اما و اگر‌های یورش شبانه به مقر حشدشعبی
رئیس گروه مطالعات استراتژیک عراق، بر این باور است که این اقدامات بحران درگیری‌های عراق را پیچیده‌تر می‌کند و با وجود تشدید تنش‌های اخیر میان ایران و ایالات متحده، در مسئله آینده عراق، هماهنگی میان هر دو کشور ادامه خواهد داشت؛ زیرا تهران و واشنگتن در این زمینه منافع مشترک بسیاری دارند.
رویداد۲۴ «اجازه نخواهیم داد طرف‌های خارجی در عراق دست به ماجراجویی بزنند؛ چراکه آینده عراق مهم‌تر از هر چیزی است و عراق کشور حاشیه‌ای نیست و ماجراجویی پذیرفتنی نیست». این نخستین سخنان مصطفی الکاظمی، نخست‌وزیر عراق، پس از آن است که نیرو‌های یگان ضدتروریستی عراق با یورش به یکی از مراکز گروه کتائب حزب‌الله در جنوب بغداد، شماری از اعضای این گروه را دستگیر کردند.
این یورش در حالی انجام شد که پس از آغاز گفتگو‌های استراتژیک میان عراق و آمریکا تحت مدیریت الکاظمی، حملات راکتی علیه نقاط محل استقرار آمریکایی‌ها در عراق شدت گرفته است. گفته می‌شود از ماه اکتبر تاکنون بیش از ۳۵ حمله به منافع آمریکا در عراق علیه شماری از پایگاه‌های نظامی، سفارت این کشور در بغداد و شرکت‌های نفتی آمریکا انجام شده است.
واشنگتن که بار‌ها کتائب حزب‌الله را به حملات راکتی به مراکز نظامی و دیپلماتیک خود در عراق متهم کرده، پیش‌از‌این خواستار فشار بیشتر بغداد بر این گروه بوده است و یورش بامداد جمعه اولین اقدام از این نوع از سوی نیرو‌های یگان ضدتروریستی عراق بود که از سوی آمریکا آموزش دیده‌اند و دست‌کم ۱۳ عضو کتائب حزب‌الله بازداشت شده‌اند. هرچند که به گفته سخنگوى نیروهاى ائتلاف، هیچ نیروى آمریکایى یا ائتلاف در عملیات شب گذشته حضور نداشته است. همچنین یک مقام عراقی به خبرگزاری فرانسه گفت که براساس اطلاعات امنیتی با یورش به یک پایگاه استفاده‌شده تیپ ۴۵، سه راکت‌انداز را نیز ضبط کرده‌اند.
سازمان ضدتروریستی عراق، یکی از یگان‌های مستقل در نیرو‌های مسلح عراق است که بعد از سقوط رژیم صدام در ۲۰۰۳ با کمک آمریکا شکل گرفت و نیرو‌های آن که به‌عنوان نیرو‌های زبده نظامی عراق شناخته می‌شوند، از نظر آموزش و تسلیحات و حتی حقوق ماهانه بیشترین دستمزد‌ها را در بین نیرو‌های مسلح عراق دارند و عمدتا تصور می‌شود روابط نزدیکی با واشنگتن داشته باشد. مصطفی الکاظمی ماه پیش «عبدالوهاب سعدی» را به فرماندهی این نیرو منصوب کرد.
دراین‌حال خبرگزاری رویترز در گزارشی نوشت که یک منبع امنیتی عراق از مذاکرات هادی العامری، رهبر ائتلاف الفتح، برای آزادی بازداشت‌شدگان خبر داده و مدعی شده که بازداشت‌شدگان آزاد شدند؛ اما عملیات مشترک عراق اعلام کرده خبر آزادی بازداشت‌شدگان صحت ندارد.
به گزارش الجزیره، بلافاصله پس از این دستگیری‌ها، گروهی از اعضای کتائب حزب‌الله به منطقه سبز عراق حمله کردند و با محاصره ساختمان سازمان ضدتروریسم عراق، خواهان آزادی بازداشت‌شدگان شدند. آنان بر این باور بودند که بازداشت این ۱۳ نفر غیرقانونی بوده است.
