دلیل حمله پهپادی به تاسیسات نظامی ایران در اصفهان چه بود؟

رویداد۲۴ لیلا فرهادی: شامگاه شنبه صدای چند انفجار در اصفهان شنیده شد و تصاویر آن هم توسط برخی شهروندان اصفهانی منتشر شد. وزارت دفاع ایران در بیانیه‌ای اعلام کرد «مجتمع‌های کارگاهی» این وزارتخانه هدف حمله سه پهپاد قرار گرفته است. در بیانیه این وزارتخانه گفته شده این حمله تلفات جانی نداشته است.

در این بیانیه آمده این حمله شامگاه شنبه (هشتم بهمن/ ۲۸ ژانویه) حدود ساعت ۲۳:۳۰ دقیقه با استفاده از «سه ریزپرنده به یکی از مجتمع‌های کارگاهی وزارت دفاع» صورت گرفته است. به گفته این وزارتخانه یکی از «ریزپرنده‌ها» مورد اصابت پدافند هوایی مجتمع و دو فروند دیگر آن‌ها در تله‌های پدافندی گرفتار و منفجر شدند. طبق این بیانیه این حمله تلفات جانی نداشته و تنها «آسیب جزئی» به سقف کارگاه وارد آورده که این خسارات نیز «در تجهیزات و مأموریت‌های مجموعه ایجاد نکرده است.»

روز شنبه یک اتفاق دیگر هم افتاده است. بر اساس گزارش رسانه‌های رسمی، یک کارخانه روغن موتور در استان آذربایجان هم دچار حریق شده است. به گزارش ایرنا، دست‌کم «۲۵ دستگاه خودروی آتش نشانی در محل حادثه آتش سوزی کارخانه تولید روغن موتور شهرک سلیمی آذرشهر» برای اطفای این آتش سوزی به تناوب مشارکت داشتند.

مشخص نیست این دو حادثه اساسا به هم ارتباطی دارند یا خیر، اما تحولات منطقه تردید‌ها را تشدید کرده است. پیش از این هم پهپاد‌های اسرائیل خودشان را تا نطنز رسانده بودند و ادعا‌هایی درباره پرواز این پهپاد‌ها از خاک جمهوری آذربایجان وجود دارد هرچند این ادعا هرگز توسط مقامات رسمی تایید نشد.

پایگاه‌های نظامی آذربایجان در اختیار اسرائیل

ایران، جمهوری آذربایجان را به همکاری با اسرائیل و در اختیار قراردادن پایگاه‌هایش برای استفاده یگان پهپادی اسرائیل متهم می‌کند. سال ۹۱ روزنامه ساندی تایمز بریتانیا از قول یک منبع نظامی اسرائیلی مدعی شد که «اسرائیل با بهره‌گیری از رادار باند ایکس و پهپاد‌های مستقر در جمهوری آذربایجان بر آن است که موشک‌های بالستیک ایران را در لحظه آماده شدن برای پرتاب هدف قرار دهد و بدین وسیله حمله موشکی این کشور را در نطفه خفه کند.»

سال ۱۴۰۰ مصطفی خوش‌چشم کارشناس مسائل بین‌الملل در گفتگویی که در شبکه افق متعلق به سپاه داشت بر این خبر صحه گذاشت و گفت «صهیونیست‌ها بار‌ها از پایگاهشان در آذربایجان، پهپاد به ایران برای عملیات شناسایی و تروریستی فرستاده‌اند که یک بار نوع هرمس آن تا نزدیکی نطنز آمد و آن را در داخل ایران زدیم.» او گفته بود «عملیات سرقت اسناد هسته‌ای هم از همین مسیر انجام شد، ولی در عین حال ایران همیشه سعی کرده از طریق دیپلماسی مشکل را حل کند.»

هیچ مقام رسمی هنوز درباره عوامل این حمله پهپادی اظهار نظر نکرده، اما محمد مرندی مشاور تیم مذاکره‌کننده اتمی ایران حمله پهپادی شنبه شب به تأسیسات نظامی ایران در نزدیکی اصفهان را کار اسرائیل خوانده و در توییتر خود اسرائیل را تهدید کرده است. او گفته «هفتۀ خوبی در انتظار اسرائیل و متحدانش چه در داخل و چه در خارج نیست.» او در جای دیگری از این هشدار نوشت که «نخست‌وزیر اسرائیل و متحدان این کشور در شمال عراق باید منتظر عواقبی باشند. هر دوی آن‌ها باید یاد بگیرند که تنبیه با شکست نیز همراه است.»

برخی رسانه‌های غربی میان حادثه روز شنبه و فروش پهپاد‌های ایرانی به روسیه ارتباط برقرار کرده‌اند. بلومبرگ آمریکا در گزارشی نوشته حمله روز شنبه در حالی انجام شده که غربی‌ها ایران را برای تامین پهپاد برای روسیه و همچنین استفاده از قدرت قهریه و سرکوب اعتراضات در کشور محکوم کرده‌اند. از طرفی همه اقدامات برای از سرگیری مذاکرات هسته‌ای معلق شده است.

