سایه شوم کرونا بر کسب و کارهای اینترنتی/ دولت از فعالان فضای مجازی حمایت می‌کند؟

رویداد۲۴روزی نیست که بیش از 50 هزار کسب و کار اینترنتی در ایران به بهانه‌های متعدد از جانب دولت، مجلس و قوه قضائیه و ....کسب و کار خود را در معرض خطر نبینند. افت و خیزی که با شیوع ویروس کرونا در کشور و جهان تیر خلاصی را بر پیکر برخی از آنها وارد کرد.

از همان دی ماه سال 96 که به دلیل اعتراضات سراسری در ایران تلگرام بیش از یک هفته قطع و سپس به طور کامل فیلتر شد تا به امروز و شیوع گسترده ویروس کرونا در ایران و جهان، این کسب و کارهای اینترنتی بودند که متحمل فشار و ضررهای بسیاری شدند.

نخست فیلترینگ تلگرام، سپس قطعی 2 هفته‌ای اینترنت در ایران در سال 98 و اکنون شیوع گسترده ویروس کرونا و هشدارها و تهدیدها و تلاش‌ها برای محدود کردن اینستاگرام در مجلس یازدهم، همگی بلای جان هزاران نفری شده که با یک اکانت در اینستاگرام و یا تلگرام به کارآفرینی و تامین معاش خود و عده‌ دیگری از مردم این جامعه مشغول هستند و فرصت‌های شغلی متعددی را اغلب برای جوانان ایجاد کرده‌اند.

با شیوع ویروس کرونا در ایران یعنی از ابتدای اسفندماه، مشاغل اینترنتی در دو دسته قرار گرفتند، مشاغل و کسب و کارهایی که با شیوع این بیماری توانستند کسب و کار خود را گسترش دهند و از سوی دیگر، کسب‌و‌کارهایی که تا تعطیلی و یا مرز نابودی پیش رفتند.

رضا الفت‌نسب، عضو هیئت مدیره اتحادیه کشوری کسب وکارهای اینترنتی در تازه‌ترین گفت‌وگوی خود عنوان کرده بود که از ابتدای سال و با آغاز قرنطینه و محدودیت‌های رفت‌و آمد در کشور حدودا ۳۰درصد بر تراکنش‌های آنلاین افزوده شده‌است. وی پیشتر نیز عنوان کرده بود که 50 هزار کسب و کار اینترنتی در ایران فعالیت می‌کنند.

در این بین، آژانس‌های هواپیمایی و گردشگری نیز از جمله مشاغل آسیب دیده از ویروس کرونا هستند که مجبور به تعطیلی یا تعدیل نیرو شدند. تمامی پروازها در سراسر جهان همزمان با شدت گرفتن شیوع ویروس کرونا تعطیل شدند و آژانس‌های گردشگری در ایران که خود را برای دوران پررفت و آمد تعطیلات نوروز آماده کرده بودند به یک باره زمین خوردند، مجبور به بازگرداندن هزینه بلیط‌ها و تورهای خریداری شده کردند و این در حالی است که هیچ دورنمای روشنی از پایان دقیق دوران کرونا برای آنها قابل تصور نیست.

رضا میرابریشمی، مدیرعامل سایت بلیط دات کام در گفت‌و‌گویی به رویداد ۲۴ درباره اتفاقات افتاده برای کسب و کارهای اینترنتی در چند ماه اخیر می‌گوید: کسب و کار‌هایی که مانند ما خصوصا در حوزه گردشگری خدمات آنلاین ارائه می‌کردند، در این مدت یعنی از ابتدای شیوع ویروس کرونا در ایران، متحمل صدمات زیادی شدند و فروششان در حوزه‌هایی از جمله رزرو هتل، فروش بلیط هواپیما، قطار، اتوبوس و...متوقف شد.

