شورش واگنر پایه‌های حکومت پوتین را سست کرد؟
رویداد۲۴ فایننشال تایمز نوشت: ناکام ماندن قیام یوگنی پریگوژین سبب شد روسیه از گیر افتادن در یک جنگ داخلی احتمالی، تغییر رژیم و یا شکست در تهاجم نظامی به اوکراین، نجات یابد. ولادیمیر پوتین، رئیس جمور روسیه، روز شنبه، شورش واگنرها را مشابه سناریوی انقلاب ۱۹۱۷ روسیه دانست و گفت: «این همان ضربه‌ای بود که روسیه در سال ۱۹۱۷، زمانی که کشور وارد جنگ جهانی اول شد، احساس کرد.»
در ادامه این مطلب آمده است: این نمایش درام در روسیه اگرچه ناموفق بود، اما همچنان برای اوکراین که به دنبال بیرون راندن نیرو‌های روس از جنوب و شرق این کشور است، منافع و مزایای بالقوه‌ای به همراه دارد.
ویتالی مارکیو، افسر گارد ملی اوکراین که در خط مقدم جنگ حضور دارد، روز شنبه به فایننشال تایمز گفت: «روحیه سربازان اوکراینی بسیار قوی است و ما پاپ کورن به دست، تحولات روسیه را دنبال می‌کنیم.»
شورش پریگوژین در بهترین زمان برای کی یف رخ داد، زیرا ضد حمله اوکراین به روسیه، از لحظه آغازش در اوایل ماه جاری تا به حال، دستاورد‌های ارضی کمی داشته و ناکامی در میدان نبرد، نگرانی‌هایی را در مورد توانایی ارتش اوکراین برای درهم شکستن مواضع به شدت مستحکم روسیه ایجاد کرده است.
شورش پریگوژین آسیب پذیری پوتین را آشکار کرد و توجهات را به اختلافات درون ماشین نظامی روسیه و خیانت احتمالی نیرو‌ها معطوف کرد.
مقامات اوکراینی می‌گویند که جنگ قدرت در روسیه هیچ تغییر چشمگیری در خط مقدم ایجاد نکرده، اما فرصت‌هایی برای استفاده از حواس پرتی دشمن ایجاد کرده و روحیه آن‌ها را تضعیف کرده است.
آندری چرنیاک، یکی از مقامات اداره اطلاعات نظامی اوکراین گفت: «البته ما از این وضعیت، بیشترین بهره برداری را خواهیم کرد. ما از آن به نفع خود در حوزه‌های سیاسی، اطلاعاتی و نظامی استفاده می‌کنیم.»
هانا مالیار، معاون وزیر دفاع اوکراین گفت که نیرو‌های کی یف روز شنبه «حمله‌ای را همزمان از چند جهت آغاز کرده‌اند و در همه جهات پیشروی‌هایی انجام شده است.»
همچنین گزارش‌های تایید نشده‌ای مبنی بر عبور نیرو‌های اوکراینی از پل آنتونوفسکی در نزدیکی خرسون در جنوب اوکراین و ورود به قلمرو تحت کنترل روسیه در کرانه سمت چپ رودخانه دنیپرو وجود دارد.
یک مقام ارشد اتحادیه اروپا گفت که درگیری‌های داخلی روسیه «بهترین ضد حمله‌ای است که همه ما می‌توانستیم به آن امیدوار باشیم. اوکراین می‌تواند از تضعیف روحیه روس‌ها در پی این تحولات به سود خود استفاده کند.»
اگر پریگوژین شورش را ادامه می‌داد، کرملین مجبور می‌شد تعدادی از بهترین نیرو‌های خود را از خطوط مقدم اوکراین خارج کند تا به مقابله با جنگجویان سرسخت واگنر بپردازند. اما اکنون با توقف این قیام، دیگر لازم نیست روسیه دست به چنین کاری بزند. پریگوژین در بلاروس به تبعید فرستاده می‌شود و سربازانش در حال بازگشت به پایگاه‌های خود هستند.
اما آینده گروه واگنر، نامشخص است. به آن دسته از افسران واگنر که در شورش شرکت نکردند قرارداد‌های نظامی پیشنهاد می‌شود، اما به کارگیری مجدد بسیاری دیگر که در شورش شرکت کردند، ممنوع خواهند شد و ممکن است این افراد به پریگوژین وفادار بمانند. اگر واگنر یا دیگر شبه نظامیان، همچنان یک تهدید بالقوه تلقی شوند، پوتین ممکن است احساس کند لازم است نیرو‌های بیشتری را در درون کشور نگه دارد.