افزایش حملات به تاسیسات ایران و توقف مذاکرات هسته‌ای

واشنگتن پست در گزارشی از حادثه شامگاه شنبه گفته ایران با چالش‌هایی در داخل و خارج مواجه است و همزمان با توقف مذاکرات هسته‌ای ایران و جهان، برنامه هسته‌ای ایران روز به روز به تولید اورانیوم با خلوص مورد نیاز برای ساخت بمب اتم نزدیک می‌شود.

در پی این حملات پهپادی برخی نیرو‌های منطقه‌ای احساس خطر کرده‌اند. انور قرقاش مشاور دیپلماتیک ریاست جمهوری امارات متحده عربی در توییتر خود نوشت «این حادثه به نفع منطقه یا آینده آن نیست. هیچ آلترناتیوی برای گفتگو و راه حل‌های سیاسی برای جلوگیری از تشدید تنش‌ها وجود ندارد.» اظهار نظر این مقام اماراتی نشان می‌دهد حادثه شنبه شب توسط جریانی صورت گرفته که از گفتگو‌های منطقه یا بین‌المللی ایران دلسرد شده است.

اسرائیل به ندرت اعلام می‌کند که عملیات‌هایی که توسط واحد‌های مخفی یا موساد انجام می‌شود زیر سر این رژیم است. با این حال بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل که اخیرا بار دیگر انتخاب شده بار‌ها گفته ایران بزرگترین تهدیدی است که ملتش با آن مواجه است. 

بیشتر بخوانید:

چرا اسرائیل و آمریکا حمله به تاسیسات هسته‌ای ایران را شبیه‌سازی کردند؟

با بالا گرفتن تنش‌ها میان ایران و آذربایجان و وجود شائبه استفاده اسرائیل از پایگاه‌هایی در این کشور برای هدف قرار دادن مراکز نظامی ایران، نمی‌توان دست‌های پشت پرده اسرائیل در حادثه پهپادی شامگاه شنبه را نادیده گرفت. نشریه اسرائیلی اورشلیم‌پست در گزارشی از حادثه روز شنبه به نقل از منابع اطلاعاتی خارجی و غربی مدعی شده در حالی که ایران گفته حادثه اصفهان خسارت کمی به دنبال داشته، در واقع این حادثه یک پیروزی عظیم بوده است.

این رسانه مدعی شده هنوز مشخص نیست که آیا سلاح‌های پیشرفته‌ای که آسیب دیده‌اند فقط مربوط به جنگ‌های متعارف باشند یا ممکن است در مسائل هسته‌ای هم دارای کاربرد دوگانه باشند. مانند موشک‌های بالستیک خاص یا تجهیزات انفجاری که می‌توانند برای اهداف سلاح‌های متعارف و هسته‌ای مورد استفاده قرار گیرند.

این رسانه برخلا ف ایران که از سه انفجار خبر داده، مدعی شده چهار انفجار در سایت اصفهان رخ داده که «خسارت‌های آن بسیار بیشتر از خرابی یک سقف ساده بوده است.» این رسانه اسرائیلی به سکوت این رژیم در مقابل حوادث این‌چنینی اشاره کرده، اما اذعان کرده که بیشتر منابع اطلاعاتی غربی و ایرانی، حملات موفقیت‌آمیز مشابه به تاسیسات هسته‌ای نطنز ایران در ژوئیه ۲۰۲۰، تاسیسات هسته‌ای نطنز در آوریل ۲۰۲۱، تاسیسات هسته‌ای دیگری در کرج در ژوئن ۲۰۲۱ و انهدام حدود ۱۲۰ یا بیشتر پهپاد ایرانی در فوریه ۲۰۲۲ را به موساد نسبت داده‌اند.

اورشلیم پست همچنین گفته «سازمان‌های کمی در سطح جهان به جز موساد وجود دارند که قابلیت‌های حمله پیشرفته نظیر آنچه در این عملیات‌ها به نمایش گذاشته شده را داشته باشند.»

حمله به تاسیسات ایران یک هفته بعد از مانور مشترک آمریکا و اسرائیل

به گزارش رویداد۲۴ نکته مهم در حمله تاسیسات نظامی ایران در اصفهان این است که درست یک هفته پیش رزمایش نظامی مشترک میان ایالات متحده آمریکا و رژیم صهیونیستی در مدیترانه شرقی برگزاری شد که فرمانده نیرو‌های مرکزی ایالا متحده مستقر در سنتکام در توضیح آن گفته بود «این رزمایش به منظور فرستادن پیامی به تهران به منظور عزم این کشور در حمایت از متحدان در صورت لزوم است.»

یکی از اقداماتی که در مانور انجام شده بود، شبیه‌سازی حمله به تاسیسات هسته‌ای ایران بود و حالا درست یک هفته بعد از آن مانور، نخستین حمله انجام شده است. در فیلم‌هایی که منتشر شده، تنها یک پهپاد در آسمان ایران دیده می‌شود و معلوم نیست که آیا از طرق دیگر هم حملاتی صورت گرفته یا خیر؛ اما آنچه مشخص است اینکه ظاهرا برنامه‌های دو کشور ایران و اسرائیل، آماده‌باش برای شروع یک درگیری نظامی است.