دیپلماسی اقتصادی؛ همایشی ملی که روح مهمان از آن خبر ندارد!
رویداد۲۴ شنبه این هفته همایشی در تهران برگزار میشود که عنوان آن «همایش دیپلماسی اقتصادی» است. آنگونه که در توضیح کلی و مبهم این همایش آمده است: «نخستین همایش بین المللی دیپلماسی اقتصادی با هدف تقویت زیرساختها و الزامات مربوط به بهبود شرایط اقتصادی کشور به ویژه در عرصه تولید و تحقق رشد اقتصادی مولد، تسهیل کسب و کارهای ملی با استفاده از اقدامات دیپلماتیک برای گسترش تجارت خارجی و بررسی الزام پایهگذاری سازمان دیپلماسی اقتصادی» برگزار خواهد شد.
اینکه یک همایش با ده هدف مختلف که برای انجام هر کدام یک وزارتخانه میطلبد، برگزار میشود، یک بحث است اما بحث مهمتر این بود که در خود آیتمهای این همایش نیز سوالات مختلفی وجود داشت که مشخص نبود دقیقا پاسخ آن چیست.
در بخش معرفی جشنواره گفته شده ابراهیم رئیسی رئیس جمهور، محمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی، محمد مخبر معاون اول رئیس جمهور، محسن رضایی معاون اقتصادی رئیس جمهور و حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه به عنوان سخنرانان جلسه دعوت شدهاند.
رویداد۲۴ برای پیگیری موضوع با اعضای دفتر ریاست جمهوری، معاون اول رئیس جمهور و رئیس مجلس تماس گرفته است. پاسخ آنها این بود که «برنامه روسای قوا و همچنین معاون اول تا دستکم تا دو هفته و یک ماه آینده مشخص است و دقیقا معلوم است به کجا سفر میکنند و در کدام جلسات قرار است حضور داشته باشند، اما درباره چنین جلسهای اطلاعی نداریم و قرار نیست در آن حضور بیایند.»
روابط عمومی دفتر معاون اول نیز تاکید کرد: «این برنامه هیچ ارتباطی با نهاد ریاست جمهوری، مجموعه دولت و وزارت امور خارجه ندارد.»
در بخش دیگر جشنواره اسامی وزرای خارجه به عنوان مهمانان مدعو درج شده است؛ علی اکبر ولایتی، سیدکمال خرازی، منوچهر متکی، علی اکبر صالحی و محمد جواد ظریف.
برای پیگیری با آنها نیز تماس گرفته شد. ظاهرا دعوتنامه برای آنها ارسال شده، اما هنوز پاسخی برای حضور به برگزارکنندگان این همایش داده نشده است. مثلا بر پایه اطلاعات رویداد۲۴ محمدجواد ظریف گفته است صرفا یک دعوت نامه برای من ارسال شده است اما اعلام حضور نکردهام.» با این حال نام و تصاویر آنها به عنوان مهمانان مدعو در بروشور برنامه جهت نمایش درج شده است.
معمولا برای حضور خبرنگاران در چنین برنامههایی، نخستین سوال این است که برنامه در کدام حوزه است و خبرنگار کدام سرویس بهتر است حضور یابد. برای پیگیری موضوع با روابط عمومی دبیرخانه جشنواره تماس گرفتیم و این سوال را مطرح کردیم که برگزارکننده چنین جشنوارهای که تمام سران قوا و معاونان قوا و وزرای کنونی و پیشین و نمایندگان مجلس و اعضای اتاق بازرگانی و دیپلماتهای کنونی و پیشین حاضر هستند، کدام نهاد است؟ چه اینکه برای حضور خبرنگاران در مراسمی با حضور رئیس جمهور، حتما برنامه «چک و خنثی» توسط تیم امنیتی نهاد ریاست جمهوری انجام میشود و هماهنگی حضور خبرنگاران نیز با آنجاست، نه اینکه یک نهاد خصوصی خودش رئیس جمهور را دعوت کند و خبرنگاران را هم به بهانه حضور رئیس جمهور و رئیس مجلس فرا بخواند!
این سوال از روابط عمومی پرسیده شد که شما برای هماهنگیهای امنیتی حضور خبرنگاران وقتی که رئیس جمهور مهمان یک برنامه است، چه تمهیدی اندیشده شده است که روابط عمومی همایش اینگونه توضیح داد که «با جاهایی که قرار است هماهنگی بشود، شده است و نیازی به توضیح نیست.!»
آنگونه که مسئول روابط عمومی جشنواره میگوید «این جشنواره توسط بخش خصوصی برگزار میشود و ارتباطی با دولت ندارد.» روابط عمومی جشنواره ادامه میدهد که برگزار کننده همایش شرکتی به نام «اسکان پویای توران» است و دبیر آن نیز رامین مهمانپرست سخنگوی پیشین وزارت امور خارجه است که توسط «خانه دیپلماسی» برگزار میشود.
