اسحاق رابین، رهبر حزب کارگر و نخست‌وزیر وقت اسرائیل، در ۴ نوامبر سال ۱۹۹۶ به دست یک صهیونیست افراطی ترور شد. گناه رابین چیزی نبود جز امضای توافق صلح با سازمان آزادی‌بخش فلسطین. افراطیون اسرائیلی این عمل را خیانت به قوم یهود می‌دانستند و به همین دلیل در پی قتل رابین برآمدند.
مئیر کاهان، تروریست معروف یهودی، تاثیر عمیقی بر سیاست اسرائیل گذاشته است. این خاخام و سیاستمدار افراطی که در دهه‌های ۷۰ و ۸۰ میلادی فعالیت داشت، با ایدئولوژی رادیکال و جنجال‌آفرین خود به یکی از نماد‌های افراط‌گرایی در تاریخ معاصر اسرائیل تبدیل شد و به نوعی پدرخوانده‌ی دولت امروز اسرائیل است.
موشه دایان یکی از چهرهای نمادین و در عین حال پیچیده در تاریخ اسرائیل است. او به‌عنوان یک فرمانده نظامی و سیاستمدار تاثیر شگرفی بر تحولات اسرائیل و خاورمیانه داشته است. شخصیت دایان عمیقا متضاد بود؛ ترکیبی از خشونت، واقع‌بینی و صراحت لهجه. دایان زمانی از قهرمانان اسرائیل به حساب می‌آمد، اما در سال‌های اخیر و با کشف اسناد جدید تاریخی، در میان راست‌گرایان اسرائیلی به چهرهای منفور بدل شده است.
گلدا مایر چهارمین نخست‌وزیر اسرائیل است و تنها زنی است که تاکنون نخست‌وزیر اسرائیل شده است. گلدا مایر همچنین به دلیل تصمیمات کلیدی و گاه جنجال‌برانگیزش در صحنه سیاسی و نظامی، در تاریخ خاورمیانه و منطقه جایگاه ویژه‌ای دارد.
ریچارد نیکسون یکی از منفور‌ترین رئیس جمهور‌های تاریخ ایالات متحده آمریکا است و نام وی در تاریخ آمریکا با صفاتی همچون قدرت‌طلبی، جنجال و رسوایی گره خورده است. او فردی بود که از شرایط فقر و فاقه خود را بالا کشید و تا حد ریاست جمهوری ایالات متحده پیشرفت کرد؛ اما سقوطش چنان تراژیک و شرم‌آور بود که ملتی را در بهت و حیرت فرو برد. نیکسون که همواره به عنوان فردی کاریزماتیک، حیله‌گر و پیچیده شناخته می‌شد، با ترکیبی از موفقیت‌های چشمگیر و خطا‌های بزرگ میراثی فراموش‌نشدنی از خود به جای گذاشت و جنبه‌های تاریک شخصیت و اقدامات او همچنان محل بحث است.
علامه دهخدا با نوشتن آثاری مانند «چرند و پرند» ژانر ادبی جدیدی به زبان فارسی افزود و سبک نگارش تازه‌ای آفرید که منبع الهام نویسندگان بعدی شد. به تعبیر حسن کامشاد، طنز دهخدا به راستی تازگی داشت چون نه تنها نهادهای «نظم قدیم» را به باد تمسخر می‌گرفت، بلکه هم‌هنگام معیاری برای واقع‌گرایی اجتماعی در نثر به دست می‌داد.
کوروش دوم، معروف به کوروش کبیر، بنیان‌گذار امپراتوری هخامنشی است. او در تاریخ ایران جایگاهی بی‌بدیل یافته و حتی فراتر از مرز‌های ایران، چهرهای الهام‌بخش به شمار می‌رود. در عین حال، تاریخ‌نگاران و روشنفکران ایرانی و غیرایرانی نظرات متفاوتی درباره شخصیت، دستاورد‌ها و سیاست‌های او ارائه کرده‌اند. این مقاله نگاهی عمیق به زندگی، شخصیت و آثار کوروش از دیدگاه تاریخی دارد و در کنار آن، چگونگی استفاده‌های مدرن از این شخصیت بزرگ را نیز مورد بررسی قرار می‌دهد. به همین منظور، از منابع و دیدگاه‌های مختلف بهره گرفته شده و به نویسندگانی همچون هرودوت، گزنفون، و همچنین مورخان مدرن اسناد شده است.