به باور تحلیلگران، اگر این افراد آزاد شده باشند، شرایط برای دولت کاظمی بسیار سخت خواهد بود؛ چراکه شواهد نشان می‌دهد که این حمله به دستور کاظمی انجام شده است و کاظمی چنانچه از همان ابتدا نشان داده است، یکی از اصلی‌ترین اولویت‌هایش کنترل نیرو‌های مسلح است و گروه‌هایی مانند کتائب حزب‌الله به‌راحتی اسلحه‌های خود را زمین نمی‌گذارند.
کتائب حزب‌الله سازمانی است که هسته اولیه آن در سال ۲۰۰۳ میلادی شکل گرفت؛ اما چهار سال بعد با ظهور داعش فعالیت نظامی‌اش را رسمی و علنی آغاز کرد. واژه کتائب در عربی به معنی «گردان‌ها» است. این تشکیلات که حوزه فعالیتش عراق و سوریه است، در سال ۲۰۰۹ در فهرست تحریم‌های ایالات متحده قرار گرفت. کتائب حزب‌الله را می‌توان ستون اصلی حشدالشعبی دانست؛ نیرویی شبه‌نظامی که از آن به‌عنوان «بسیج مردمی» یاد می‌شود و در سال ۲۰۱۴ تشکیل شد. کتائب حزب‌الله مأموریت خود را چنین تعریف می‌کند: «اولین هدف ما شکست طرح آمریکا در منطقه، به واسطه شکست اشغالگری و اخراج تحقیرآمیزشان از عراق بوده و هست».
بیشتر بخوانید: آیا حشدالشعبی در مسیر تجزیه است؟
به گفته تحلیلگران منطقه در‌حالی‌که عراق با مشکلات بی‌شماری دست‌وپنجه نرم می‌کند، اکنون مسئله خروج نیرو‌های آمریکایی به یکی از اصلی‌ترین چالش‌های این کشور تبدیل شده است. مصطفی الکاظمی که پس از پنج ماه اعتراضات مردمی و بن‌بست سیاسی سکان هدایت این کشور را برعهده گرفت، خواهان آن است که بتواند با حل‌وفصل این مسئله، همچنان نخست‌وزیر عراق باقی بماند.
اما گروه‌های سیاسی سنی‌مذهب عراق و کردها، خروج نیرو‌های آمریکایی از کشور را در وضعیت کنونی مناسب نمی‌دانند و تأکید دارند که به محض خروج نیرو‌های آمریکایی، شبه‌نظامیان سراسر عراق را در تصرف خود می‌گیرند و حقوق همه را پایمال می‌کنند. مخالفت این گروه‌ها با خروج نیرو‌های ائتلاف بین‌المللی به حدی است که آن‌ها بحث تشکیل خودمختاری را مطرح می‌کنند. اکنون همین اختلاف‌نظر درباره حضور نیرو‌های آمریکایی در عراق، عامل اصلی برای تشدید تنش‌های سیاسی شده و درگیری‌های لفظی را میان سیاست‌مداران عراقی افزایش داده است.
احمد الشریفی، کارشناس امور سیاسی، تأکید می‌کند: بحران درگیری میان ایران و آمریکا در قلمرو عراق به سوی وخامت گام بر‌می‌دارد، به‌ویژه اینکه واشنگتن، تهران را حامی و انگیزه‌دهنده اصلی گروه‌های مسلح عراق می‌داند. در مقابل، واثق الهاشمی، رئیس گروه مطالعات استراتژیک عراق، بر این باور است که این اقدامات بحران درگیری‌های عراق را پیچیده‌تر می‌کند و با وجود تشدید تنش‌های اخیر میان ایران و ایالات متحده، در مسئله آینده عراق، هماهنگی میان هر دو کشور ادامه خواهد داشت؛ زیرا تهران و واشنگتن در این زمینه منافع مشترک بسیاری دارند.
مصطفی ناصر، نویسنده و روزنامه‌نگار عراقی، نیز می‌گوید که طرح اخراج نیرو‌های آمریکایی هنوز اجرا‌شدنی نیست و مستلزم اقدامات دیگری است که هنوز انجام نشده است؛ هرچند طبق قانون، دولت عراق ناگزیر به اجرای تصمیم مجلس درباره اخراج نیرو‌های آمریکایی است؛ اما جامعه بین‌المللی این تصمیم را ناشی از خواسته‌های ایران می‌داند. احسان الشمری، رئیس مرکز پژوهش‌های سیاسی، بر این نکته تأکید می‌کند که این‌گونه اقدامات می‌تواند منجر به نزدیکی میان گروه‌های سیاسی شیعه‌مذهب شود و آینده بغداد را دستخوش تغییرات جدی کند.
