چه کسانی «ماینینگ» می‌کنند؟
رویداد۲۴ پس از قطعی‌های پراکنده و بدون برنامه برق و اعتراض‌های شدید مردم به آن، روز گذشته شرکت توزیع نیروی برق تهران بزرگ از انتشار جدول خاموشی خبر داد. البته که این جدول نیز نتوانست بی برنامگی‌ها یا قطعی‌های چند باره را از بین ببرد و همچنان در برخی مناطق مشکلاتی در این خصوص وجود دارد و مسوولان مربوطه نیز همچنان از مردم می‌خواهند همکاری کنند. سخنگوی صنعت برق مشکلات فعلی را به گردن استخراج ارز دیجیتال انداخته و بر این باور است که «صنعت برق به دلیل استخراج غیرمجاز ارز دیجیتال که مصرف برق بالایی را به خود اختصاص داده، تحت فشار است.».
رویترز چندی پیش نیز گزارش داده بود حدود 4.5 درصد از کل بیت کوین دنیا در ایران استخراج می‌شود که درآمد سالانه یک میلیارد دلاری برای کشور دارد. بر اساس این گزارش تا آوریل 2020 حدود 600 مگاوات برق توسط استخراج کنندگان رمز ارز مصرف شده است. البته این گزارش در ادامه می‌افزاید که «برق مورد استفاده استخراج کنندگان ارز مجازی در ایران برابر با سوختن سالانه ۱۰ میلیون بشکه نفت است یعنی حدود ۴ درصد از کل صادرات نفت ایران در ۲۰۲۰». سوختن این میزان انرژی برای رمزارزها در حالی است که مصرف روزانه برق کشور در اول خرداد سال جاری به ۵۴ هزار و ۴۴۸ مگاوات رسید که پیشتر برای میانه تابستان به ثبت می‌رسید. به نظر می‌رسد افزایش قیمت رمزارزها در سال جاری میلادی از یک سو و رایگان بودن برق مصرفی توسط برخی مشترکان از سوی دیگر باعث افزایش ماینینگ در کشور شده است. اگرچه که یافتن افراد استخراج کننده نیز مشکل نخواهد بود.
ناترازی برق تا 9 هزار مگاوات
قطعی‌های برق از میانه اردیبهشت شروع شد و از اواخر ماه گذشته در شهرهای شمالی و تهران به اوج خود رسید. به گونه‌ای که در برخی مناطق تهران دو یا سه بار برق قطع می‌شد و در مناطق دیگر قطعی‌ها تا سه ساعت و بعضا زودتر از زمان اعلام شده در جدول‌ها گزارش شده بود.
تجربه قطعی‌ها به دلیل مصرف بالا و فشار به شبکه، اولین بار نیست رخ می‌دهد. در تابستان سال 97 نیز با اعلام فشار به شبکه، جدول‌های زمانی منتشر و برق محله‌ها و مناطقی از تهران قطع می‌شد. اما وضعیت در سال جاری به گونه دیگری است؛ اولا قطعی‌ها نامنظم و بدون برنامه است و به نظر می‌رسد در بیشتر محله‌ها با وجود اعلام زمان قطعی، اما بیشتر مشترکان غافلگیر می‌شوند. بر اساس گزارش‌های رسمی میزان مصرف برق کشور در اول خرداد به 54 هزار و 448 مگاوات رسید که نسبت به اول خرداد سال 99 افزایشی حدود 10 هزار مگاواتی داشته که به نظر نمی‌رسد شبکه بتواند این میزان را پوشش دهد.
در این راستا مصطفی رجبی مشهدی، سخنگوی صنعت برق نیز گفت که « ناترازی تولید و مصرف برق در شبکه در این روزها 8500 تا 9000 مگاوات است.»؛ تقریبا همان مقداری که به مصرف افزوده شده و به نظر نمی‌رسد شبکه برق کشور برای آن آمادگی داشته باشد.
بیشتر بخوانید: آدرس غلط دولت در قطعی مکرر برق/ صادرات یا استخراج بیت‌کوین؟
چقدر ماینر در ایران است؟
آماری از تعداد دستگاه‌های ماینینگ در کشور وجود ندارد. محمدرضا شرفی رییس «کارگروه استخراج انجمن بلاکچین» ایران شمار دستگاه‌های استخراج رمز ارز موجود در این کشور را 500 هزار دستگاه می‌داند. هر چند که این رقم برای برآورد مربوط به سال 97 است. با وجود اینکه ارزش بیت کوین در آن سال 6 هزار دلار بود که با دلار 7 هزار و 435 تومان در خرداد 97 حدود 44 میلیون و 620 هزار تومان می‌شد، این رقم برای خرداد سال جاری به بیش از یک میلیارد و 310 میلیون تومان رسیده است. بنابراین پربیراه نیست اگر افراد با امکانات برق بخش خانگی یا بخش‌هایی که برق ارزان دریافت می‌کنند، به استخراج ارزهای دیجیتال اقدام کنند.
چه کسانی استخراج می‌کنند؟
از سال گذشته صاحبان دستگاه‌های استخراج رمزارز مجبور به خوداظهاری هستند تا به نوعی دستگاه‌های آنها رجیستر شود. بر اساس گفته‌های شرفی «از آذر سال گذشته که وزارت صنعت صدور مجوز را آغاز کرد، حدود هزار مجوز صادر شده که به دلیل مشکلات تنها 20 مجموعه مشغول به کار است.».
اما از ابتدای هفته برق این مراکز مجاز نیز قطع شد. بنابراین اگر مشکلات فعلی و فشار به شبکه برق نشات گرفته از فعالیت ماینرها باشد، باید به سراغ آنهایی رفت که به صورت غیرمجاز و با استفاده از اشتراک‌های به جز صنعتی، با آب و برق مجانی دست به استخراج رمزارزها به صورت غیرقانونی می‌زنند. با توجه به مصرف بالای برق توسط دستگاه‌های استخراج کننده، به نظر نمی‌رسد یافتن مراکز غیرمجاز کار سختی باشد.
