آیا ازدواج آریایی وجاهت قانونی دارد؟
رویداد۲۴ نازنین فرزانجو: از آنجاییکه عقد آریایی چند سالیست که به اصطلاح مد شده است همه ما یا در مراسمی شرکت کردهایم که شاهد آن بودیم و یا آن را در فیلمها دیدهایم اما این عقد قانونیست؟
ایرانیها از دیرباز بهدنبال استفاده از آیین و رسوم ایرانی خود بودند و بسیاری از آنها حتا روی این موضوع تعصب هم داشته و دارند. قرار نیست در این بحث به موضوع تاریخی ورود اعراب به ایران و چه و چه بپردازیم اما موضوع بر سر علاقه ایرانیها به فرهنگ و آیین خودشان است آیینی که جشن و زیبایی کم ندارد.
این مسئله در سالهای اخیر از گذاشتن نامهای ایرانی بر فرزندان این مرز و بوم شکل گرفت تا به عقد آریایی رسید چیزی که این روزها بسیار آن را میبینیم و میشنویم تا جاییکه حتا سلبریتیهای نامی و مشهور کشورمان هم از آن استفاده کردند و به فراوانی انتشارش دادند.
برخی براین باورند که عقد آریایی ربطی به ایران باستان ندارد تنها سوگندنامهای زیبا با شعری زیباتر از فریدون مشیری شاعر ایرانیست که در آن زن و مرد هر دو اعلام میکنند که تا ابد عاشق و وفادار هم خواهند بود چیزی که از دید انسانی و اخلاقی ناپسند نیست نه در ایران و نه در هیچ کجای این دنیا ضمن اینکه تا جایی که بررسیهای ما نشان میدهد این عقد همراه با عقد عربی خوانده میشود بنابراین وجودش کاملا بیضرر و جشن ازدواج را بسیار زیباتر میکند.
همانگونهکه در بالا هم گذرا به آن اشاره کردیم متنی که به نام عقد آریایی بر سر زبانها افتاده، یکی از اشعار زندهیاد «فریدون مشیری» است که براساس گفتههای خانم بهار مشیری فرزند زندهیاد فریدون مشیری در سال 1374 به درخواست دوستی مقیم خارج از ایران سروده شده بود و سالها بعد در سال 1384 (و پس از درگذشت شاعر) برای نخستین بار با نام «پیمان زندگی» در کتاب «نوائی همآهنگ باران» به چاپ رسید. اما این شعر نیمایی که با مضمون لطیف پیوند زناشویی، همدلی، وفاداری و صداقت سروده شده و زبانی امروزی و نو دارد.
يک وکيل دادگستری در این زمینه میگويد، در قانون ما و براساس شرع اسلام تنها عقد ازدواجی که در آن عبارت «انکحتُ و زَوَجتُ» به کار گرفته شده درست و اصولیست.
براساس ماده ۱۱۶۲ قانون مدنی عقد ازدواج براساس واژگانی که دلالت صريح بر ازدواج داشته باشد، شکل میگيرد بنابراین براساس این قانون قانون زوج و زوجه بايد به صراحت اعلام کنند که قصد ازدواج دارند و پذیرش آن را اعلام و بیان کنند اگرچه در قانون مدنی این نیامده که این پذیرش و ایجاب باید به چه زبانی بیان شود.
در نهایت به نظر میرسد چیزی که یک رابطه را مشروع یا غیرمشروع میکند عشق است و هیچگونه بگیر و ببندی نمیتواند در برابر آن قدعلم کند و مانعی برایش باشد.
در ادامه شعر زندهیاد فریدون مشیری را که در قالب متن عقد آریایی رواج پیدا کرده است، خواهیم خواند:
«پیمان زندگی»
مرد: به نام نامی یزدان
تو را من برگزیدم از میان این همه خوبان
میان این گواهان بر لب آرم این سخن با تو
برای زیستن با تو
وفادار تو خواهم بود در هر لحظه در هر جا
پذیرا میشوی آیا؟
تو با من اینچنین هستی که من با تو؟
زن: به نام نامی یزدان
پذیرا میشوم مهر تو را از جان
هم اکنون باز میگویم میان انجمن با تو
وفادار تو خواهم بود، در هر لحظه، در هر جا، برای زیستن با تو
تو هم با من چنان با مهر پیمان کن که من با تو!
مرد و زن با هم: تو چون هم آشیان خواهی شدن با من
تمام عمر خواهم بود یک جان در دو تن با تو
بهشت عشق سازم خانه را
سرشار از لبخند و مهر و نور و عطر و یاسمن با تو
گواهان همه با هم: همایون باد این پیمان
همایون باد این پیوند
همایون باد این پیوند ورجاوند
گرامی باد این سوگند
شکوفا باد بر لبهای تان همواره این لبخند
همایون باد!
«فریدون مشیری»