او معتقد است که دولت مصطفی الکاظمی، دولتی موقت است و در چنین شرایطی ممکن است گروه‌های سیاسی اختلافات را کنار بگذارند و برای حل معضلات کنونی کنار هم قرار بگیرند و فقط در چنین شرایطی خروج کامل نیرو‌های آمریکایی از عراق در اولویت قرار می‌گیرد.
این یورش در حالی انجام شد که پس از آغاز گفتگو‌های استراتژیک میان عراق و آمریکا تحت مدیریت الکاظمی، حملات راکتی علیه نقاط محل استقرار آمریکایی‌ها در عراق شدت گرفته است. گفته می‌شود از ماه اکتبر تاکنون بیش از ۳۵ حمله به منافع آمریکا در عراق علیه شماری از پایگاه‌های نظامی، سفارت این کشور در بغداد و شرکت‌های نفتی آمریکا انجام شده است.
واشنگتن که بار‌ها کتائب حزب‌الله را به حملات راکتی به مراکز نظامی و دیپلماتیک خود در عراق متهم کرده، پیش‌از‌این خواستار فشار بیشتر بغداد بر این گروه بوده است و یورش بامداد جمعه اولین اقدام از این نوع از سوی نیرو‌های یگان ضدتروریستی عراق بود که از سوی آمریکا آموزش دیده‌اند و دست‌کم ۱۳ عضو کتائب حزب‌الله بازداشت شده‌اند. هرچند که به گفته سخنگوى نیروهاى ائتلاف، هیچ نیروى آمریکایى یا ائتلاف در عملیات شب گذشته حضور نداشته است. همچنین یک مقام عراقی به خبرگزاری فرانسه گفت که براساس اطلاعات امنیتی با یورش به یک پایگاه استفاده‌شده تیپ ۴۵، سه راکت‌انداز را نیز ضبط کرده‌اند.
سازمان ضدتروریستی عراق، یکی از یگان‌های مستقل در نیرو‌های مسلح عراق است که بعد از سقوط رژیم صدام در ۲۰۰۳ با کمک آمریکا شکل گرفت و نیرو‌های آن که به‌عنوان نیرو‌های زبده نظامی عراق شناخته می‌شوند، از نظر آموزش و تسلیحات و حتی حقوق ماهانه بیشترین دستمزد‌ها را در بین نیرو‌های مسلح عراق دارند و عمدتا تصور می‌شود روابط نزدیکی با واشنگتن داشته باشد. مصطفی الکاظمی ماه پیش «عبدالوهاب سعدی» را به فرماندهی این نیرو منصوب کرد.
دراین‌حال خبرگزاری رویترز در گزارشی نوشت که یک منبع امنیتی عراق از مذاکرات هادی العامری، رهبر ائتلاف الفتح، برای آزادی بازداشت‌شدگان خبر داده و مدعی شده که بازداشت‌شدگان آزاد شدند؛ اما عملیات مشترک عراق اعلام کرده خبر آزادی بازداشت‌شدگان صحت ندارد.
به گزارش الجزیره، بلافاصله پس از این دستگیری‌ها، گروهی از اعضای کتائب حزب‌الله به منطقه سبز عراق حمله کردند و با محاصره ساختمان سازمان ضدتروریسم عراق، خواهان آزادی بازداشت‌شدگان شدند. آنان بر این باور بودند که بازداشت این ۱۳ نفر غیرقانونی بوده است.
به باور تحلیلگران، اگر این افراد آزاد شده باشند، شرایط برای دولت کاظمی بسیار سخت خواهد بود؛ چراکه شواهد نشان می‌دهد که این حمله به دستور کاظمی انجام شده است و کاظمی چنانچه از همان ابتدا نشان داده است، یکی از اصلی‌ترین اولویت‌هایش کنترل نیرو‌های مسلح است و گروه‌هایی مانند کتائب حزب‌الله به‌راحتی اسلحه‌های خود را زمین نمی‌گذارند.
