رکوردزنی بازار سرمایه بعد از ۲۰ ماه | بازگشت بورس یا دوپینگ دلاری؟

رویداد۲۴| اعداد و ارقام بازار و ادامه‌دار شدن سبزپوشی بورس، البته با کمی نوسان، یک رکورد در ۲۰ ماه اخیر را رقم زد. در حالی که حال سرمایه‌گذاران بورس که مدت‌هاست انتظار سبزپوشی بورس را می‌کشیدند خوب است و شکل‌گیری صف‌های خرید را در بازار شاهد هستیم، البته برخی از کارشناسان نیز در مقابل از تکرار وقایع تلخ ۹۹ صحبت می‌کنند. بازار سرمایه بازهم به روز‌های سبز خود بازگشته و اوضاع خوبی را سپری می‌کند. وقتی از کنار هرکسی که کمی اقتصاد بداند رد می‌شویم یا صفحه‌های اینستاگرامی را زیر و رو می‌کنیم می‌بینیم همه از بورس صحبت می‌کنند. لایو‌های اینستاگرامی دوباره جان گرفته‌اند و کارشناسان مستقیم و غیرمستقیم سیگنال خرید و ورود به بازار می‌دهند. اما آیا بازار به همان خوبی که از آن صحبت می‌شود، است؟ «فرهیختگان» در گفتگو با فردین آقابزرگی و برزو حق‌شناس، کارشناسان بازار سرمایه وضعیت بورس را بررسی کرده و امکان تکرار صعود و سقوط بورس در سال ۹۹ را جویا شده است. آقابزرگی مقایسه شکل‌گرفته در این حوزه را قیاس مع‌الفارق می‌داند و حق‌شناس از لزوم سیاست‌گذاری درست توسط دولت سخن می‌گوید. این کارشناسان معتقدند حال و روز بازار سرمایه حداقل تا پایان سال خوب است و سهم‌های صادراتی که با دلار سر و کار دارند بهتر از باقی سهم‌ها خواهند بود، اما همه سهم‌ها با رشد بازار همراهی خواهند کرد. 

رستگاری پس از ۲۰ ماه

شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران، در بیست‌و‌ششم آذرماه ۳۲ هزار و ۹۳۴ واحد رشد کرد و به رقم دو میلیون و ۶۸۶ هزار و ۳۵۲ واحد رسید. همچنین روز گذشته شاخص هم‌وزن، اما ۱۷۸۱ واحد کاهش داشت و در عدد ۸۴۴ هزار و ۱۵۲ واحد ایستاد. تعداد سهام مثبت بورس ۱۵۰ عدد و سهام منفی ۱۸۶ عدد بود. به طور کلی بازار ۱.۲۵ درصد افزایش را تجربه کرد. روز دوشنبه حدود ۷۰۹ هزار فقره معامله به ارزش بیش از ۲۰ هزار میلیارد تومان در بازار سهام انجام شد. فارس، فملی و فولاد به ترتیب بیشترین تاثیر مثبت را بر شاخص بورس داشتند. از نماد‌های پرتراکنش نیز می‌توان به ذوب، وبملت و شتران اشاره کرد. روز ۲۶ آذر ۱۴۰۳ شاخص فرابورس ایران نیز حدود ۱۰ واحد افزایش یافت و به ۲۵ هزار و ۸۴۶ واحد رسید. تعداد معاملات روز گذشته فرابورس بیش از ۳۴۱ هزار فقره و ارزش آن رقم قابل توجه ۲۳۸ هزار میلیارد تومان بود. کگهرو فجهان بیشترین تاثیر مثبت را بر شاخص فرابورس داشتند، اما بپاس اثر منفی ایجاد کرد. خاور، کربن و فزر هم از نماد‌های پرتراکنش بودند. اگرچه امروز بازار سرمایه در ادامه روند صعودی خود رشد کرد، اما اغلب نماد‌ها از مثبت به منفی گرایش داشتند. طبق آمارها، روز گذشته ارزش معاملات خرد (سهام + حق تقدم) به ۱۸.۵ همت رسید که یک رکورد در ۲۰ ماه اخیر بود. 

امکان رسیدن شاخص به ۳ تا ۳.۵ میلیون واحد!

