تفاوت خودرو‌های چهار چرخ محرک (۴WD) و تمام چرخ محرک (AWD)
رویداد۲۴ | در دنیای خودرو‌های امروزی، سیستم‌های مختلفی برای تأمین نیروی مورد نیاز چرخ‌ها وجود دارند. این سیستم‌ها به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که بسته به نوع و نیاز‌های خاص، عملکرد بهینه‌تری را در شرایط متنوع ارائه دهند.
دو مورد از این سیستم‌ها که به‌ویژه در خودرو‌های شاسی‌بلند و آفرود رایج هستند، ۴WD (چهارچرخ متحرک) و AWD (تمام چرخ متحرک) نام دارند. اگرچه این دو سیستم ممکن است در ظاهر مشابه به نظر برسند، اما تفاوت‌های اساسی در طراحی، عملکرد و کاربرد آنها وجود دارد که در این گزارش به بررسی دقیق این تفاوت‌ها خواهیم پرداخت.
سیستم ۴WD (چهارچرخ متحرک)
سیستم چهارچرخ متحرک یا ۴WD به سیستم‌هایی اطلاق می‌شود که نیروی موتور را به چهار چرخ خودرو منتقل می‌کنند. این سیستم‌ها معمولاً در خودرو‌های آفرود و شاسی‌بلند‌های خاص برای مواجهه با شرایط جاده‌ای دشوار و ناهموار به کار می‌روند. خودرو‌هایی که از ۴WD بهره می‌برند، به‌طور معمول توانایی بهتری در شرایط سخت جاده‌ای، مانند مسیر‌های گل‌انداخته، برفی یا کوهستانی دارند.
انواع سیستم ۴WD
۱. ۴WD ثابت (Full-Time ۴WD): در این نوع سیستم، چهار چرخ به‌طور دائمی در حال چرخش هستند و نیروی موتور به‌طور مداوم بین آنها توزیع می‌شود. چنین سیستمی در خودرو‌هایی مانند جیپ و تویوتا لندکروزر مشاهده می‌شود.
۲. ۴WD متناوب (Part-Time ۴WD): در این سیستم، نیروی موتور معمولاً به دو چرخ (معمولاً چرخ‌های عقب) منتقل می‌شود، اما در مواقعی که شرایط جاده‌ای نیاز به انتقال قدرت به چهار چرخ داشته باشد، سیستم به‌صورت دستی یا خودکار قدرت را به چرخ‌های دیگر نیز ارسال می‌کند. این نوع سیستم در خودرو‌های آفرود تخصصی متداول است.
۳. ۴WD با سیستم تقسیم قدرت: در این سیستم، علاوه بر انتقال نیرو به چرخ‌ها، یک دیفرانسیل مرکزی برای تقسیم قدرت به هر دو محور جلو و عقب وجود دارد. این تقسیم نیرو می‌تواند به‌صورت اتوماتیک یا دستی تنظیم شود.
سیستم AWD (تمام چرخ متحرک)
سیستم تمام چرخ متحرک یا AWD به سیستمی اطلاق می‌شود که نیروی موتور به تمامی چهار چرخ منتقل می‌شود. در این سیستم، معمولاً نیروی موتور به‌طور مداوم و به‌صورت خودکار بین چرخ‌ها توزیع می‌شود و نیازی به دخالت راننده برای فعال یا غیرفعال کردن آن نیست. سیستم AWD عمدتاً در خودرو‌های شهری و شاسی‌بلند‌هایی که بیشتر برای جاده‌های آسفالته و شرایط آب‌وهوایی معتدل طراحی شده‌اند، به کار می‌رود.
انواع سیستم AWD
۱. AWD ثابت: در این سیستم، قدرت به‌طور مداوم بین چرخ‌ها تقسیم می‌شود، اما معمولاً نسبت به سیستم ۴WD، قدرت کمتری به چرخ‌های عقب منتقل می‌شود. این نوع سیستم معمولاً در خودرو‌هایی که بیشتر برای استفاده شهری طراحی شده‌اند، مشاهده می‌شود.
۲. AWD متغیر: در این نوع سیستم، توزیع قدرت به چرخ‌ها بر اساس نیاز و شرایط جاده‌ای متغیر است. این سیستم می‌تواند به‌صورت اتوماتیک قدرت را به چرخ‌هایی که بیشترین نیاز را دارند منتقل کند، بدون نیاز به دخالت راننده.
تفاوت‌های اصلی بین ۴WD و AWD
نوع توزیع نیرو
یکی از اصلی‌ترین تفاوت‌های بین سیستم‌های ۴WD و AWD در نحوه توزیع نیرو به چرخ‌ها است. در سیستم ۴WD، معمولاً نیاز به دخالت راننده برای فعال‌سازی یا غیرفعال‌سازی سیستم وجود دارد. در مقابل، سیستم AWD به‌صورت اتوماتیک و مداوم نیروی موتور را بین چرخ‌ها توزیع می‌کند. این تفاوت، تأثیر زیادی بر روی عملکرد خودرو در شرایط مختلف جاده‌ای و آب‌وهوایی دارد.
