چرا ترافیک تهران در روزهای اخیر، شدت بیشتری پیدا کرده؟
اين رخداد را شايد بتوان نقطه آغاز سناريويي دانست كه از آن روز تاكنون، همچنان تهران‌نشينان را كلافه كرده است به طوري كه در روزهاي اخير، به خصوص در ساعت‌هاي بعدازظهر، باعث شده تا ساعت‌ها در ترافيك خيابان‌هاي قفل شده شهر اسير شوند.
اين اتفاق حتي به فضاي مجازي هم كشيده شده است و معمولا در ساعت‌هاي عصرگاهي، گروه‌هاي مجازي پر مي‌شوند از نقشه‌هاي ترافيك گره خورده آن ساعت خيابان‌ها و اتوبان‌هاي تهران. اين ترافيك و گره كور آن تا آنجايي ادامه پيدا كرده كه كم كم صداي خود مديران شهري را هم درآورده است.
ابوالفضل قناعتي، عضو هيات رييسه شوراي شهر يكي از همين مديران است كه با انتقاد از ترافيك بسيار سنگين و گره خورده عصرگاهي خيابان‌هاي تهران اعلام كرده موضوع ترافيك غيرطبيعي اين روزهاي پايتخت در كميسيون عمران بررسي خواهد شد و براي دومين بار به پليس تذكر داده خواهد شد. قناعتي با اشاره به افزايش بار ترافيكي اين روزهاي پايتخت گفت: روز پنجشنبه و جمعه ترافيكي را تجربه كردم كه تا امروز در تهران نديده بودم و اين موضوع بايد بررسي شود كه چه اتفاقي افتاده كه چنين بار ترافيكي در برخي از مناطق تهران به خصوص مناطق شمالي شهر رخ داده است.
وي گفت: اين موضوع در كميسيون عمران بررسي مي‌شود و كارشناسان اين كميسيون در اين خصوص بررسي‌هاي لازم را انجام خواهند داد. همچنين از پليس راهور مي‌خواهيم كه دليل ترافيك غيرطبيعي پايتخت را توضيح دهد. قناعتي با تاكيد بر اينكه راه‌حل كاهش بار ترافيكي، افزايش محدوديت‌ها نيست، گفت: نبايد مردم را از اين محدودتر كرد. اين كنترل ترافيك نياز به مديريت دارد.
اين اظهارات به همراه شكايت‌هاي گسترده مردم از ترافيك عجيب اين روزهاي پايتخت باعث شد تا رييس پليس راهور تهران نيز روز گذشته به اين مساله واكنش نشان دهد.
سردار محمد رضا مهماندار گفت: هر ساله در اين فصل با توجه به تغيير مدت روز، برودت هوا و عوامل ديگر شاهد تغييرات ترافيكي و افزايش بار ترافيكي عصرگاهي و شبانگاهي در شهر تهران هستيم. اوگفت: من به عنوان كسي كه ٢٨ سال تجربه كاري مرتبط با فعاليت ترافيكي دارم، عنوان مي‌كنم كه برخي انتقادات نسبت به تاثير اين علل، به هيچ‌وجه انتقادات كارشناسي نيستند.
وي در تشريح ديگر دلايلي كه منجر به افزايش محسوس ترافيك شبانگاهي طي دو هفته اخير شده است، افزود: علاوه بر برودت هوا كه به افزايش ميل شهروندان به استفاده از وسایل نقليه شخصي منجر مي‌شود، اتمام ماه صفر نيز در افزايش ترافيك عصرگاهي و شبانگاهي دو هفته اخير اثرگذار بوده است چراكه اتمام اين ماه مصادف مي‌شود با آغاز برگزاري مراسم جشن و عروسي و همچنين افزايش سفرهاي درون‌شهري به مناطق مركزي و مراكز خريد.
مهماندار ادامه داد: همچنين تعيين ساعت ١٩ به عنوان زمان اتمام
ممنوعيت طرح زوج و فرد نيز باعث شده تا سفرهاي درون‌شهري به بعد از ساعت ٧
شب موكول شود كه اين موضوع به خودي خود مي‌تواند ترافيك شبانگاهي را افزايش
دهد. مهماندار گفت: متاسفانه بايد گفت كه ترافيك امروز شهر تهران در
شرايطي است كه مي‌توان اعلام كرد كه در شرايط اشباع قرار داريم و تمام
ظرفيت معابر پايتخت در ساعات پايان روز، در اشباع كامل قرار دارد و اين در
حالي است كه روزانه ١٠٠٠ موتوسيكلت و خودرو به تعداد وسایل نقليه شهر تهران
اضافه مي‌شود.
