رویداد۲۴ مهسا احمدی: حضرت قاسم (ع) نوجوانی بود که در واقعه عاشورا به میدان جنگ رفت و با وجود اینکه هنوز به سن بلوغ نرسیده بود با شهامت خود، دشمنان را متعجب کرد.
حضرت قاسم، پسر امام حسن مجتبی (ع) است که در اوایل سال ۴۸ هجری قمری به دنیا آمد. هر یک از شبهای محرم به نام یکی از شهدا یا وقایعی مرتبط با جریان کربلا نام گذاری شده است. شب ششم ماه محرم و روز ششم به نام حضرت قاسم است.
حضرت قاسم (ع) فرزند امام حسن مجتبی (ع) است که نام ایشان را امام حسن مجتبی به یاد فرزند جدش قاسم گذاشت. آن حضرت دو یا سه ساله بود که پدرش به دست جعده ملعون (همسر امام حسن (ع)) مسموم شد و به شهادت رسید. حضرت قاسم (ع) از نظر ظاهری بسیار شبیه پدر بزرگوارش امام حسن علیه السلام بود به طوری که امام حسین (ع) را به یاد برادرش میانداخت. چهره حضرت قاسم بسیار زیبا و دلانگیز بود و او را به پاره ماه یا ستارهی زیبا تشبیه میکردند.
مادر حضرت قاسم به روایتی کنیزی به نام رمله بوده است. رمله یا نفیله کنیز خوش اخلاق و خوش رویی بود که در خانه امام حسن مجتبی (ع) زندگی میکرد. او که کنیزی پارسا و با عبادت بود این افتخار را بدست آورد که به عنوان ام ولد (مادر فرزند) برای حضرت امام حسن (ع) پسرانی آورد که همه اهل رزم و حماسه آفرینی بودند. نام حضرت قاسم را امام حسن به یاد فرزند جدش قاسم نام نهاد و از آن تاریخ نفیله ام قاسم نام گرفت.
حضرت قاسم پس از شهادت پدر، انس و نزدیکی عجیبی با عموی خود یعنی امام حسین (ع) داشت و در مهد تربیت این امام بزرگوار پرورش یافت. ایشان در صحرای کربلا حضور داشتند و از یاران باوفای و فداکار امام حسین (ع) خود بودند که در سن ۱۳سالگی و به روایت دیگر ۱۶ سالگی به میدان جنگ رفته شجاعانه جنگیدند و به شهادت رسیدند.
شب عاشورا، امام حسین (ع) به اصحاب فرمود: فردا همهی شما کشته خواهید شد، قاسم (ع) نزد عمویش آمد و عرض کرد: عمو جان من هم فردا کشته خواهم شد؟ امام او را به سینهاش چسباند و فرمود: مرگ در نظر تو چگونه است؟ قاسم (ع) جواب داد: از عسل شیرینتر است. امام به او فرمود: تو بعد از بلایی عظیم کشته میشوی و عبدالله شیرخوار هم شهید میشود.
حضرت قاسم در کربلا به میدان رفت و فرمود: اگر مرا نمیشناسید، من قاسم پسر حسن مجتبی (ع) و نوه پیامبر (ص) هستم که برگزیدهای از سوی خداوند است، این عمویم حسین (ع) است که مانند اسیران، گروگان گرفته شده و در بین مردم گرفتار شده است.
بیشتر بخوانید:
سکینه دختر امام حسین (ع) کیست؟
زندگینامه حضرت رقیه دختر سه ساله امام حسین(ع)
حمید بن مسلم نقل میکند: پسری را دیدم که برای جنگ از خیمهها بیرون آمد، گویی رخسارش همچون پاره ماه بود، شمشیری در دست و پیراهن و شلواری بر تن و نعلینی در پای خود داشت که بند یکی از آنها پاره شده بود و فراموش نمیکنم که بند نعلین چپش بود...
سپس عمروبن سعد بن نفیل اَزُدی گفت:به خدا سوگند به این پسر حمله میکنم، گفتم سبحان الله این چه قصد و ارادهای است که نموده ای؟ این گروهی که پیرامون او را فراگرفته اند، برای او بس است آن مرد گفت: سوگند به خدا، بر او میتازم. پس بر قاسم (ع) تاخت تا آنگاه که شمشیری بر فرق مبارک آن مظلوم زد و سر او را شکافت.
حضرت قاسم (ع) با صورت روی زمین افتاد و فریاد زد: ای عمو! به فریادم برس... حمیدبن مسلم میگوید:چون صدای قاسم (ع) به گوش امام حسین (ع) رسید، آن حضرت با شتاب سربرداشت و به قاسم (ع) نگاه کرد، آنگاه به عمرو حمله کرد و با شمشیری دست او را جدا کرد.
عمرو فریادی کشید به طوری که لشکریان صدای او را شنیدند، سواران اهل کوفه حمله کردند تا عمرو را از دست امام حسین (ع) نجات دهند، ولی همین که هجوم آوردند، بدن عمرو ملعون با سینه اسبها برخورد کرد و او زیر پای اسبان لگدکوب و کشته شد.
حمیدبن مسلم میگوید: چون گرد و غبار فرو نشست، دیدم امام بالای سر قاسم (ع) است و آن جوان در حال جان کندن میباشد و پای بر زمین میساید.
حضرت فرمود: سوگند به خدا که دشوار است بر عموی تو که او را بخوانی و او نتواند اجابت کند و اگر اجابت کند، تو را سودی نبخشد. دور باشند از رحمت خدا، جماعتی که ترا کشتند.
آنگاه امام حسین (ع) قاسم (ع) را از زمین برداشت و در بر کشید و سینهی او را به سینه خود چسباند و به سوی خیمهها روان گشت، در حالیکه پاهای قاسم (ع) بر زمین کشیده میشد. سپس او را در نزد پسرش، علی بن الحسین (ع) در میان کشته شدگان اهل بیت خود، جای داد.
بر حسب برخی روایات و نقل مقاتل مستند حضرت قاسم ۷۰ نفر را کشت و با صدای بلند گفت: به درستی که من قاسم هستم از نسل علی (ع) به خدا سوگند که ما به پیامبر سزاوارترین از شمر بن ذی الجوشن و یا از آن زاده زنا.
در برخی از منابع داستانی درباره ازدواج وی با یکی از دختران امام حسین (ع) با عنوان عروسی قاسم نقل شده است که عالمان متعددی همچون علامه مجلسی، میرزاحسین نوری، شیخ عباس قمی، مرتضی مطهری آن را غیرمعتبر شمردهاند، اما برخی همچون ابوالحسن شعرانی گفتهاند دلیل بر رد این مطلب وجود ندارد.
مزار امامزاده قاسم بن امام حسن (ع) حدود چهار فرسخی کربلا، در منطقه عتیکات نزدیک شهر مسیّب قرار دارد که بین اهالی، به ابوجاسم و قاسم بن حسن عتیکاوی، شهرت دارد.