اولین زورآزمایی قالیباف و رسایی | سه تحلیل از برکنارشدن خدابخشی| پسرخاله سعید جلیلی برکنار شد، رئیس دفترش جایگزین شد

رویداد۲۴: ماجراهای محمدباقر قالیباف و حمید رسایی، موضوع جدیدی نیست؛ اما این بار فرق دارد؛ در جریان و بعد از انتخابات مجلس دوازدهم این درگیری‌ها شدیدتر شده است. شمشیر رسایی بران‌تر شده و خوب صیقلش داده است. احتمالا به پشتوانه «علیرضا خدابخشی»، معاونت سیاسی وقت صدا و سیما، چنین بی‌پروا علیه رئیس مجلس سخن می‌گفت. اما در طرف مقابل هم نشان داد، قدرت قابل ملاحظه‌ای برای مقابله با چنین اظهاراتی دارد؛ این به‌رخ کشیدن قدرت، با برکناری معاون سیاسی صدا و سیما رونمایی شد.

ماه‌هاست که رسایی هر تریبونی که به دست می‌آورد از آن برای زدن قالیباف استفاده می‌کند؛ حالا با ایستادن بر رتبه دوم در انتخابات مجلس تهران و دو پله بالاتر از قالیباف، تندتر از همیشه رئیس مجلس فعلی را مورد عتاب خود قرار می‌دهد. در آخرین مورد که تلفات سنگینی هم بر جای گذاشت، پنجشنبه شب بود که از او برای حضور در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری شبکه دو دعوت شد. رسایی آنجا را محمل خوبی دید تا در یک تریبونی که مخاطبان خوبی نسبت به دیگر برنامه‌های صدا و سیما دارد، ضربات سنگینی بر پیکره سیاسی قالیباف وارد کند.

او در بخشی از صحبت‌هایش مدعی شد که رسانه‌ها نسبت به «انواع و اقسام فحاشی‌ها» را کرده‌اند؛ این ادعا را فردی بیان می‌کند که در هفته‌نامه و کانال تلگرامی خودش نسبت به منتقدین کم نمی‌گذارد.

رسایی در خلال سخنانش گفت که برخی رسانه‌ها نسبت به او بداخلاقی کرده‌اند. مجری -که مشخص نیست بابت تازه‌کار بودنش است یا کار را اینگونه یاد گرفته- مدام از رسایی نام رسانه‌ها را طلب می‌کرد. رسایی هم گفت که روزنامه جوان و خبرگزاری تسنیم علیه او کار و از قالیباف هواداری می‌کنند. و از قالیباف هم به صورت «آن‌ها که می‌خواهند رئیس مجلس بشوند» یاد کرد. بعد از این بود که باز مجری اصرار کرد که چه کسی می‌خواهد رئیس مجلس بشود که این بار بدون لفافه نام محمدباقر قالیباف را بیان کرد.

بیشتر بخوانید: حمید رسایی نفر سوم لیست تهران کیست؟

او سپس درباره این دو رسانه گفت که آنها «متصل» به یک نهاد انقلابی هستند و از همین‌رو برخی فرماندهان ارشد این نهاد انقلابی، نسبت به رویکرد تسنیم و جوان تذکرات محکمی داده‌اند. رسایی در عین حال گفت که برخی از افراد حاصر در این رسانه‌ها، «عضو شورای ائتلاف» هستند.

او کنایه‌ای هم به انقلابی بودن مجلس زد و گفت: «زمانی که انتخابات شد همان ائتلاف‌هایی که نمایندگان قبلی را معرفی کرده بودند، تقریباً دوسوم نمایندگان قبلی را عوض کردند و نامزد‌های جدیدی را معرفی کردند، سوال این جاست که اگر مجلس از نظر شما هم این‌قدر انقلابی بوده پس چرا آن‌ها را تغییر دادید! اجازه می‌دادید همان‌ها بمانند.» شورای ائتلاف نیروهای انقلاب (شانا)، همان تشکل انتخاباتی اصولگرایان است که زاویه تندی با رسایی و تشکیلات متبوع او، یعنی جریان شریان و تشکل «امنا» دارد.

همین امر باعث شد تا انتقادات زیادی علیه رسایی در فضای مجازی و رسانه‌ها به راه بیفتد. بسیاری صدا و سیما را نکوهش کردند که اولاً چرا تریبون را در اختیار چنین فردی قرار داده است؛ و ثانیاً چرا مجری صدا و سیما، اینگونه اصرار به بردن نام‌ها می‌کند؛ آن هم با این ادبیات و لحن؟

تسنیم نوشت که «صداوسیما برای تطهیر حمید رسایی از بداخلاقی، برنامه عجیب و غریبی را روی آنتن برد که خود همین برنامه هم مصداق تخطی از تذکر عمومی رهبر معظم انقلاب بود. این اقدام از سوی صداوسیمایی که بعضی مسوولان ارشد آن جزو همفکران رسایی محسوب می‌شوند، مشخصا این‌طور تحلیل شد که این رسانه قصد دارد رسایی را در افکار عمومی نجات دهد».

خدابخشی، برکنار می‌شود

جنجال‌های این برنامه دامن‌گیر فردی شد که گفته می‌شود طراح و صحنه‌آرای گفت‌وگوی خبری جنجال‌آفرین بوده است؛ علیرضا خدابخشی معاونت سیاسی صداوسیما. او که پسرخاله سعید و وحید جلیلی است، با حکم جبلی رئیس صدا و سیما از کار برکنار شد و محمدعلی صائب رئیس خبرگزاری صداو‌سیما با حفظ مسئولیت، سرپرستی معاونت سیاسی را نیز برعهده گرفت. اما نکته مهم این که صائب مسئول دفتر سعید جلیلی در شورای عالی امنیت ملی بوده است؛ پس پسرخاله وحید جلیلی و سعیدشان برکنار شده و مسئول دفتر سعید جلیلی عهده‌دار این جایگاه شده است.

