رویای دور از دسترس «برایان هوک»/ پیشانی سیاست تحریمی آمریکا علیه ایران چرا برکنار شد؟

رویداد۲۴ برکناری یا استعفای نماینده ویژه رئیس جمهوری آمریکا در امور ایران، مهمترین خبر میز ایران در کاخ سفید به شمار می‌رود. برایان هوک، نماینده ویژه ترامپ در امور ایران و رئیس گروه اقدام ایران در وزارت خارجه آمریکا شامگاه روز گذشته از سمت خود استعفا داد یا بهتر است بگوییم هوک مجبور به استعفا شد تا مسئولیت شکست استراتژی واشنگتن علیه ایران متوجه وی شود.

«مایک پمپئو» وزیر خارجه آمریکا بیانیه‌ای را درباره کناره‌گیری برایان هوک از این سمت منتشر و مسئول جدید گروه اقدام ایران در وزارت خارجه این کشور را معرفی کرد. پمپئو در این بیانه، این تصمیم را تصمیم شخصی هوک عنوان کرد با این حال جزئیات و دلایل این تصمیم را عنوان نکرد. با این وجود در این بیانیه پمپئو از آنچه «دستاورد تاریخی هوک در مقابله با رژیم ایران» خواند، تشکر کرده است.

در این بیانیه پمپئو «الیوت آبرامز» نماینده ویژه دولت در امور ونزوئلا را مسئول موقت امور ایران در وزارت خارجه آمریکا معرفی کرد.

بریان هوک در پاسخ به واشنگتن پست درباره برکناری خود گفته: من از اینکه فرصت خدمت برای وزیر خارجه پمپئو و رییس جمهور ترامپ را پیدا کردم بسیار سپاسگزارم. من به عنوان نماینده ایالات متحده آمریکا به عنوان یک دیپلمات مفتخر بودم که خدمت کردم و افتخار می‌کنم که در راستای امنیت ملی آمریکا قدم برداشته‌ام.

او در پاسخ به نیویورک تایمز در باره برکناری خود گفته: هیچ وقت برای ترک (سمت) وقت خوبی نیست چرا که مقابله با ایران به یک روند تلاش، پاسخ و تحریک برای تغییر رفتار تهران تبدیل شده است.

پمپئو روز چهارشنبه در یک گفتگوی خبری اعلام کرده آمریکا قرار است هفته آینده به تلاش هایش برای ایجاد مانع بر سر راه خرید تسلیحاتی ایران در سازمان ملل ادامه دهد. بر اساس توافق هسته‌ای ایران در اواسط ماه اکتبر تحریم‌های تسلیحاتی سازمان ملل علیه ایران بعد از ۱۴ سال منقضی خواهد شد.

 

---

بیشتر بخوانید:نماینده ویژه آمریکا در امور ایران، پس از استعفای برایان هوک کیست؟

---

در خلال آخرین جلسه شورای امنیت، کشور‌های امضا کننده توافق هسته‌ای هیچ کدام با طرح آمریکا برای تمدید این تحریم‌ها که به نوعی نقض برجام به شمار می‌رفت موافقت نکردند و این عدم توافق آن‌ها در نهایت منجر به آن شد که پیش نویس طرح آمریکا به رای هم گذاشته نشود. بر اساس تحلیل‌های موثق حتی در صورت رای گیری نیز روسیه و چین از حق وتوی خود علیه این طرح استفاده می‌کردند.

این شکست بزرگی در طرح‌های آمریکا علیه ایران بود. هوک چندین ماه اخر ماموریت خود را صرف سفر به کشور‌های مختلف جهان و تلاش برای جلب حمایت از طرح آمریکا در شورای امنیت کرده بود.

او در نشست اخیر فروم امنیتی آسپن در یک سخنرانی گفته بود فشار‌های اقتصادی، انزوای دیپلماتیک و تهدید به جا از استفاده از نیروی نظامی در دفاع از منافع آمریکا در نهایت باید ایران را مجبور به بازگشت به میز مذاکره با ایران کند.

بر اساس گزارش واشنگتن پست، تحریم‌ها و سیاست حداکثر فشار آمریکا درآمد نقتی ایران را به شدت کاهش داده، اما ایران همچنان به توسعه برنامه موشکی و حمایت از نیرو‌های نیابتی اش در منطقه ادامه داده است.