پیگیریهای رویداد۲۴ برای یافتن اثری از شرکتی به نام «اسکان پویای توران» بینتیجه ماند و در سایتهای رسمی اثری از این شرکت پیدا نشد. آنگونه که در «سایت خانه دیپلماسی» هم مشخص است، این مجموعه برگزارکننده دورههای آموزشی است؛ از جمله «دوره آموزشی تاریخ چین»، «نقد و بررسی تصویر سرخپوستان در سینمای آمریکا» و «دیپلماسی ورزشی»، با این حال خبری از برگزاری این همایش در همان سایت هم وجود ندارد.
از روابط عمومی جشنواره پرسیدیم که چرا اسامی روسای قوا و معاونان را در بروشور گذاشتهاید، اما آنها اطلاعی از حضور در همایش ندارند؟ او پاسخ میدهد: «شاید نخواستند به شما بگویند. البته ما دعوت کردهایم، اینکه بیایند یا نیایند، دیگر دست ما نیست. شما هم اگر علاقمند هستید بیایید و اگر علاقه ندارید هم حضور پیدا نکنید.»
از روابط عمومی پرسیدیم آیا از مهمانان و شرکتهای دعوت شده هزینهای برای حضور دریافت شده، که پاسخ شنیدیم «هیچ هزینهای دریافت نشده و صرفا نگاه ملی وجود داشته است.»
در بخش دیگر همایش اسامی چهرههای مهم سیاسی و اقتصادی کشور قرار گرفته است. برای اطمینان بیشتر با برخی از آنها نیز تماس گرفته شد. روابط عمومی بانک ملی اطلاعی از حضور مدیرعامل این بانک در چنین همایشی نداشت. روابط عمومی بانک رفاه نیز اعلام کرد اساسا نمیدانند این همایش چیست که حالا بخواهند در آن حضور یابند. دفتر سعید محمد دبیر شورای عالی مناطق آزاد نیز از حضور محمد در چنین برنامهای اعلام بیخبری کرد.
از روابط عمومی بیمه سرمد و بیمه پارسیان برای حضور مدیران عامل آنها در این همایش سوال پرسیدیم که آنها هم پاسخ منفی دادند. مرتضی بانک از حضور در چنین برنامهای ابراز بیاطلاعی کرد و به رویداد۲۴ گفته اطلاعی ندارد. با این حال اسامی تمام آنها به عنوان دیپلماتهای مدعو نوشته شده است.
اگر نگاه بدبینانه داشته باشیم، میتوان شائبههای بسیاری را مطرح کرد، اما در خوشبینانهترین حالت باید آوردن اسامی مهمترین چهرههای سیاسی و اقتصادی کشور به عنوان مهمانان دعوت شده، توسط یک مجموعه گمنام را محل تردید قرار داد؛ آنهم در حالی که بخش زیادی از آنها اطلاعی از برنامه نداشتند.
در بخش دیگر برنامه عنوان شده که از «سرود ملی دیپلماسی اقتصادی» با اجرای سالار عقیلی رونمایی خواهد شد. با این حال معلوم نیست یک شرکت خصوصی چه صلاحیتی دارد که بخواهد «سرود ملی» بسازد؟
برگزاری چنین برنامههایی هیچگاه عجیب نبوده و سازمانهای دولتی و حکومتی و وزارتخانههای مختلف خبرنگاران را برای حضور در همایشها و مراسم مختلف دعوت میکنند و درباره ترکیب مهمانان نیز توضیح میدهند، اما اینکه یک شرکت خصوصی بخواهد نام رئیس جمهور و رئیس مجلس و معاون اول و صدها مدیر و مسئول دولتی و حکومتی دیگر را به عنوان مهمانان مدعو عنوان کند و با همان اسامی بروشور هم چاپ و ارسال کند؛ اتفاقی است که احتمالا فقط از بخش خصوصی ایران برمیآید که شاید بتوان آن را سوءاستفاده نامید؛ به عبارت دیگر یک شرکت خصوصی از نام تمام مسئولان کشور استفاده کرده و چون صرفا یک کارت دعوت برای آنها ارسال شده، همه اسامی را در بروشور خود چاپ کرده است.
البته احتمال دارد برخی از مهمانان نیز در همایش حضور پیدا کنند، اما قطعا بخش عمده آنها در این همایش حضور ندارند. با این توصیف مخاطب درباره اینکه یک شرکت اینهمه اسم را پشت سر هم بیاورد، چه فکری باید با خود بکند؟ ماجرا شبیه آن خواستگار است که میگفت نصف مشکل حل است چون خودم راضی هستم و فقط مانده نصف مشکل دیگر چون جواب مثبت ندادهاند!