وی افزود: اما کسب و کار‌هایی که کالا ارائه می‌کردند مخصوصا کالا‌های بهداشتی و خوراکی یا کلاس‌های آموزشی آنلاین پس از شیوع کرونا رونق بسیار زیادی گرفتند. اما صنعت گردشگری رشد صفر درصدی داشت و همه چیز در دوران کرونا برای ما متوقف شد.

بیشتربخوانید: ۲۲ هزار کسب‌ و‌ کار اینترنتی فعال در کشور وجود دارد

میرابریشمی با بیان اینکه کار خاصی نمی‌توان برای کسب و کار‌هایی که متضرر شده‌اند در نظر گرفت، تصریح کرد: خصوصا بعد از موج دوم کرونا، مردم طبعا سفرهایشان را کمتر کردند هرچند که برخی از تور‌ها اکنون کم و بیش فعالیت می‌کنند، اما مانند سابق شرایط و سفرها در جریان نیست.

مدیرعامل سایت بلیط دات کام با تاکید بر اینکه پشتیبانی ارکان‌های دولتی از کسب و کارهای اینترنتی ضرر دیده می‌تواند بسیار کمک کننده و موثر باشد، خاطرنشان کرد: بزرگترین حمایتی که می‌شود از این قبیل کسب و کار‌ها داشت این است که بتوانند شرایط را برای ما آرام کنند.

میرابریشمی درباره شرایط سایت بلیط دات کام پس از کرونا نیز گفت: شخصا پرسنل شرکت دات کام را از اواسط اسفند ماه تا ۲۰ خردادماه تعطیل کردم، اما در این مدت حقوق و مزایای آن‌ها را از جیب خودم پرداخت کردم. قطعا اگر تعداد پرسنل بیشتر بود من هم توانایی پرداخت هزینه‌ها و پرداخت حقوق کارکنان را نداشتم و باید این بیزنس را بعد از دوسال سختی و تلاش برای راه‌اندازی و اخذ مجوزهای متعدد و سخت، تعطیل می‌کردم. در این موقعیت طبیعتا من به عنوان فردی که کارآفرینی می‌کنم و چند خانواده را در این مجموعه حمایت می‌کنم، انتظار دارم که ارگان‌های زیربط ما را با عناوین مختلف از جمله ارائه وام‌های بلاعوض، پرومشن‌های تبلیغاتی و سایر اقدامات مورد حمایت قرار دهند.                                                                                  

میرابریشمی ادامه داد: به طور مثال ما برای دوران تعطیلات نوروز تبلیغات بسیاری را دریافت کرده بودیم اما به دلیل اتفاقاتی که افتاد مجبور به بازگرداندن همه مبالغ شدیم. فکر می‌کنم کمک حتما هم نباید مالی باشد، می‌توانستند به ما بگویند معادل خسارتی که به شما وارد شده است به شما در صدا وسیما، بیلبورد یا فضای مجازی تبلیغات می‌دهیم تا در نهایت بتوانند به ما کمک کوچکی کنند.

وی افزود: از ابتدای اسفندماه فروشمان کم شد و در اواسط اسفند فروشمان به صفر رسید و هزینه هرچه که فروخته بودیم را پس از این شرایط تک به تک به مشتریان در همان موقع برگشت دادیم تا بتوانیم مشتریان را راضی نگاه داریم. در صورتی که بسیاری از ایرلاین‌ها تا اواخر اردیبهشت ماه هم پول ما را پس نداده بودند.

میرابریشمی ادامه داد: در مقابل برخی دیگر از کسب و کار‌هایی که خدمات پوشاک یا وسایل خانه را می‌فروختند شرایطشان خیلی خوب بود و برخی از همکاران می‌گفتند شب عید قصد داشتیم به دلیل حجم بالای سفارشات سامانه را ببندیم زیرا حجم درخواست به دلیل قرنطینه و فکر اینکه قیمت‌هاافزایش پیدا می‌کند مردم را وادار به این کار کرده بود.