فردین آقابزرگی، کارشناس بازار سرمایه در گفتگو با «فرهیختگان» درباره وضعیت این روز‌های بورس تصریح کرد: «با توجه به متغیر‌های بنیادی و اثرگذار حاضر، وضعیت بورس، وضعیت پایدار و مناسبی است. براساس مقیاس‌هایی مثل کاهش ارزش دلاری بازار، افت نسبت قیمت به سود و همچنین پتانسیل افزایش سودآوری شرکت‌ها به واسطه کاهش فاصله ارز نیما و ارز دولتی بازار در محدوده مناسبی به سر می‌برد. سایر بازار‌ها نیز اشباع هستند. به نظر می‌رسد با شرایط حال حاضر، وضعیت با ثباتی را دست‌کم نسبت به سال گذشته که درگیر رکود بودیم، شاهد باشیم. من فکر می‌کنم در آینده نزدیک، حداقل در بازه زمانی کوتاه‌مدت تا انتهای سال‌جاری، شاخص به راحتی در محدوده ۳ تا ۳.۵ میلیون واحد خواهد بود که بسیار کمتر از ارزش واقعی دلاری آن است. نمی‌توان انتظار داشت که بازار به طور متوالی مثبت باشد. بعضی روز‌ها مثل امروز، شاهد عرضه‌هایی خواهیم بود. عمق بازار، حجم معاملات و پول حقیقی افزایش یافته است و شاهد ابطال صندوق‌های با درآمد ثابت و تبدیل آن به سهم بوده‌ایم؛ این عوامل از نشانه‌های حکومت ثبات در بازارند.» 

مقایسه بورس امسال با ۹۹ قیاس مع‌الفارق است

آقابزرگی در ادامه افزود: «شرایط حال حاضر در سال ۱۴۰۳ بسیار متفاوت از سال ۹۹ است. در آن سال بازار خودرو و مسکن مستعد جذب نقدینگی بودند. در سال‌جاری، برعکس بورس مستعد جذب سرمایه است و سایر بازار‌ها با محوریت مسکن و خودرو مانند سابق جذاب و ارزشمند نیست. اخیراً برخی شرایط موجود بورس را به‌واسطه اینکه بورس سقف کانال ۲ میلیون و ۶۰ هزار واحد را پشت سر گذاشته شده است، به وضعیت سال ۹۹ مشابهت می‌دهند که قیاس اشتباهی است و موضوعیت ندارد.» 

منشأ اتفاقات تلخ ۹۹ تصمیمات نابهنگام دولت بود

آقابزرگی در پایان عنوان کرد: «از دولت انتظار می‌رود همان‌طور که در اصل ۴۴ قانون اساسی مطرح شده، نقش آن در امور اقتصادی و بازار کمرنگ شود. این اتفاق یکی از مهم‌ترین کمک‌ها به اقتصاد کشور به شمار می‌رود. صرف اینکه سیاست‌گذاری به ترتیبی پیش برود که دولت بخواهد راهبری کند، نقطه قوت و امید محسوب نمی‌شود. براساس اصل ۴۴ قانون اساسی، کاهش تصدی‌گری دولت و مشارکت بخش خصوصی در اداره امور شرکت‌ها و صنایع و پررنگ‌تر شدن بخش خصوصی یکی از مزایای متمایزی است که در حال حاضر با مدیریت جدید در وزارت اقتصاد و مشاوران اقتصادی تیم فعلی انگیزه را دارند. امیدوارم اتفاقات سال ۹۹ که منشأ آن تصمیمات نابهنگام و دخالت‌های دولت بود، رخ ندهد.» 

بازار سرمایه فرازونشیب دارد، اما ترسناک نیست

برزو حق‌شناس، کارشناس بازار سرمایه در گفتگو با «فرهیختگان» اظهار داشت: «بازار درحال حجم گرفتن و جذب پول است. درست است که امروز وضعیت سهم‌ها کمی منفی بود، اما این مورد طبیعت روند بازار سرمایه است. نمی‌توان از بازار انتظار داشت که هرروز در وضعیت مثبت و سبز قرار داشته باشد. شاید اصلاً بنا باشد این وقفه تا چند روز ادامه پیدا کند. با در نظر داشتن اینکه روز چهارشنبه هم عرضه ۵ همت اوراق دولتی را خواهیم داشت، طبیعی است بازار نسبت به اوراق گارد بگیرد. به‌طورکلی وضعیت بازار سرمایه خوب است. ممکن است اصطلاحاتی در این روند صعودی داشته باشیم. شاهد اینیم که برای اولین مدیران مربوطه در متولی بازار سرمایه که وزارت اقتصاد است، پس از چندسال از رشد بورس و اعتقاد به این بازار صحبت می‌کنند. این موارد موجب دلگرمی سهامداران و افرادی است که می‌خواهند سرمایه‌گذاری کنند.