روز پنجشنبه، رسایی غیر از این برنامه، یک بار دیگر هم در توییتر طعنه‌های سنگینی به سپاه زده بود. او در لوای تشکر از فرماندهان سپاه، سپاه را متهم به دخالت در انتخابات ادوار گذشته کرد. رسایی نوشت: «از فرماندهان عالی سپاه (سردار سلامی و سردار نقدی) و رییس اطلاعات سپاه (حاج کاظم) سپاسگزارم که در انتخابات این دوره، اجازه دخالت و سوءاستفاده از این نهاد مقدس به نفع یک جریان سیاسی را ندادند و قاطعانه دربرابر معدود قانون‌شکنان ایستادند. عصبانیت سردبیر روزنامه جوان برایم قابل درک است». عبارت «در انتخابات این دوره، اجازه دخالت ندادند» در طرف دیگر این معنا را می‌دهد که در ادوار قبل، دخالتی صورت می‌گرفته است.

با وجود آنکه رسایی انتقادات و اتهامات تندی نثار سپاه کرده است، هنوز واکنشی رسمی از سوی این نهاد دیده نشده است. در همین حال دور از انتظار نخواهد بود که تقابل حمید رسایی و قالیباف در روزها و ماه‌های آینده تندتر شود و احتمالا در جریان انتخابات هیات رئیسه مجلس در خرداد ماه آینده به اوج خودش خواهد رسید. قالیباف هم -با توجه به اخباری که هرازچندگاهی از زندگی شخصی خود و خانواده‌اش به بیرون درز کرده- این بار نسبت به  4 سال قبل بسیار آسیب‌پذیرتر خواهد بود. او دیگر قالیبافِ قبل از انتشار درخواست اقامت دائم کانادای پسرش نیست و نخواهد بود؛ همانطوری که او قالیبافِ بعد از افشای ماجرای سفر خانواده‌اش به استانبول نبود.

سه تحلیل از برکناری معاون سیاسی صداوسیما

اما در این بین، یک نکته مهم وجود دارد؛ و آن برکناری معاون سیاسی صدا و سیماست. این برخورد با حساس‌ترین و سیاسی‌ترین معاونت صدا و سیما می‌تواند از سه منظر تحلیل شود.

نخست آنکه با برکناری یا استفای معاونت سیاسی صدا و سیما و جایگزینی فردی با همان طرز تفکر نشان می‌دهد که اراده‌ای برای زدودن افکار تندروانه در سازمان وجود ندارد و آنها احتمالا برای کم کردن فشارهای بیرونی دست به چنین تغییری زده‌اند و بنایی بر تغییر همین فرمان تندروانه وجود ندارد و در بر همان پاشنه می‌چرخد. البته که در اینجا نباید فشارهای حامیان قالیباف به راحتی‌ گذشت. احتمالا در پسِ پرده جبلی، تحت فشارهایی برای تغییر خدابخشی بوده که نهایتا منجر به همین امر شد. در اینجا می‌توان نتیجه گرفت که هنوز هم قدرت حامیان قالیباف قابل توجه است؛ اما در عین حال، نفوذ افراد و نزدیکان فکری متمایل به دو برادر جلیلی نیز زیاد است.

دومین تحلیل بر اساس سخنان مقام رهبری در همان روز پنجشنبه است. در این سخنان آمده بود: «سخنان اختلاف‌انگیز، دعوا راه‌انداختن‌ها و ستیزه‌گری‌های دشمن‌پسند، موجب تلخ شدن شیرینی تشکیل مجلس جدید» می‌شود. آیت‌الله خامنه‌ای همچنین تاکید کرده بودند «منتخبان مجلس جدید مراقبت کنند و نگذارند شیرینی تشکیل مجلس در کام مردم و فضای سیاسیِ با طراواتِ کشور تلخ شود، ضمن اینکه اگر مجلس دچار دعوا و ستیزه و مقابله و جبهه‌بندی‌های گوناگون شود، از کار اصلی خود باز می‌ماند.»

بر این اساس، طرفداران این تحلیل معتقدند برکناری معاون سیاسی صدا و سیما، ناشی از عملی‌شدن همین سخنان است. به عبارت دیگر، با تذکر آیت‌الله خامنه‌ای نسبت به هرگونه منازعه سیاسی، دعوت از چهره‌ای که نماد دعوا و منازعه سیاسی است، اختلافی ۱۸۰ درجه‌ با سیاستی داشت که توسط نفر اول کشور چند ساعت قبلش بیان شده بوده است. نفس این برکناری، نشان می‌دهد که این تصمیم و تذکر بسیار جدی‌تر از این حرف‌هاست.

برخی هم با نگاه توطئه‌آلود به ماجرا نگاه می‌کنند و معتقدند این جابجایی از قصد و برای زیر فشار افکار عمومی بردن قالیباف بوده است. به این صورت که با برکناری معاون سیاسی بعد از‌ سخنان رسایی در تلویزیون، برنامه‌ای بوده تا نیروها و قدرت‌های حامی قالیباف متهم به عدم تحمل انتقاد کنند و فشار رسانه‌ای بیشتری بر او وارد بیاید.

هر کدام از این تحلیل‌ها درست باشد، آنچه مشخص است این است که قالیباف بیش از هر زمان دیگری زیر ضرب است و این زمان، فرصتی مغتنم برای زمین زدن کامل محمدباقر قالیباف در صحنه سیاست است.