مردانه‌ترین مجلس پس از جنگ | در رقابت بین پدرخوانده‌های اصولگرا، جایی برای زنان نبود

رویداد۲۴ | میثم سعادت: سرانجام نتایج نهایی انتخابات مجلس تهران مشخص شد. در میان سردی انتخابات و جدال داغ گروه‌های اصول‌گرا برای بدنام کردن یکدیگر کمتر کسی دقت می‌کند که تنها سه نفر از سی نماینده تهران از میان زنان انتخاب شدند.

فرزند اسدالله لاجوردی، سمیه رفیعی و زینب قیصری موفق شدند سه کرسی از ۲۹۰ کرسی این مجلس مردانه را تصاحب کنند. پیش از این در سه مجلس اول انقلاب ۴ کرسی به زنان اختصاص پیدا کرد و در دوره های بعد از دولت هاشمی نیز به مرور در بعضی شهرهای بزرگ مثل اصفهان و مشهد و تبریز و ارومیه و همچنین برخی شهرهای کوچکتر، تعدادی از زنان به مجلس راه یافتند. 

تعداد پایین نمایندگان زن آن هم در اولین انتخابات بعد از اعتراضات «زن، زندگی، آزادی»، به خوبی نشان می‌دهد که فاصله نمایندگان راه‌یافته به مجلس با معترضین چقدر زیاد است. میزان آرای منتخبان که حتی از رای منتخبین دور دوم انتخابات مجلس نهم رای کمتری آورده‌اند، البته شاهد گویاتری برای دیدن این فاصله است.  

بیشتر بخوانید: رئیس فراکسیون زنان مجلس: قوه قضائیه موظف به برخورد با افراد بدپوشش است!

نبود نمایندگان زن در بعضی شهرهای دیگر هم نمود داشته است. در اصفهان از مجلس چهارم به بعد حداقل یک زن در میان منتخبین قرار داشته. حتی در مجلس دهم بعد از اخراج مینو خالقی از مجلس، ناهید تاج‌الدین در میان نمایندگان باقی ماند. اما حالا مردم اصفهان هم به سال ۱۳۷۰ برگشتند و بعد از سی و دو سال هیچ زنی از مرکز این استان به مجلس راه نیافته است.

این دوره تنها ۱۴ زن به مجلس راه پیدا کرده‌اند. این تعداد یعنی اینکه زنان بدون کمک مردان، حتی نمی‌توانند یک طرح به مجلس ارائه کنند. ارائه یک طرح به مجلس نیاز به امضای ۱۵ نماینده مجلس دارد.  پیش از این رکورد بیشترین حضور زنان در مجلس با حضور ۱۷ نماینده زن متعلق به دوره دهم بود؛ البته مجلس یازدهم در ابتدای شکل‌گیری ۱۷ نماینده زن داشت که با فوت فاطمه رهبر، این تعداد به ۱۶ نماینده زن کاهش پیدا کرد.

لب مرز!

زهرا سعیدی مبارکه در حالی نماینده مبارکه شد که با رقیب خود کمتر از ده رای اختلاف داشت و رقیب او هنوز مدعی بازشماری آرا و تغییر منتخب مردم مبارکه در مجلس است که البته این اتفاق بعید به نظر می‌رسد. 

اولین زن غیرمسلمان!

بهشید برخوردار، منتخب زرتشتیان، اولین زن غیرمسلمانی است که نماینده مجلس شورای اسلامی شده است. پیش از پیروزی انقلاب هم یک زن از سوی اقلیت مذهبی ارامنه به نمایندگی مجلس رسیده بود. نمایندگان اقلیت‌های دینی در تمام این سالها سعی می‌کنند از ورود به مناقشات سیاسی اجتناب کنند. 

ساری و بندرعباس این دوره برای اولین بار حضور یک نماینده زن را تجربه می‌کنند. عالیه زمانی، رئیس بیمارستان امام خمینی ساری، معاون آموزشی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی مازندران اولین زنی است که از این استان به مجلس راه یافته است. فاطمه جراره، رئیس سابق شورای شهر بندرعباس هم اولین زن هرمزگانی است که به مجلس راه پیدا می کند.

تا امروز هشت استان خراسان جنوبی، خراسان شمالی، خوزستان، سمنان، قم، کهگیلویه و بویراحمد، گلستان و یزد، هرگز نماینده زنی به مجلس نفرستاده‌اند. 

کدام زنان؟ کدام رویکرد؟

البته تعداد ریاضیاتی نمایندگان زن الزاماً به معنای دفاع آنها از حقوق زنان نیست چنانچه دغدغه‌های نمایندگان زن مجلس دهم و مجلس یازدهم، تفاوتی معنادار داشت. در مجلس دهم تعداد زیادی از نمایندگان زن از جمله  پروانه مافی، فاطمه سعیدی، سهیلا جلودارزاده، سیده‌فاطمه ذوالقدر، ناهید تاج‌الدین، سیده‌حمیده زرآبادی، پروانه سلحشوری، هاجر چنارانی، طیبه‌سیاوشی نامه‌ای به رئیس قوه قضائیه نوشتند و نسبت به وضعیت نرگس محمدی اعلام نگرانی کردند و خواستار نقض حکم نرگس محمدی فعال حقوق بشر و رسیدگی مجدد به پرونده او شدند. اما نمایندگان زن مجلس یازدهم در رویکردی کاملا متضاد با آن نامه، در بیانیه‌ای تأکید کردند که اعطای جایزه صلح نوبل به نرگس محمدی بیش از آن که نشانگر حمایت از صلح و دوستی و حمایت از اقدامات بشردوستانه باشد، اقدامی «سیاست‌زده، غیراخلاقی و ضد پیشبرد فرایندهای مردم‌سالارانه» است.

این رویکردها در سایر مسائل دیگر هم دیده می شد. با ترکیب اعلام شده برای مجلس دوازهم، باز هم بعید است که در مسائل مهمی مثل بحث حجاب و عفاف یا خشونت علیه زنان، رد پایی از اثرگذاری قشرهای مختلف سیاسی و اجتماعی زنان در تصمیمات مجلس را شاهد باشیم.