۷۵ درصد معدن‌ها امن نیست! | روزی یک حادثه در معادن زغال سنگ!
رویداد ۲۴| روزنامه فرهیختگان در پی حادثه تلخی که در معدنجوی رخ داده، گزارشی از وضعیت امنیت در معادن دارد.
فرهیختگان با اشاره به اینکه «در سال ۱۴۰۰ در ۲۷۰ معدن کشور حادثه اتفاق افتاده است» نوشته: «با بررسی تعداد وقوع حادثه در معادن دارای حادثه در سال ۱۴۰۰ ملاحظه می‌شود که معادن استخراج سنگ‌آهن، زغالسنگ و شن و ماسه به ترتیب با ۳۹۰، ۳۶۸ و ۱۸۷ حادثه بیشترین تعداد وقوع حادثه را به خود اختصاص داده‌اند. به‌عبارتی در معادن زغالسنگ به‌طور میانگین روزانه یک حادثه شغلی رخ می‌دهد. این درحالی است که تعداد معادن درحال فعالیت این بخش‌ها به ترتیب ۲۵۰ معدن، ۱۰۱ معدن و ۱۶۱۶ معدن بوده است. در بخش معادن سنگ‌آهن به ازای هر واحد معدنی ۱.۵ حادثه شغلی، در معادن زغالسنگ به ازای هر واحد معدنی ۳.۶ حادثه شغلی و در معادن شن و ماسه به ازای هر ۱۰ معدن یک حادثه شغلی رخ می‌دهد. براساس این آمار‌ها در سال ۱۴۰۰ از مجموع ۱۳۰ هزار و ۳۵۸ نفر شاغل در معادن درحال بهره‌برداری کشور یک هزار و ۴۴۶ نفر معادل ۱.۱ درصد دچار حادثه شده‌اند که نسبت به سال گذشته کاهشی معادل ۰.۵ درصد را نشان می‌دهد. میان معادن دارای حادثه بیشترین تعداد افراد حادثه‌دیده در معادن سنگ‌آهن با ۴۲۸ نفر (۲۹.۶ درصد)، استخراج زغالسنگ با ۳۶۸ نفر (۲۵.۴) و استخراج شن و ماسه با ۱۸۷ نفر (۱۲.۹ درصد) بوده است. از نظر تعداد افراد حادثه‌دیده نسبت به کل شاغلان در هر فعالیت به ترتیب شاغلان معادن زغالسنگ (۶.۲) درصد نیکل آنتیموان و تیتانیوم (۴.۲ درصد) و منگنز (۱.۲) درصد بیشترین افراد حادثه‌دیده را داشته‌اند. طی بازه زمانی ۱۳۹۶ تا ۱۴۰۰ درصد شاغلان آسیب‌دیده از کل شاغلان در معادن کشور از ۹.۱ درصد در سال ۱۳۹۶ به ۱.۱ درصد در سال ۱۴۰۰ کاهش یافته که بیانگر متوسط نرخ رشد سالانه منفی ۱۱.۲ درصدی طی این سال‌هاست.»
سعید صمدی، دبیر انجمن زغالسنگ درباره حادثه دیروز در طبس می‌گوید: «معدنی که در آن حادثه رخ داد، یکی از بهترین معادن ما از نظر مقررات ایمنی بود. این معدن بزرگ‌ترین معدن بخش خصوصی در ایران است و تقریبا بالاترین میزان تولید را به خود اختصاص داده است. این معدن در سال‌های اخیر حتی یک تذکر ایمنی نداشته است؛ چراکه تمام قوانین و مقررات را رعایت می‌کند. ما چند سال پیش چند میهمان روس داشتیم و آن‌ها را برای بازدید به معدن طبس بردیم؛ چون تمام نکات در این معدن رعایت می‌شود. تقریبا می‌توان گفت حادثه‌ای که رخ داد خارج از ید طراحان معدنی بود. اصل حادثه نیز ناشی از تصاعد گاز بود.»
اظهارات سعید صمدی در حالی است که محمدرضا بهرامن، رئیس خانه معدن و نایب‌رئیس اتاق ایران درباره حادثه معدن زغالسنگ طبس به پایین بودن استاندارد‌ها و فرسوده بودن تجهیزات به‌کار‌رفته در این معادن اشاره کرد و گفت: «از سال ۹۶ اعضای کمیته زغالسنگ خانه معدن ایران به این نتیجه رسیدند که وضعیت ایمنی معادن زغالسنگ کشور پایین و از استانداردهای مرسوم خارج بوده و درواقع وضعیت ایمنی و سلامت کارگران در معدن زغالسنگ کشور در بدترین حالت خود قرار گرفته است. از همان سال به‌صورت رسمی در رسانه‌های مختلف، نسبت به وضعیت ایمنی معادن زغال سنگ در کشور تذکر داده شد. اعلام کردیم که جان ده‌ها کارگر، تکنسین و مهندس از یک سو و سرمایه‌های دولت و بخش خصوصی از سوی دیگر در خطر است و اگر حادثه‌ای رخ دهد، خسارت‌های جبران‌ناپذیری را به بخش معادن کشور وارد می‌کند. توجه به سرمایه‌گذاری در حوزه تجهیزات و آموزش و استفاده از تجهیزات به‌روز که امروزه به دلیل تحریم‌ها با مشکلات زیادی روبه‌رو است، جزء نکاتی است که می‌تواند در کاهش حوادث بخش معدن موثر باشد. نبود سرمایه‌گذاری کافی در این دو زمینه در معادن زیرزمینی به‌ویژه معادن زغالسنگ، تاکنون منجر به حوادثی دردناکی شده است. حوادث معدن زغالسنگ البرز شرقی، زمستان یورت، زغال طبس و... می‌توانست با نظارت و پشتیبانی تمام‌قد سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) اتفاق نیفتد.»
