عجیب‌ترین رانت دانشگاهی در ایران/ ۶ سال مدرسه خارجی بروید، بدون کنکور، پزشکی دانشگاه تهران بخوانید!

رویداد۲۴ هما حسینی: اعطای امتیاز و سهمیه در ادوار مختلف آزمون سراسری برای اقشار و گروه‌های مختلف از جمله فرزندان هیات علمی، فرزندان شهدا و فرزندان رجل سیاسی همواره وجود داشته است اما نمایندگان مجلس به تازگی طرحی را امضا کرده و به دنبال تصویب آن هستند که ورق زرینی در کارنامه سهمیه‌ها و امتیازات ورود به دانشگاه است.

تاکنون برای هیچ قشری امتیاز مطلق ورود به دانشگاه بدون در نظر گرفتن رقابت موجود و جمعیت داوطلبان ایجاد نشده بود و هر کدام از امتیازات، در کنار کنکور و رتبه فرد می‌توانست سهمیه‌ای برای آن درنظر بگیرد که به واسطه این سهمیه راحت‌تر به دانشگاه وارد شود. اما اکنون خبر از یک امتیاز صددرصدی برای گروه خاصی از متقاضیان دانشگاه مطرح است.

براساس تصمیم برخی نمایندگان مجلس، فارغ‌التحصیلان مدارس خارجی و ایرانی خارج از کشور که حداقل ۶ سال از دوران تحصیل پیش از دانشگاه خود را در این مدارس گذرانده باشند، با دریافت شهریه‌ای معادل شهریه دانشجویان خارجی می‌توانند به هرکدام از دانشگاه‌های سراسری که بخواهند وارد شوند و در هر رشته تحصیلی که بخواهند تحصیل کنند.

به گفته مرکز پژوهش‌های مجلس، جامعه هدف این طرح عمدتا دانش‌آموزان ایرانی در کشور‌های خلیج فارس هستند و رشته تحصیلی که مورد اقبال این جامعه هدف قرار می‌گیرد، رشته پزشکی است.

بیشتر بخوانید: پای لنگ عدالت آموزشی در ایران/ چرا رتبه‌های برتر کنکور دانش‌آموزان مدارس پولی بودند؟

جالب اینجاست که تا قبل از این هم مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی برای این گروه امتیازات و سهمیه‌هایی در نظر گرفته بود، مانند اینکه دانش‌آموزان ایرانی کشور‌های خلیج فارس در آزمون ورودی دانشگاه‌های ایران دارای امتیاز ویژه هستند. همچنین داوطلبانی که دو سال آخر خود دبیرستان خود را در خارج از کشور گذرانده‌اند، در کنکور سراسری ایران امتیاز دارند. اما این امتیاز‌ها صددرصدی و مطلق نبوده و به هرحال این افراد باید در رقابت کنکور شرکت می‌کردند، اما حالا امتیاز ویژه‌ای هم برای قبولی داشتند و طرح جدید مجلس امتیاز این گروه را به صددرصد رسانده و به صورت مطلق می‌توانند بدون کنکور وارد دانشگاه شوند.

به گزارش رویداد۲۴ نمایندگان محلس در توجیه طرح خود گفته‌اند که این اعطای امتیاز باعث می‌شود، دانش‌آموزان ایرانی در خارج از کشور تشویق به رفتن به مدارس ایرانی در خارج از کشور شوند. اما به گفته مرکز پژوهش‌های مجلس این توجیه اساسا قابل قبول نیست و از آنجایی که همه افراد کشور امکان حضور و اقامت حداقل ۶ سال در خارج از کشور را ندارند، این فرصت برای کارگزاران سیاسی یا افراد با تمکن مالی بالا فراهم است و در واقع این امتیاز اعطای رانت به این گروه است.

همچنین نمایندگان مجلس در یک دلیل توجیهی دیگر آورده‌اند که از آنجا که دانشجوی خارجی با پرداخت شهریه ارزی می‌تواند در دانشگاه‌های ایران پذیرش شود، دانشجوی ایرانی که در خارج از کشور مدرسه خود را گذرانده هم باید این امکان را داشته باشد. اما مرکز پژوهش‌های مجلس به این توجیه این طور پاسخ داده که دانشجوی خارجی و ورود آن به دانشگاه‌های ایران می‌تواند باعث شناسایی فراهنگ و تمدن ایران و گسترش زبان فارسی شود، اما این وجه در مورد دانش‌آموزان ایرانی بازگشته به کشور موضوعیت پیدا نمی‌کند.

ضمن اینکه پذیرش بدون کنکور این افراد و امتیاز صددرصدی آن‌ها باعث تبعیض ناروا به متقاضیان دانشگاه در داخل کشور می‌شود، چراکه بخشی از ظرفیت دانشگاه براساس رانت به این افراد اختصاص داده شده است.

نکته مهم دیگری که وحود دارد این است که آزمون سراسری عملا برای رشته‌های پُرطرفدار مانند رشته‌های گروه پزشکی بسیار مهم و تعیین کننده است. حالا با توجه به اینکه تحصیل در این گروه از رشته‌ها در بسیاری از دانشگاه‌های خارجی بسیار گران است و شرایط سختگیرانه‌ای برای پذیرش اعمال می‌کنند، می‌توان گفت رشته‌های هدف ذی‌نفعان این طرح می‌تواند رشته‌های گروه پزشکی باشد که رقابت بسیار شدیدی برای قبولی در آن‌ها وجود دارد. بنابراین، پذیرش خارج از رقابت مرسوم برای این دسته از رشته‌های پُرمتقاضی تضییع حقوق انبوه داوطلبان آزمون سراسری ورود به دانشگاه‌ها است. ضمن اینکه اساسا این تبعیض مستقیم مغایر با بند ۹ اصل سوم قانون اساسی کشور است.