کتائب حزب‌الله سازمانی است که هسته اولیه آن در سال ۲۰۰۳ میلادی شکل گرفت؛ اما چهار سال بعد با ظهور داعش فعالیت نظامی‌اش را رسمی و علنی آغاز کرد. واژه کتائب در عربی به معنی «گردان‌ها» است. این تشکیلات که حوزه فعالیتش عراق و سوریه است، در سال ۲۰۰۹ در فهرست تحریم‌های ایالات متحده قرار گرفت. کتائب حزب‌الله را می‌توان ستون اصلی حشدالشعبی دانست؛ نیرویی شبه‌نظامی که از آن به‌عنوان «بسیج مردمی» یاد می‌شود و در سال ۲۰۱۴ تشکیل شد. کتائب حزب‌الله مأموریت خود را چنین تعریف می‌کند: «اولین هدف ما شکست طرح آمریکا در منطقه، به واسطه شکست اشغالگری و اخراج تحقیرآمیزشان از عراق بوده و هست».
بیشتر بخوانید: آیا حشدالشعبی در مسیر تجزیه است؟
به گفته تحلیلگران منطقه در‌حالی‌که عراق با مشکلات بی‌شماری دست‌وپنجه نرم می‌کند، اکنون مسئله خروج نیرو‌های آمریکایی به یکی از اصلی‌ترین چالش‌های این کشور تبدیل شده است. مصطفی الکاظمی که پس از پنج ماه اعتراضات مردمی و بن‌بست سیاسی سکان هدایت این کشور را برعهده گرفت، خواهان آن است که بتواند با حل‌وفصل این مسئله، همچنان نخست‌وزیر عراق باقی بماند.
اما گروه‌های سیاسی سنی‌مذهب عراق و کردها، خروج نیرو‌های آمریکایی از کشور را در وضعیت کنونی مناسب نمی‌دانند و تأکید دارند که به محض خروج نیرو‌های آمریکایی، شبه‌نظامیان سراسر عراق را در تصرف خود می‌گیرند و حقوق همه را پایمال می‌کنند. مخالفت این گروه‌ها با خروج نیرو‌های ائتلاف بین‌المللی به حدی است که آن‌ها بحث تشکیل خودمختاری را مطرح می‌کنند. اکنون همین اختلاف‌نظر درباره حضور نیرو‌های آمریکایی در عراق، عامل اصلی برای تشدید تنش‌های سیاسی شده و درگیری‌های لفظی را میان سیاست‌مداران عراقی افزایش داده است.
احمد الشریفی، کارشناس امور سیاسی، تأکید می‌کند: بحران درگیری میان ایران و آمریکا در قلمرو عراق به سوی وخامت گام بر‌می‌دارد، به‌ویژه اینکه واشنگتن، تهران را حامی و انگیزه‌دهنده اصلی گروه‌های مسلح عراق می‌داند. در مقابل، واثق الهاشمی، رئیس گروه مطالعات استراتژیک عراق، بر این باور است که این اقدامات بحران درگیری‌های عراق را پیچیده‌تر می‌کند و با وجود تشدید تنش‌های اخیر میان ایران و ایالات متحده، در مسئله آینده عراق، هماهنگی میان هر دو کشور ادامه خواهد داشت؛ زیرا تهران و واشنگتن در این زمینه منافع مشترک بسیاری دارند.
مصطفی ناصر، نویسنده و روزنامه‌نگار عراقی، نیز می‌گوید که طرح اخراج نیرو‌های آمریکایی هنوز اجرا‌شدنی نیست و مستلزم اقدامات دیگری است که هنوز انجام نشده است؛ هرچند طبق قانون، دولت عراق ناگزیر به اجرای تصمیم مجلس درباره اخراج نیرو‌های آمریکایی است؛ اما جامعه بین‌المللی این تصمیم را ناشی از خواسته‌های ایران می‌داند. احسان الشمری، رئیس مرکز پژوهش‌های سیاسی، بر این نکته تأکید می‌کند که این‌گونه اقدامات می‌تواند منجر به نزدیکی میان گروه‌های سیاسی شیعه‌مذهب شود و آینده بغداد را دستخوش تغییرات جدی کند.
او معتقد است که دولت مصطفی الکاظمی، دولتی موقت است و در چنین شرایطی ممکن است گروه‌های سیاسی اختلافات را کنار بگذارند و برای حل معضلات کنونی کنار هم قرار بگیرند و فقط در چنین شرایطی خروج کامل نیرو‌های آمریکایی از عراق در اولویت قرار می‌گیرد.
منبع: روزنامه شرق
خبر های مرتبط
خبر های مرتبط