کاربرد‌ها و شرایط جاده‌ای
۴WD: این سیستم به‌طور خاص برای شرایط سخت و ناهموار طراحی شده است. در این سیستم، معمولاً در جاده‌های برفی، گل‌آلود یا سنگلاخی، قدرت به چهار چرخ منتقل می‌شود تا خودرو بتواند از موانع عبور کند. در واقع، ۴WD برای رانندگی در مسیر‌های آفرود و شرایط سخت مناسب است.
AWD: این سیستم بیشتر برای جاده‌های آسفالته و شرایط آب‌وهوایی عادی طراحی شده است. خودرو‌های AWD معمولاً در جاده‌های خشک یا بارانی عملکرد بهتری دارند و توانایی مدیریت شرایط برفی را نیز دارند، اما در جاده‌های ناهموار و آفرودی مانند ۴WD عمل نمی‌کنند.
سهولت در استفاده
۴WD: بسیاری از خودرو‌های ۴WD نیاز به مداخله راننده دارند. به‌عنوان مثال، در سیستم‌های ۴WD متناوب، راننده باید به‌صورت دستی یا خودکار سیستم را فعال کند. این در حالی است که در سیستم‌های AWD نیازی به هیچ‌گونه دخالتی از طرف راننده برای فعال‌سازی یا غیرفعال‌سازی نیست.
AWD: سیستم AWD به‌طور اتوماتیک و بدون نیاز به مداخله راننده فعال می‌شود و عملکرد بسیار ساده‌تری دارد. این ویژگی باعث می‌شود که رانندگی با خودرو‌های AWD راحت‌تر و بدون دغدغه باشد.
مصرف سوخت
۴WD: خودرو‌های مجهز به سیستم ۴WD معمولاً مصرف سوخت بالاتری دارند، زیرا تمام چرخ‌ها به‌طور همزمان در حال حرکت هستند و این موضوع منجر به افزایش مقاومت در برابر حرکت می‌شود. به‌علاوه، سیستم‌های ۴WD معمولاً به‌دلیل پیچیدگی بیشتر و قطعات اضافی، مصرف سوخت بیشتری دارند.
AWD: خودرو‌های AWD معمولاً مصرف سوخت کمتری نسبت به خودرو‌های ۴WD دارند، زیرا سیستم تنها در مواقع لزوم به چرخ‌ها قدرت منتقل می‌کند و به همین دلیل مقاومت کمتری نسبت به سیستم ۴WD دارند.
هزینه و پیچیدگی فنی
۴WD: سیستم ۴WD پیچیده‌تر از AWD است و نیاز به اجزای بیشتری دارد. به همین دلیل، هزینه‌های نگهداری و تعمیرات این سیستم معمولاً بیشتر است. علاوه بر این، خودرو‌های مجهز به ۴WD معمولاً دارای شاسی‌های سنگین‌تر و ساختار پیچیده‌تری هستند.
AWD: سیستم AWD به‌دلیل طراحی ساده‌تر و عدم نیاز به دخالت راننده، هزینه‌های نگهداری کمتری دارد. این خودرو‌ها معمولاً از نظر فنی پیچیدگی کمتری دارند و به همین دلیل هزینه‌های تعمیرات و نگهداری آنها پایین‌تر است.
عملکرد در شرایط مختلف آب و هوایی
۴WD: این سیستم بهترین عملکرد را در شرایط سخت و جاده‌های ناهموار دارد. به‌عنوان مثال، در هنگام عبور از مناطق برفی یا سنگلاخی، سیستم ۴WD می‌تواند نیروی موتور را به تمام چرخ‌ها منتقل کرده و کمک کند که خودرو در این شرایط به‌راحتی حرکت کند.
AWD: این سیستم بیشتر برای شرایط آب‌وهوایی معتدل و جاده‌های معمولی طراحی شده است. خودرو‌های AWD می‌توانند در شرایط بارانی یا برفی عملکرد خوبی داشته باشند، اما در جاده‌های خاکی و سنگلاخی مانند خودرو‌های ۴WD عمل نمی‌کنند.
تفاوت‌های مکانیکی و قطعات خودرو‌های ۴WD و AWD
سیستم‌های ۴WD (چهارچرخ متحرک) و AWD (تمام چرخ متحرک) اگرچه در توزیع نیروی موتور به چرخ‌ها شباهت‌هایی دارند، اما در طراحی مکانیکی و ساختار قطعات خود تفاوت‌های قابل توجهی را نشان می‌دهند. این تفاوت‌ها به‌ویژه به نحوه انتقال قدرت، نوع اجزای انتقال نیرو و نیاز‌های خاص هر سیستم در شرایط مختلف رانندگی وابسته‌اند.