یک مقام ارشد سابق دولت آمریکا در گفتگو با این رسانه گفته: آمریکا به جز ضربه جدی به اقتصاد ایران چه دستاوردی داشته؟ اگر استراتژی این بوده پس عمل کرده، اما اگر استراتژی این بوده که ایران از دستیابی به بمب اتم بازمانده باشد باید در این استراتژی تجدید نظر کرد.

 

 

هوک در اوایل ماه ژوئن ترامپ سیگنال‌های متعددی نشان داد که می‌خواهد با ایران پای میز مذاکره بنشیند. او رسما در توییتر خود نوشت: تا بعد از انتخابات آمریکا برای رسیدن به یک توافق بزرگ صبر نکنید. من قرار است پیروز این رقابت باشم. شما الان به توافق بهتری دست پیدا خواهید کرد.

اما برکناری هوک به زعم برخی تحلیل‌ها شکست ابتکار عمل دیپلماتیک دولت آمریکا قبل از پایان دوران ریاست جمهوری ترامپ است.

نیویورک تایمز در تحلیلی در این باره گفته: در چهار سال گذشته هوک به پیشانی سیاست تحریمی آمریکا علیه تهران تبدیل شد. هوک حتی اخیرا به دنبال استراتژی مذاکره مستقیم با ایران بوده، کاری که در دولت اوباما انجام شده بود. اما از دید ایرانی‌ها، هوک یکی از حامیان اصلی سیاستی است که قرار است به خم شدن زانوی این کشور بی‌انجامد.

بر اساس تحلیل نیویورک تایمز، جانشین بریان هوک، الیوت آبرامز یک سیاست مدار محافظه‌کار عرصه سیاست خارجی آمریکاست که در قبال ایران مواضع تندی دارد.

این رسانه گفته هوک در حالی برکنار شده که هدفش هنوز دور از دسترس است. دولت ترامپ با هدف تغییر رفتار ایران از توافق هسته‌ای خارج شده، اما این اقدام آن‌ها در نهایت به علنی شدن اقدامات تهران برای از سرگیری تولیدات هسته‌ای این کشور در تاسیسات هسته‌ای ختم شده است. هوک معتقد است اگر وقت بیشتری داشت، اقتصاد ایران از هم میپاشید و این کشور مجبور بود کوتاه بیاید و دست از غنی سازی اورانیوم بردارد.

 

 

بریان هوک به نیویورک تایمز گفته: گاهی اوقات سیاست یک پروسه ماجراجویی است گاهی مقصد. در مورد ایران استراتژی‌ای داشتیم که هر دو را دنبال می‌کرد. ما می‌خواستیم به یک توافق جدید با ایران برسیم.

وی در این باره گفت: فشار‌های ما هم توانست وضعیت مالی این کشور را به فروپاشی برساند. از هر زاویه‌ای نگاه کنید اقدامات ایران در حمایت از نیرو‌های نیابتی‌اش در سه سال و نیم گذشته تضعیف شده. چه به توافق (جدید) برسیم چه نرسیم، سیاست ما موفقیت آمیز بوده است.

اما این ادعا به زعم بسیاری از سیباست مداران آمریکایی ادعایی گزاف است. «وندی شرمن» سرتیم مذاکره کننده هسته‌ای آمریکا در زمان اوباما در واکنش به اظهارات «بریان هوک» در نشست آسپن، رویکرد دولت ترامپ در قبال ایران را یک تاکتیک و نه یک استراتژی خوانده است.

به گزارش عرب نیوز برخی دیپلمات‌های آمریکایی معتقدند این تغییرات به معنای آغاز پروسه اجرای مکانیزم ماشه از سوی آمریکا است که ۳۰ روز طول خواهد کشید.

مکانیزم ماشه به معنای از سرگیری همه تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران از جمله تحریم‌های تسلیحاتی و ممنوعیت سفر علیه مقامات ایرانی است که در ماه اکتبر ۲۰۲۰ میلادی منقضی خواهند شد. بر اساس توافق هسته‌ای ایران که در سال ۲۰۱۵ میلادی میان ایران و گروه کشور‌های ۱+۵ به امضا رسید، این حق به کشور‌های امضا کننده برجام داده شده که در صورت تخطی ایران از تعهداتش از مکانیزم ماشه استفاده کنند، اما بسیاری معتقدند آمریکا از توافق هسته‌ای خارج شده و دیگر عضو این توافق به شمار نمی‌رود.