انتخابات ۱۴۰۰ در جبهه اصولگرایان/ سکوت ابراهیم رئیسی میشکند؟
رویداد۲۴ تازهترین رویدادهای انتخاباتی جریان اصولگرا از چشم انتظاری تصمیم گیران، داوطلبان و حتی بدنه طرفدار این جریان فکری به منظور مشخص شدن داوطلبی حجت الاسلام ابراهیم رییسی به منظور نامزدی در انتخابات ریاست جمهوری 1400 دارد. شورای وحدت قرار است در صورت عدم حضور وی به عنوان نامزد انتخابات، پس از پروسه احراز صلاحیتهای داوطلبان گزینه مورد نظر خود را اعلام کنند.
درباره وحدت شوراهای دوگانه اصولگرا هم هنوز اراده عملی در ادغام دیده نمیشود، اما پیش بینی امیدوار کننده این است که اگر هریک از شورا اصلح خود را در شورای دیگر یافت از آن اصلح حمایت کند. در کارزار سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری، اصولگرایان جز شورای وحدت و شورای ائتلاف و پایداری، طیف دیگری هم پرورش دادهاند که حتی با وجود چنددهه سابقه اصولگرایی، در موسم انتخابات احساس تکلیف کرده و برخی هم اعلام استقلال میکنند.
فعالیتهای انتخاباتی نمایندگان مجلس به ویژه هیات رئیسه هم با انتقاداتی از سوی اصولگرایان مواجه شده و «اسدالله بادامچیان» دبیرکل حزب موتلفه اسلامی در این زمینه با اشاره به اینکه وقتی یک نفر برای چهارسال از ملت رای نمایندگی میگیرد، یک قراری با ملت دارد و باید به قرار خود عمل کند؛ تصریح کرده است: «شما در انتخابات به ملت گفتهاید که میخواهید رای بگیرید و چهارسال نماینده مردم باشید؛ اما حالا که رای را گرفتید در میانه راه هوای ریاست جمهوری به سر شما میزند و عزم انتخابات میکنید؟»
ابهامات چشم امید اصولگرایان
نیاز به اعلام داوطلبی برای نامزدی در انتخابات از سوی حجت الاسلام «ابراهیم رییسی» آرام آرام به نیازی حیاتی در اردوگاه اصولگرایان تبدیل میشود. روز گذشته بیش از ۲۲۰ نماینده مجلس شورای اسلامی در نامهای خطاب به حجت الاسلام رییسی، با تشریح وضعیت و شرایط اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی کشور و تبیین شاخصهای رئیس قوه مجریه مطلوب آینده، از وی برای حضور و نامزدی در انتخابات ریاست جمهوری ۲۸ خرداد دعوت کردند. پیش از این هم نمایندگان مجلس یازدهم و برخی گروهها و تشکلها از وی برای نامزدی دعوت کرده بودند.
نیاز به این حضور تا آن اندازه است که برخی نمایندگان مجلس در توییتر و با تعابیر عجیبی از رییس قوه قضائیه برای داوطلبی دعوت میکنند. «حجتالله عبدالملکی» فعال اصولگرا در توییتر خود با عبارت قرآنی «سلام علی ابراهیم» از حجت الاسلام رییسی دعوت کرد که البته با واکنش «علی نادری» مدیر روابط عمومی قوه قضاییه هم روبرو شد که از عبدالملکی خواست آروزهای خود را در قالب خبر منتشر نکند.
«محمدرضا باهنر» دبیرکل جبهه پیروان خط امام و رهبری هم از موضع همین نیاز تاکید کرده است: «اگر رییسی وارد رقابت شود، تقریبا همه جریانها از وی حمایت میکنند و بسیاری از کاندیداها به نفع ایشان کنار خواهند رفت.» به نظر میرسد این کنار رفتن پیشاپیش شروع شده و «مجتبی توانگر» دیگر نماینده مجلس از عدم رقابت محمدباقر قالیباف رییس مجلس با حجت الاسلام رییسی در صورت داوطلبی خبر داده و گفته است: به دلیل اینکه ایشان قصد رقابت با آقای رییسی را ندارند کاملا اعلام آمادگی کردهاند که برنامه و تیمشان در اختیار آقای رییسی باشد تا بتوان شاهد اتفاقات خوب اقتصادی در دولت آینده باشیم.»
