقدند که چطور می‌توان تشخیص داد که این قرعه‌کشی درست باشد و خودروها را به آشنایان خود ندهند؟
کاکایی با اشاره به برگزاری مراسم برای قرعه کشی خودرو می‌گوید: برگزاری این مراسم‌ها نه تنها هزینه زیادی دارد و انواع ناظران هم برای آن دعوت می‌شوند، اما در نهایت یک فرایند بیهوده را به توزیع خودرو اضافه کرده و در این وضعیت پرنوسان اقتصادی، بسیاری از ایرانی‌ها شانس خود را برد در این لاتاری امتحان می‌کنند.
او می‌گوید: در گذشته دلال‌ها برای اینکه بتوانند احتمال موفقیت خود را افزایش دهند اقدام به خرید کد ملی می‌کردند و ممکن است هم اکنون نیز با روش‌های دیگری این کار را انجام دهند، اما در حال حاضر با توجه به اینکه ثبت‌نام‌ها هیچ هزینه‌ای نداشته، امکان ثبت نام برای همه فراهم بود و ممکن است با ادامه این روند به جای ۶ میلیون نفر برای ثبت نام تا ۲۰ میلیون نفر هم شرکت کنند.
کاکایی ادامه می‌دهد: اینکه فاصله قیمت بازار و خودروسازی تنها برای خودروی پراید حدود ۵۰ میلیون تومان است موضوعی است که خیلی‌ها را برای ثبت نام تشویق می‌کند بنابراین این قبیل طرح‌های جدید به جای اینکه رضایت مصرف‌کننده و ثبت‌نام کننده را در پی داشته باشد تعداد شاکی‌ها را افزایش می‌دهد. این در حالی است که فاجعه اصلی در حال حاضر افت تولید است و به نظر می‌رسد آقایان به جای برگزاری مراسم باید مسایل مربوط به تولید را حل کنند.
این کارشناس صنعت خودرو با تاکید بر اینکه به جای تغییر در روش فروش خودرو باید مشکلات صنعت خودرو حل شود، ادامه می‌دهد: طی دو سال گذشته ۱ میلیون و ۶۰۰ هزار خودرو به فروش رفته و اگر فرض کنیم که این خودروها بدون هیچ تخلفی بدست مصرف کننده واقعی رسیده، بالای ۴۰ هزار میلیارد تومان به خودروسازان خسارت وارد کرده است و با توجه به فاصله قیمت بازار و خودروسازی‌ها بیش از ۷۰ هزار میلیارد تومان به جیب کسانی رفته که این خودروها را خریداری کرده‌اند.
او با اشاره به میزان پرداخت یارانه دولت به مردم می‌گوید: سالیانه دولت ۳۸ تا ۴۲ هزار میلیارد تومان یارانه به حدود ۵۸ میلیون نفر از جمعیت ایران پرداخت می‌کند؛ این در حالی است که به اندازه همین میزان از منابع طی دو سال گذشته تنها به جیب ۱ میلیون و ۶۰۰ هزار نفری رفته که از خودروسازان خودرو تهیه کرده‌اند.
این کارشناس صنعت خودرو با بیان اینکه این اقدام دولت عین بی عدالتی است، می‌گوید: به نظر نمی‌رسد بجز افرادی که اقدام به تهیه پراید و سمند می‌کنند، بقیه افراد چندان نیازمند و مصرف کننده واقعی خودور باشند.
کاکایی با تاکید بر اینکه به نام عدالت و کنترل بازار قیمت‌گذاری می‌کنند و ۴۰ هزار میلیارد تومان به خودروسازان زیان وارد می‌کنند، می‌گوید: فردی که یک خودروی پراید از خودروساز با قیمت ۳۸ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان تهیه می‌کند و آن را حدود ۸۰ تا ۹۰ میلیون تومان در بازار شب عید می‌فروشد، حدود ۵۰ میلیون تومان سود می‌برد این در حالی است که قیمت نهایی این خودرو برای خودروساز ۴۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان تمام شده و او با ضرر این خودرو را فروخته است.
او با تاکید بر اینکه عمق ۴۰ هزار میلیارد تومان زیان خودروسازان بسیار زیاد است، می‌گوید: این میزان زیان به اندازه ۴۰ سال سودآوری صنعت خودرو است و اینکه چطور می‌خواهند این این میزان از ضرر را جبران کنند مشخص نیست؟
او با بیان اینکه هیچ راه حل فوری بابت برون‌رفت از مشکلات خودروسازان وجود ندارد، می‌گوید: در صورتی که سال گذشته طرح به‌روز رسانی دارایی‌های خودروسازان اجرا نمی‌شد باید آنها هم اعلام ورشستگی می‌کردند، اما با این طرح از نظر حسابداری مشکلشان در حال حاضر حل شده است.
کاکایی می‌گوید: اگر مسئولین به جای اجرای نمایش کمی کار کنند یکسری از مشکلاتشان قابل رفع است و با ۶ ماه تاخیر خواهند توانست میزان تولیدات خود را تا ۲ برابر افزایش دهند؛ البته این کاری است که باید روی آن تمرکز شود تا توان خوروسازان و قطعه‌سازان هم تحلیل نرود و خودرو هم به دست مصرف‌کننده واقعی برسد.