مهماندار از توسعه شبكه حمل و نقل عمومي و افزايش محدوده زوج و فرد در شهر
تهران به عنوان راهكارهايي براي كاهش حجم ترافيك اين روزهاي پايتخت ياد
كرده.
قفلي كه شايد باز نشود
اما در اين بين احمد دنيا مالي، رييس كميسيون حمل و نقل شوراي شهر معتقد
است كه بايد مشكل ترافيك تهران را به شكلي ريشه‌اي‌تر ارزيابي كرد: چه
بخواهيم و چه نخواهيم تهران بيش از ١٠ درصد از جمعيت كشور را در خود جا
داده و بين ٤٥ تا ٥٠ درصد از خودروهاي توليدي كشور، سر از خيابان‌هاي اين
كلانشهر در مي‌آورند. از سويي تراكم جمعيت كه دركل كشور ٤٦ نفر در هر
كيلومتر مربع است در تهران به بيش از يكصد نفر در هر كيلومتر مي‌رسد. وي
ادامه داد: در چنين شرايطي و در حالي كه به گفته سازمان مديريت و وزارت
اقتصاد و دارايي سهم تهران از ماليات برارزش افزوده ٤٤ درصد از سهم كل كشور
است و اين كلانشهر يكي از قطب‌هاي اصلي صنعتي و تجاري و بازرگاني و البته
از مجهزترين شهرهاي كشور در حوزه‌هاي درمان و آموزش و... است، طبيعي است كه
با حجم بالايي از ترددهاي روزانه مواجه باشيم كه بايد براي آنها تمهيدات
لازم انديشيده شود.
دنيامالي در بخش ديگري از سخنان خود از عدم تحقق شهرالكترونيك و كاستي‌هايي
كه در بخش‌هاي حمل و نقل عمومي وجود دارد به عنوان يكي ديگر از عوامل
افزايش ترافيك ياد كرده و به «اعتماد» گفت: اگر شهر الكترونيك محقق مي‌شد
مسلما بسياري از سفرهاي امروزي درون‌شهري كمتر مي‌شد ضمن اينكه كمبودهاي
موجود در حوزه اتوبوسراني و مترو كه بارها و بارها نيزبه آنها اشاره شده
است، نيز مي‌تواند از ديگر عوامل تشديد ترافيك و افزايش تعداد خودروها در
خيابان‌ها باشد.
با اين حال وي نيز در اين نكته با رييس پليس راهور موافق است كه تغيير فصل و
شرايط اقليمي هم در تشديد شرايط ترافيكي موثر است: هر سال در دي‌ماه و
آذرماه به دليل كوتاه شدن روز و تاريك شدن زودتر هوا در كنار آغاز موج سرما
و بارندگي، شاهد افزايش ترافيك هستيم. ولي اينكه تا اين حد داستان ترافيك
به صورت هر روزه تكرار شود در واقع زنگ خطري است كه مي‌تواند براي مديران
به صدا در آمده باشد. چرا كه با ادامه اين رويه معلوم نيست چه چيزي در
انتظارحمل و نقل در خيابان‌هاي تهران است.
رييس كميسيون حمل و نقل شوراي شهراما برخلاف قناعتي معتقد است كه پليس نقش
چنداني در ايجاد اين ترافيك ندارد: پليس به واقع نقش نظم دهي به ترافيك را
دارد كه به حق نيز به خوبي از عهده اين وظيفه برآمده است گرچه معتقدم بايد
تلاش بيشتري براي انجام وظايف خود در اين حوزه داشته باشد. ضمن آنكه تجربه
سال‌هاي گذشته نشان داده كه ترافيك عجيب اين روزهاي پايتخت، گذرا و مقطعي
است.
اما راهكار برون‌رفت از اين بحران ترافيكي اين روزهاي پايتخت چيست؟ سوالي كه دنيا مالي اينگونه به آن پاسخ مي‌دهد: ترافيك تهران حل شدني است. به شرط اينكه واقعا و به دور از حركت‌هاي شعاري و نمادين تمامي سازمان‌هاي مرتبط پاي كاربيايند و با تشكيل كميته‌اي، هركدام وظيفه‌اي را برعهده بگيرند تا بتوانيم از اين بحران خارج شويم وگرنه دور از انتظار نخواهد بود كه اين قفل امروزي ترافيك، روز به روز محكم و سفت‌تر شود و حركت در خيابان‌هاي تهران هر روز سخت‌تر و زمان برتر.