بورس به‌هرحال لباس قرمز هم دارد

وی افزود: «شاخص کل سقف قبلی خود را رد کرده است. اینکه چند روز بازار منفی شود و سهم‌ها در بازه‌های منفی معامله شوند طبیعی است، از سوی دیگر نیز اتفاقاً برای قوت گرفتن روند، این منفی‌های احتمالی اتفاق بدی نیست. روند طبیعی و خوب روندی است که در آن اجازه داده شود سهم‌ها فرازونشیب خود را طی و خود را اصلاح کنند. من هم به‌عنوان سرمایه‌گذار دوست دارم بازار هرروز مثبت باشد. هرروزی هم که منفی باشد اتفاق بدی نیست و بازار فرصت ورود می‌دهد تا سرمایه‌گذاران علاقه‌مند به بازار وارد شوند و بازار جذابیتی بیشتر پیدا کند. من روند کلی بازار را بد نمی‌بینیم.»

صنایع صادراتی لیدر رشد در بازار خواهند بود

حق‌شناس تصریح کرد: «متغیر‌های بازار نشان می‌دهد صنایع صادراتی، گزینه بهتری برای سرمایه‌گذاری به شمار می‌روند؛ چراکه دولت به این نتیجه رسیده است که نرخ ارز را افزایش دهد. به نظر من صنایع دلاری محور می‌توانند رشد خوبی را تجربه کنند. با توجه به تجدید ارزیابی و افتی که سهم‌های بانکی پیش از این تجربه کردند، گزینه‌های خوبی برای خرید به شمار می‌روند. سایر صنایع نیز از رشد کلی بازار منتفع خواهند شد. ماهیت بازار سرمایه در کشور ما این‌گونه است که سهم‌ها در صعود‌ها و نزول‌ها همراه بقیه می‌شوند. اما صنایع شاخص، صنایع دلاری و صادراتی‌اند. بانک‌ها و خودرویی‌ها نیز تجدید ارزیابی خواهند شد.»

دولت مراقب تکرار اتفاقات سال ۹۹ باشد

این کارشناس بازار سرمایه در پایان یادآور شد: «با توجه به اینکه بازار سرمایه حتی با در نظر داشتن رشد اخیر جزء بازار‌های جامانده است و در سال‌های اخیر از تورم و سایر بازار‌ها عقب‌افتاده است، ممکن است با حجم ورود سرمایه‌گذار به بازار همانند سال ۹۹ مواجه شویم. برخی دولت‌ها ثابت کردند عملاً اعتقادی به بازار سرمایه ندارند و به‌نوعی تمام تصمیمات آنها در خلاف جهت بازار بود. دولت فعلی و به‌ویژه وزیر اقتصاد، در چندماهه‌ای که مستقر شده‌اند نشان داده‌اند که به‌شدت به بورس اعتقاد دارند. این موضوع می‌تواند اقبال سرمایه‌گذاران را به بازار بیشتر کند. اگر اتفاقات خاصی در حوزه ریسک‌های سیستماتیک رقم نخورد و سرمایه‌گذاران کم‌کم وارد بازار بشوند، ممکن است اتفاقاتی از جنس سال ۹۹ رقم بخورد. سیاستگذار باید تدبیر کند. دولت می‌تواند عرضه‌های اولیه را شتاب دهد و سرمایه‌های شرکت‌ها را به سمت تولید هدایت کند. اکنون روش‌ها و صندوق‌های سرمایه‌گذاری بیشتر شده‌اند که می‌تواند از اتفاقات سال ۹۹ جلوگیری کند. به هر صورت اگر اقبال به سمت بورس باشد، ممکن است اتفاقات ۹۹ رقم بخورد؛ وظیفه سیاستگذار است که از این اتفاق جلوگیری کند.»