مرگِ توافق هسته‌ای ایران/ مذاکرات احیای برجام شکست خورده است؟

رویداد۲۴  در حالی که ایران همچنان برای بازگشت به مذاکرات احیای برجام در حال فکر کردن برای تصمیم گیری است در کاخ سفید نشست ها و گفتگوهایی پیرامون خطر هسته ای شدن تهران برگزار می شود. بلینکن از اتمام وقت ایران می گوید و اسرائیل از مقابله با برنامه هسته ای ایران با نیروی نظامی سخن می گوید. در این بین رسانه‌های آمریکایی نیز این سوال را مطرح می کنند که پلن بی تیم بایدن در قبال ایران در صورت شکست مذاکرات کجاست؟

تحلیلگران مسائل ایران می گویند که شواهد نشان می دهد توافق هسته ای ایران مرده و به پایان رسیده است. در حالی که به دلیل برگزاری انتخابات ریاست جمهوری مذاکرات هسته ای در دولت قبل نیمه کاره رها ماند، دولت ابراهیم رئیسی هنوز به سازوکار مشخصی برای بازگشت به مذاکرات احیای برجام نرسیده است و همین موضوع غرب را نگران کرده.

بیشتر بخوانید: ۳ اصل موفقیت مذاکرات هسته‌ای/ امیرعلی ابوالفتح: نظام مانند دوره روحانی همچنان برجام را قبول دارد

پولتیکو در گزارشی در این باره می نویسد: دولت بایدن به طرز فزاینده‌ای بر این باور است که توافق هسته‌ای ایران در آستانه از بین رفتن است. آنتونی بلینکن وزیر خارجه آمریکا پس از دیدار با همتای اماراتی و اسرائیلی خود گفت که زمان برای تهران با هدف بازگشت دوباره به برنامه جامع اقدام مشترک در حال پایان یافتن است.

بلینکن در این باره گفت که آمریکا بار‌ها طی ۹ ماه گذشته شفاف سازی کرده بود که ما اماده بازگشت به تعهدات کامل خود ذیل برجام هستیم اگر ایران همین کار را انجام دهد. اما آنچه ما اکنون می‌بینیم و یا شاید به درستی از تهران نمی‌بینیم این برآورد را مطرح می‌کند که ما در حال نزدیک شدن به نقطه‌ای هستیم که در آن بازگشت به تعهدات برجام و بهره بردن از منافع آن امکان پذیر نخواهد بود.

پولتیکو در گفتگو با یک مقام ارشد دولت آمریکا درباره اظهار نظر بلینکن درباره ایران و برجام، وی همان مواضع را البته با لحن تندتری تکرار کرد و گفت: همه آن چیزی که ما می‌شنویم، می‌بینیم و از تهران نمی‌بینیم این برآورد را برای ما مطرح می‌کند که آن‌ها تمایلی به یک بازگشت واقع بینانه به توافق ندارند.

این اظهارنظر‌ها به ویژه آخرین آن، تاکیدی بر این است که صبر تیم بایدن کم شده است. یک دستیار ارشد دموکرات سنا گفت که دولت تا به امروز پشت در‌های بسته پرچم سفید تکان نداده است، اما مقامات در حال نشان دادن یاس و ناامیدی از خود هستند. وی در این باره گفت: آیا احیای برجام هرروز غیرممکن‌تر می‌شود؟ کاملا. آیا طرف ایرانی به دنبال آن است؟ بر اساس اطلاعاتی که من دارم نه.

ایران به متن برجام بازمی گردد؟

از زمانی که رئیس جمهور جدید ایران در آگوست گذشته به قدرت رسید، جمهوری اسلامی ایران از گفتگو بر سر بازگشت آمریکا به توافقی که دونالد ترامپ رئیس جمهور پیشین آمریکا از آن خارج شده بود، خودداری می‌کند. تیم جدید در ایران می‌گوید که به زودی برای انجام مذاکرات به میز‌های گفتگو باز خواهد گشت، اما هیچ نشانه‌ای از پیگیری این موضوع از سوی آن‌ها وجود ندارد. انریکه مورا، نماینده اتحادیه اروپا در امور ایران روز گذشته برای تلاش با هدف شروع سریع مذاکرات هسته‌ای به ایران سفر کرد. در این دیدار وی با حسین امیرعبداللهیان درباره زمان بازگشت ایران به مذاکرات گفتگو کرد، اما ظاهرا نتایج این مذاکرات مثبت نبوده است و دو طرف بر سر زمان آغاز دور جدید مذاکرات به تفاهم نرسیدند.

پیشتر آمریکا از پلن بی در صورت شکست مذاکرات خبر داده بود. یکی از احتمالات این بود که واشنگتن و تهران یک توافق کاملا جداگانه از برجام را امضا کنند که حاوی پارامتر‌های کاملا متفاوت از توافق کنونی است. نقشه دیگر این بود که مجموعه‌ای از پاسخ‌های تنبیهی در مشورت با متحدان اروپایی علیه ایران اعمال شود.

روزنامه واشنگتن پست نیز با انتشار یادداشتی به پایان توافق هسته‌ای ایران اشاره کرده و این سوال را مطرح می‌کند که پلن بی آمریکا کجاست؟

مجموعه‌ای از فعالیت‌های دیپلماتیک در واشنگتن طی هفته گذشته نشان می‌دهد که توافق هسته‌ای ایران علی رغم تلاش‌های دولت آمریکا مرده است. اگر تیم بایدن طرح جایگزینی برای جلوگیری از دستیابی ایران برای هسته‌ای شدن دارند این موضوع همچنان محرمانه نگه داشته شده است؛ و زمان به نفع آمریکا پیش نمی‌رود.

پس از دیدار وزیر خارجه آمریکا با همتایان اسرائیلی و اماراتی خود، لپید وزیر خارجه اسرائیل اقدام به تهدید ایران کرد و گفت که ایران در حال تبدیل شدن به یک کشور هسته‌ای است. وی ادعا کرد که ایران در حالی بازگشت به مذاکرات را به تعویق می‌اندازد که در حال توسعه توان هسته‌ای خود است. وی همچنین گفت که اسرائیل ممکن است با زور برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای اقدام کند.