اگر واگنر منحل شود، روسیه از موثرترین نیروی نظامی خود در اوکراین محروم خواهد شد. این جنگجو‌های واگنر بودند که بیشتر نبرد‌های سنگین را در باخموت، در شرق اوکراین انجام دادند، نبردی که تنها دستاورد مهم سرزمینی روسیه از ماه جولای را در پی داشت.
بیشتر بخوانید: واکنش ایرانیان به کودتای نظامی گروه واگنر در روسیه چه بود؟
آندری زاگورودنیوک که از سال ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۰ وزیر دفاع اوکراین بود و اکنون سمت مشاور در وزارت دفاع این کشور را برعهده دارد، گفت: «واگنر تنها عنصر موفق تهاجم روسیه در این یک سال بود. اگرچه موفقیت این گروه نیز بسیار محدود و صرفا در یک شهر کوچک بود و اگرچه تاکتیک‌های مورد استفاده آن‌ها حتی برای نیرو‌های واگنر وحشیانه بود، اما آن‌ها حداقل به چیزی دست یافتند. کاری که ارتش روسیه نتوانست انجامش دهد.»
زاگورودنیوک گفت: «انحلال گروه واگنر و تبعید پریگوژین به بلاروس، باعث می‌شود انتقاد از فساد، بی کفایتی و بوروکراسی در نیرو‌های مسلح روسیه متوقف شود و این امر، فشار بر ارتش برای برطرف کردن برزگترین نقاط ضعفش را کاهش می‌دهد؛ بنابراین احتمال تغییر سیستم نظامی روسیه تقریباً صفر است.»
راب لی، کارشناس ارشد موسسه تحقیقات سیاست خارجی مستقر در ایالات متحده، درباره اینکه کناره گیری نیرو‌های پریگوژین تأثیر زیادی بر جبهه جنگ با اواکراین داشته باشد، اظهار تردید کرد. این کارشناس گفت، پیش از این نیرو‌های واگنر از عملیات علیه اوکراین عقب نشینی کرده بودند. علاوه بر این، ارتش روسیه اکنون در حالت دفاعی است و عملکرد نسبتاً خوبی دارد، در حالی که واگنرها نیروی تهاجمی هستند. اما به هر حال، مسکو ممکن است از شورش واگنر برای توجیه شکست هایش در آینده استفاده کند.
راب لی گفت: «ما همچنان منتظریم تا اوکراین شروع به اعزام نیرو‌های ذخیره خود کند. این اقدام ممکن است در این هفته اتفاق بیفتد. ارتش روسیه قطعا شورش گروه واگنر را علت هر گونه از دست دادن قلمرو در این هفته معرفی خواهد کرد و آن‌ها را مقصر می‌داند.»
با این حال، تسخیر یک مرکز فرماندهی در روستوف-نا-دونو توسط پریگوژین بدون مقاومت ظاهری از سوی سربازان ارتش روسیه و همچنین این واقعیت که نیرو‌های او بدون هیچ مانعی در عرض یک روز چند صد کیلومتر به سمت مسکو پیشروی کردند، سؤالاتی را در مورد انسجام نیرو‌های روسیه و میزان وفاداری بخش‌هایی از ارتش، ایجاد خواهد کرد.
عمر آشور، استاد مطالعات نظامی در مؤسسه دوحه، گفت: نیروی نظامی روسیه «ارتشی از شبه نظامیان است و این روز به روز آشکارتر می‌شود. این موضوع، وحدت فرماندهی را بسیار دشوار می‌کند.»
در نهایت این احتمال وجود دارد که شورش ناموفق واگنرها، حمایت از جنگ علیه اوکراین را هم در خط مقدم و هم در میان غیرنظامیان تضعیف کند. پریگوژین که نفوذ قابل توجهی از طریق کانال‌های تلگرامی خود دارد، دو روایت پوتین را با شورشش خنثی کرد. روز جمعه، او گفت که روسیه بر سر یک دروغ وارد جنگ شده است و از این طریق مستقیما توجیه پوتین برای تهاجم به اوکراین را به چالش کشید. پوتین ادعا می‌کرد تهاجم به اوکراین، عملیاتی برای محافظت از روس زبانان است. همچنین پریگوژین نشان داد که قدرت پوتین شکننده‌تر از آن چیزی است که تصور می‌شد.
ماریا زولکینا، یکی از تحلیل‌گران اتاق فکر اوکراینی به نام «بنیاد ابتکارات دموکراتیک»، گفت: «حتی با وجود شکست کودتا، پیامد بزرگ این ماجرا این است که دیگر تصویر یک سیستم باثبات دیگر وجود ندارد. واکنش آشفته دولت روسیه نشان دهنده ضعف واقعی یک نظام استبدادی است. پوتین گروگان بازی خودش شده است.»