«سیدحسین نقوی حسینی، نماینده ادوار مجلس هم گفته است که «علی لاریجانی» رییس پیشین مجلس؛ در صورت داوطلبی حجت الاسلام رییسی، داوطلب انتخابات نخواهد شد. شنیدههای تایید نشده و شایعات از ارسال نامههایی برای پیشگیری از حضور انتخاباتی حجت الاسلام رییسی منتشر میشود و چهره هایی، چون «عباس سلیمی نمین» امیدوار هستند که به دلیل اهمیت قوه قضائیه، رییس کنونی آن در معرض رقابت برای قوه مجریه قرار نگیرد؛ با این حال به نظر میرسد بیشینه اصولگرایان یا به جبر یا از سر انتخاب، نیازمند داوطلبی حجت الاسلام رییسی در انتخابات هستند. بر همین اساس تکلیف داوطلبی حجت الاسلام رییسی اگر مشروط به حمایت اصولگرایان دیگر باشد که شواهد از رفع این شرط حکایت دارد؛ اما اگر دلیل عدم اعلام موضع صریح وی موضوعی جز این باشد؛ باید منتظر روزها و هفتههای آینده ماند.
بیشتر بخوانید: جنجال بر سر تعویق در انتخابات ۱۴۰۰ ادامه دارد / اصولگرایان نگران به نتیجه رسیدن برجام؟
اصولگرایان و عرش تا فرش احمدینژاد
ماههای پایانی مسوولیت محمود احمدی نژاد در قامت رییس دولت دهم را میتوان مبدا تاریخی عبور اکثریت اصولگرایان از وی دانست. گروهی که روزی او را نظرکرده ائمه (ص) و شخصیت ویژه سیاسی-مذهبی میدانستند و وزیر کابینه و مشاور رسانهای وی بودند اکنون حتی پاسخ به پرسشی درباره احمدی نژاد را در شان خود ندانسته و «لطفا پرسش بعدی!» را از پرسشگر طلب کرده یا سرنوشت رییس جمهوری سابق را با سرنوشت چهره هایی، چون مظفر بقایی قیاس میکنند. گاهی متهم به رابطه خوب با عوامل قتلهای زنجیرهای میشود و گاهی حقه زنی به مراجع. این ادعاها همانگونه که اشاره شد نه از سوی اشخاص و رسانههای رقیب بلکه از طرف چهرههای نزدیک به احمدی نژاد و رسانههایی اعلام میشود که روزگاری از هر حرف و حرکت و تحلیلهای بیشمار مینوشتند تا آن را درست جلوه دهند.
احمدی نژاد هم این روزها چندان با همراهان سابق خود همراه نیست؛ هرچند مخاطب سخنان اخیر وی از گروههایی که در پی تاثیرگذاری در انتخابات هستند مشخص نیست، اما فعالیتهای وی رنگ و بوی انتخاباتی دارد. با این همه، اما «ناصر ایمانی» فعال سیاسی اصولگرا معتقد است مواضعی که احمدی نژاد در یکی دو ماه اخیر اتخاذ کرده نشان میدهد که نمیخواهد صلاحیتش تایید شود و او در پی شکل جدیدی از اپوزیسیون داخلی است.» ژستهای سیاسی و سخنرانیهای آتشین وی نشان از واقعی بودن تحلیل ایمانی دارد، اما مشخص نیست رییس جمهوری سابق که پس از رد صلاحیت در دوره پیشین به گوشه انزوا رفت؛ پس از رد صلاحیت محتمل در انتخابات پیش رو چه تدبیری برای حفظ خود در عرصه سیاست ایران اتخاذ خواهد کرد. آنچه مسلم و قطعی به نظر میرسد این است که اصولگرایان درباره احمدی نژاد روندی از عرش عزت و احترام تا فرش حضیض و برائت پیمودهاند و برای تکرار نشدن چنین روندی باید بیشترین تامل را در انتخاب و حمایت از نامزدها داشته باشند.
