چگونه به خواسته‌های کودکان نه بگوییم؟

رویداد۲۴ کودکتان را برای خرید برده‌اید و او مدام لباس شما را می‌کشد که شکلات می‌خواهد. شما هم به او می‌گویید که قبل از شام نمی‌شود شکلات بخورد. او پاهایش را بر زمین می‌کوبد و شما دوباره نه می‌گویید! این بار او محکمتر پا می‌کوبد و جیغ می‌زند.

با خیلی از خانواده‌ها که درباره فرزندپروری صحبت می‌شود، آن‌ها به مشاور و روان‌شناس ممکن است بگویند که شما شاید خودتان تجربه نکرده باشید یا خودتان بچه نداشته باشید، در برابر خواسته‌های بچه‌ها نمی‌توان پاسخ منفی داد چراکه آن‌ها واکنش‌های عجیب و غریب از جیغ زدن و گریه کردن تا آبروریزی در مکان‌های عمومی را انجام می‌دهند.

اما سوال این است که آیا بچه‌ها ما را کنترل می‌کنند یا ما بچه‌ها را؟ و یا آیا اساسا کنترلی در این زمینه می‌بایست صورت بگیرد یا این‌که تربیت صحیح در برابر خواسته‌های بچه‌ها مورد نیاز است. گاه پیش می‌آید که در برابر خواسته‌های بچه‌ها در هر سنی می‌بایست قدرت «نه گفتن» داشته باشیم و این یک مهارت است که باید خودمان به فرزندانمان از همان دوران کودکی آموزش دهیم.

از جملات مثبت برای «نه گفتن» استفاده کنید

کودکتان را برای خرید برده‌اید و او مدام دامان شما را می‌کشد و شکلات می‌خواهد. شما هم به او می‌گویید قبل از شام نمی‌شود شکلات بخوری. او پاهایش را بر زمین می‌کوبد و شما دوباره «نه» می‌گویید. او این بار محکم‌تر پا می‌کوبد و بلندتر جیغ می‌زند.

تا شما به راهروی چهارم برسید او پنج بار قشقرق به راه می‌اندازد تا به خواسته‌اش برسد. شما هم یا تسلیم خواسته او می‌شوید تا از شر سر و صدا و آبروبری‌های او در فروشگاه خلاص شوید و یا محکم بر سر حرف خودتان می‌ایستید و سرخ و سفید می‌شوید که در هر دو حالت شرایط برای شما و کودک سخت می‌شود. بعضی از کودکان تنها با شنیدن کلمه نه نمی‌توانند علت بعضی از قوانین را بفهمند.

متخصصان روان‌شناسی خانواده معتقدند می‌توانید با این کودک به گونه مثبت حرف بزنید و به همان نتیجه برسید. مثلا به جای این‌که بگویید قبل از شام نمی‌توانی شکلات بخوری می‌توانید به او بگویید بله تو اجازه داری شکلاتت را بعد از شام بخوری.

نکته دیگر این است که به یاد داشته باشیم برای آموزش خیلی مسائل تربیتی به بچه‌ها اول باید خودمان بدان عمل کنیم مثلا اگر انتظار داریم بچه‌مان راستگو باشد، اول باید خودمان راستگو باشیم و موارد دیگر نیز همین‌طور است شاید این نکته به ظاهر ساده بیاید، اما مسئله این است که بچه‌ها از عمل ما بیشتر یاد می‌گیرند تا از حرف‌های‌مان.

بیشتر بخوانید: سوالاتی که هر مادری باید از کودکش بپرسد

۷ قانون برای «نه گفتن» به بچه‌ها

۱- حواس کودکتان را پرت کنید

وقتی در حال انجام کار اشتباهی است، به او بگویید: بیا یک کار جدید کنیم، یا بگویید: بیا ببین دارم چه کار می‌کنم!

فقط وقتی کودکتان در حال صدمه زدن به خود یا دیگری بود به او نه بگویید و از او بخواهید کاری را انجام ندهد.

۲- از افعال مثبت استفاده کنید

مثلا به جای این‌که بگویید با دستان خیس کتاب را ورق نزن بگویید: دست‌هایت را خشک کن بعد کتاب را ورق بزن.

۳- محدودیت‌های کودک را اعلام نکنید

در عمل نشان دهید. مثلا وقتی در حال به‌هم‌ریختن کشو برای پیدا کردن یک لباس است به جای این‌که بگویید کشو را به‌هم نریز، بگویید: بعد از کارت کشو را مرتب کن.

۴- به فرزندتان حق انتخاب دهید

به جای این‌که بگویید: نه امروز پارک نمی‌رویم، بگویید: به جای پارک رفتن برویم دوچرخه سواری یا استخر؛ یکی را انتخاب کن.

۵- قوانین را برای او از قبل مشخص کنید

اگر قوانین را مشخص کنید، مجبور نیستید مرتب به او نه بگویید.

۶- حرف خود را عوض نکنید

فرزندتان باید یاد بگیرد که «نه» به معنی نه است و هیچ‌چیز نمی‌تواند آن را عوض کند.

۷- از کار بد بازداشتن صرف بی‌تأثیر است

به یاد داشته باشیم که نکن، دست نزن، حرف بد نزن، تف نکن، داد نزن، جیغ نزن، ندو، نریز، نپاش، اونجا نه، نه نه نه...

از کار بد بازداشتن کودک، مساوی است با انجام ندادن هیچ کاری. کودکی که فقط از کار بد بازداشته شود، پنهان‌کار، دروغگو، متظاهر، چاپلوس، لجباز، کینه توز، خودآزار و دگر آزار می‌شود. حال آن‌که آموختن خوبی وظیفه پدر و مادر و کار ساده‌ای است؛ بنابراین وظیفه والدین آموختن همراه با فعالیت است و با فعالیت است که آفریدن و رشد و تکامل ممکن می‌شود.