چرا جراحی سیاتیک در بلند مدت موثر نیست؟ درمان‌های جایگزین

رویداد۲۴ سیاتیک دردی است در طول مسیر عصب سیاتیک که از نواحی تحتانی کمر شروع شده و به پشت ران و پایین ساق پا ساطع می‌شود. در برخی از افراد، درد سیاتیک ممکن است در اثر فتق یا لغزش دیسک در قسمت تحتانی کمر رخ داده و در برخی دیگر وارد شدن فشار یا تحریک یک یا چند عصب نخاعی باعث بروز این عارضه شود. نتایج تحقیقات انجام شده نشان می‌دهند که جراحی سیاتیک می‌تواند تا ۱ سال به طور بهتر و موثرتری باعث کاهش درد و بهبود عملکردی فرد شود.

در مواردی که درمان‌های غیرجراحی نظیر مصرف دارو یا تزریق استروئید ناموفق باشند، پزشکان جراحی دیسککتومی را توصیه می‌کنند. اما مطالعات جدید نشان می‎‌دهند که حتی جراحی نیز این مشکل را به طور دائم و برای همیشه حل نمی‌کند. از این رو، در این مقاله دلایل اینکه چرا جراحی درمان قطعی و دائمی سیاتیک نبوده و درمان قطعی این مشکل چیست، مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.

چرا جراحی درمان قطعی و دائمی سیاتیک نیست؟

به دلایل متعددی، جراحی سیاتیک ممکن است باعث تسکین طولانی مدت درد نشود:

• اول آنکه، طی جراحی فقط مواردی که در اثر فتق دیسک به عصب فشار می‌آورند برداشته می‌شوند و جراحی علت اصلی فتق دیسک را درمان نمی‌کند. این یعنی امکان و احتمال بروز مجدد فتق دیسک و ایجاد درد مکرر هنوز وجود دارد.
• در وهله دوم، حتی اگر طی جراحی فتق با موفقیت برداشته شود، باز هم ممکن است بافت اسکار در اطراف ریشه عصبی ایجاد شود که این امر نیز می‌تواند باعث تحریک عصب و تشدید درد شود. حتی ممکن است بافت اسکار ناشی از جراحی مانع از حرکت و عملکرد درست ریشه عصبی شده و منجر به بروز علائم و مشکلات مستمر و دائمی شود.
• ﺳﻮﻣﺎ، جراحی ممکن است باعث ایجاد تغییر در مکانیک و ساز و کار ستون فقرات و کمر شود که این امر نیز می‌تواند منجر به اعمال فشار بیشتر بر روی دیسک‌های ستون فقرات و سایر ساختارهای ناحیه شود. چنین عواملی می‌توانند باعث بروز فتق دیسک جدید شده یا باعث ایجاد تغییرات دژنراتیو در دیسک و ستون فقرات شوند که ایجاد درد و سایر مشکلات را در پی خواهد داشت.
• و در آخر، در این جراحی نیز مثل تمامی عمل‌های جراحی دیگر، احتمال بروز خطرات و عوارض خاصی نظیر عفونت، خونریزی و آسیب عصبی وجود دارد که در صورت بروز می‌توانند روند بهبودی را مختل و پیچیده کرده و حتی باعث تشدید و بدتر شدن علائم شوند.

دیگر معایب جراحی سیاتیک

1. نرخ موفقیت پایین یا محدود: نرخ موفقیت جراحی سیاتیک بسته به نوع عمل جراحی انجام شده متغیر است. با اینکه برخی بیماران بعد از جراحی تسکین زیادی در درد خود را مشاهده می‌کنند اما ممکن است برخی از بیماران هیچگونه علائم بهبودی نداشته باشند و مشکل آن‌ها حتی بعد از جراحی پابرجا باشد.
2. طولانی بودن مدت زمان مورد نیاز برای بهبودی بعد از جراحی: بهبودی بعد از جراحی سیاتیک ممکن است چندین هفته یا حتی چند ماه طول بکشد که طی این مدت زمان، بیمار ممکن است درد شدید و محدودیت حرکتی داشته باشد.
3. هزینه بالای جراحی: جراحی سیاتیک به خصوص در مواردی که چندین عمل نیاز باشد می‌تواند هزینه بالایی داشته باشد. از طرفی، بیمار باید هزینه مراقبت بعد از عمل و جلسات فیزیوتراپی را نیز متحمل شود.
4. احتمال نیاز به انجام جراحی اضافی: گاهاً در برخی از موارد، ممکن است بیمار برای برطرف شدن درد سیاتیک یا عوارض ناشی از جراحی اولیه خود به انجام عمل جراحی دیگری نیاز داشته باشد.

بهترین روش‌های درمان سیاتیک

به استثنای برخی از موارد اضطراری، پزشکان در اکثریت موارد در وهله اول درمان‌های غیرجراحی را برای سیاتیک توصیه می‌کنند. این رویه، به منظور اجتناب از خطرات احتمالی جراحی بوده و مدت زمان مورد نیاز برای بهبودی را نیز کوتاه‌تر می‌کند. در ادامه برخی از روش‌های درمان غیر جراحی که احتمالا پزشک شما برای درمان سیاتیک توصیه خواهد کرد را با هم مرور می‌کنیم.