اصولگرایانی که احساس تکلیف میکنند
از میان انبوه داوطلبین اصولگرای نامزدی در انتخابات، نامهایی هم هستند که چندان رغبتی به قرار گرفتن در زیرمجموعه رسمی اصولگرایی نشان نمیدهند و چهرههایی، چون «محسن رضایی» و «عزت الله ضرغامی» هریک به شیوه خاص خود قصد حضور در انتخابات را دارند. محسن رضایی دلیل و انگیزه داوطلبی برای انتخابات را ادای دین و تکلیف دینی اعلام کرده است. مفهومی که سالهاست به عنوان یکی از انگیزههای داوطلبان انتخابات ریاست جمهوری و مجلس شورای اسلامی مطرح میشود و هرچند به دلیل کلیگویی و ابهامات موجود در خود؛ چندان از سوی جامعه مورد اقبال قرار نمیگیرد، اما باز هم از سوی چهره هایی، چون رضایی و برای بار چندم، به عنوان انگیزه داوطلبی در انتخابات اعلام میشود.
دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام روز چهارشنبه دوم اردیبهشت، در نشستی تصریح کرده است: «حضور در عرصه انتخابات، برای من بی شباهت به عرصه انجام تکلیف دینی و میهنی نیست. حرکتهای انتخاباتی اگر با انگیزه مادی و ریاست طلبی باشد، یک مهلکه و پرتگاه است.» رضایی در فهرست نامزدهای شورای وحدت قرار دارد و نامهای هم از سوی آیتالله «محمدعلی موحدی کرمانی» رییس جامعه روحانیت مبارز به وی برای اعلام برنامه و معرفی تیم همراه ارسال شده است. حالا باید منتظر ماند و دید که دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام حضور در وحدت اصولگرایان را خواهد پذیرفت و یا میتواند در صورت تایید صلاحیت نامزد نهایی آنها باشد؛ یا در صورت دواطلبی حجت الاسلام رییسی چه تصمیم به ماندن خواهد گرفت یا کناره گیری به نفع رییس قوه قضائیه؟
عزت الله ضرغامی رییس اسبق صداوسیما هم از آن دسته اصولگرایانی است که توییتها و رفتارها و گفتارهایش، حکایت از آن دارد که تصمیم ندارد خود را زیرمجموعه اصولگرایی تعریف کند. ضرغامی هم مانند محسن رضایی با نزدیک شدن به ایام انتخابات بیشتر احساس تکلیف کرده و داوطلب نامزدی در این انتخابات است، شعار خود را «فرصت زندگی» دانسته و تصریح کرده است: نان، مسکن و آزادی هم در کنار سایر مطالبات بهحق مردم مورد تاکید است.
وی در واکنش به قرار گرفتن نامش در فهرست ۱۰ نفره شورای وحدت اصولگرایان و نامه رییس جامعه روحانیت به وی؛ تصریح کرده است: «ضمن احترام به همه نامزدها، رقبا، تشکلهای سیاسی و تشکر از تلاش آنان برای مشارکت هر چه پرشورتر مردم در همه انتخابات، بنای ورود به سازوکارهای مرسوم را ندارم.» استقبال ضرغامی از شعار «اصلاح طلب، اصولگرا، دیگه تموم ماجرا» نشان میدهد که او در تلاش است از سایه این دو جریان سیاسی بیرون آید و شعبه تازهای بر سیاست ورزی در ایران احداث کند. اینکه آیا او برنامه و ظرفیت و نیز بدنه مورد نیاز را برای ایجاد این گروه تازه دارد یا نه؟ انتخابات آینده مشخص خواهد کرد به شرط آنکه رییس اسبق رسانه ملی، تایید صلاحیت شود و تا روز رای گیری کاندیدا بماند.