فیزیوتراپی

غالباً به عنوان اقدام اولیه، پزشکان در وهله اول فیزیوتراپی را برای بیماران سیاتیک تجویز می‌کنند. اگر چنانچه درد بیمار شدید باشد، قبل از فیزیوتراپی نسبت به درمان درد اقدام می‌کنند. انجام فیزیوتراپی می‌تواند منجر به تقویت عضلات شده و التهاب را کاهش دهد که به موجب آن به تسکین درد بیمار کمک شده و بدن می‌تواند به مرور زمان بهبود یابد. فیزیوتراپی شامل تمرینات قدرتی، تمرینات هوازی و حرکات کششی می‌شود. متخصص فیزیوتراپی (فیزیوتراپیست) برنامه تمرینی هر بیمار را به نسبت سطح آمادگی جسمانی و وضعیت پزشکی و مشکل بیمار تنظیم می‌کند.

انواع داروها

در موارد درد سیاتیک، پزشک داروهای مسکن را برای درمان درد تجویز می‌کند. پس از کاهش سطح درد بیمار، پزشک می‌تواند گزینه‌های درمان ترمیمی را مد نظر قرار دهد. حتی ممکن است پزشک برخی از داروهای مسکن را برای دردهای طولانی مدت پس از جلسات فیزیوتراپی یا در سایر روش‌های درمان‌ درد عصب سیاتیک تجویز کند. داروهای مسکن راه حل فوری اما کوتاه‌مدتی برای درد هستند. به همین دلیل، تجویز داروی مسکن به عنوان یک راه حل دائمی برای تسکین درد در نظر گرفته نمی‌شود.

تزریق استروئید اپیدورال

تزریق استروئید اپیدورال (ESI) روشی است که طی آن داروهای بی‌حس کننده موضعی و کورتیکواستروئیدها مستقیماً به فضای اپیدورال ستون فقرات تزریق می‌شوند. فضای اپیدورال بیرونی‌ترین لایه محافظ طناب نخاعی می‌باشد که از ریشه اعصاب نخاعی، بافت همبند سست، شریان‌های کوچک و شبکه‌ای از عروق داخلی ناحیه کمری تشکیل شده است. هدف از تزریق استروئید اپیدورال، تسکین عصب نخاعی ملتهب و تحریک شده می‌باشد. تزریق استروئید اپیدورال از طریق مکانیزم زیر به تسکین سیاتیک کمک می‌کند:

• کاهش التهاب
• تسکین درد
• امکان ادامه ورزش و فعالیت

بلاک یا مسدود سازی ریشه عصبی

مانند تزریق استروئید اپیدورال (ESI)، بلاک ریشه عصبی نیز روش تزریقی بوده که طی آن استروئید و بی‌حس کننده موضعی تزریق می‌شود، اما عملکرد متفاوتی با تزریق استروئید اپیدورال دارد؛ چرا که در بلاک یا مسدودسازی ریشه عصبی به جای فضای اپیدورال، یک ریشه عصبی خاصی هدف قرار می‌گیرد.

در تزریق بلاک ریشه عصبی برای درمان درد سیاتیک، پزشک ترکیبی از استروئید و داروی بی‌حس کننده را به اطراف ریشه عصبی خاصی که به عصب سیاتیک متصل است، تزریق می‌کند.

 تزریق ترکیب بی‌حس کننده موضعی و کورتیکواستروئید مزایای درمانی زیر را به‌ همراه خواهد داشت:

• از روند التهابی مخربی که باعث تحریک و درد عصب سیاتیک می‌شود جلوگیری می‌کند.
•  روند ارسال سیگنال‌های عصبی درد بین مغز و عصب تحریک شده را قطع یا مسدود می‌سازد.
• به منظور کاهش انتقال پیام درد، جریان خون در گردش به رشته‌های عصبی را کاهش می‌دهد.

آیا سیاتیک قابل پیشگیری است؟

با اینکه نمی‌توان به طور کامل از احتمال بروز سیاتیک جلوگیری کرد، اما اقداماتی هستند که می‌توان با پیروی از آن‌ها خطر بروز این عارضه را کاهش داد. این اقدامات شامل کنترل و حفظ وزن سالم و ایده‌آل، ورزش منظم برای تقویت عضلات، حفظ پوسچر یا حالت بدنی مناسب، به کارگیری تکنیک‌های مناسب حین بلند کردن اجسام و اجتناب از نشستن یا ایستادن‌های طولانی مدت در یک وضعیت می‌شوند. علاوه بر مواردی که ذکر شد، ترک سیگار و کنترل شرایط مزمنی از قبیل دیابت و فشار خون بالا هم می‌توانند برای جلوگیری از ابتلا به سیاتیک موثر واقع شوند و احتمال بروز آن را کاهش دهند.