ابراهیم حکیمی سه دوره نخست‌وزیر ایران بود، یک دوره رئیس مجلس سنا، چهار دوره وزیر معارف، یک دوره وزیر دربار و یک دوره وزیر مشاور. اما با وجود اینهمه پست و مقامی که داشت، سیاستمداری گوشه‌گیر و به معنای واقعی کلمه بی‌حاشیه بود.
علیرضا پهلوی برادر کوچکتر و تنها برادر تنی محمدرضاشاه پهلوی بود. در سال‌هایی که هنوز محمدرضاشاه فرزند پسر نداشت، علیرضا پهلوی جانشین او به حساب می‌آمد. وی از منظر خلاقیات و رفتار تفاوت زیادی با برادرش داشت و زمانی که در ۳۲ سالگی بر اثر سانحه هوایی درگذشت، بسیاری مرگ وی را به محمدرضاشاه نسبت دادند.
میرزا حسن مستوفی‌الممالک ملقب به «آقا»، از معدود سیاستمداران حرفه‌ای و کاربلد قاجاریه بود. وی پنج دوره در دوران قاجار نخست‌وزیر ایران بود و یک دوره نیز در زمان رضاشاه. حسن مستوفی یکی از اولین نفراتی بود که ایده ملی شدن نفت ایران را مطرح کرد. همچنین در جریان قحطی بزرگ ایران در سال ۱۲۹۷، جان هزاران ایرانی را از طریق فروش املاک خود نجات داد.
میرزا کوچک خان جنگلی از مبارزان و انقلابیون معروف ایران معاصر است. او در جوانی به تحصیل دینی اشتغال داشت و از اعضای نیرو‌های انقلابی‌ای بود که در جریان نهضت مشروطیت موفق به فتح تهران شدند. سپس به گیلان برگشت و رهبری گروهی را بر عهده گرفت که قصدشان آزادسازی این ایالت ایران از اشغال روسیه بود؛ نهضتی که به نهضت جنگل مشهور شد. کوچک خان گروه‌های مختلفی از نیرو‌های سیاسی و طبقات ناراضی را گرد خود جمع کرد و نهایتا یک جمهوری شورایی در گیلان به پا کرد.
ولادیمیر ژابوتینسکی یک صهیونیست تندرو بود که او را پدرخوانده حزب لیکود می‌دانند. ایدئولوژی جناح راست افراطی در اسرائیل براساس آرای ژابوتینسکی است. بنزیون نتانیاهو، پدر بنیامین نتانیاهو، منشی مخصوص ژابوتینسکی بود و خود بنیامین نتانیاهو نیز از پیروان افکار ژابوتینسکی است. ژابوتینسکی امروزه در اسرائیل یک قهرمان ملی محسوب می‌شود. اسکناس‌های اسرائیل به تصاویر او مزین شده و اسرائیلی‌ها او را یکی از ناجیان قوم یهود به حساب می‌آورند. اما در دورانی نه چندان دور خود یهودیان به او لقب «ولادیمیر خونخوار» داده بودند و دیوید بن گوریون وی را فاشیست می‌نامید. در این گزارش به زندگی و میراث ژابوتینسکی می‌پردازیم.
ابوالحسن بنی صدر یکی از الیت‌های سیاسی بود که عقایدش بر رخداد مهم تاریخ معاصر ایران یعنی پیروزی انقلاب ۵۷ موثر بود . در این مطلب به واکاوی جهان بینی این چهره تاریخی پرداخته‌ایم.
کلنل محمدتقی خان پسیان نمونه تمام عیار تفکر حاکم در میان ژاندارم‌های جوان روزگار مشروطیت بود. کسی که به خاطر روحیه ناسیونالیستی‌اش مشهور است. در این مطلب درباره کلنل محمدتقی خان پسیان بخوانید.
محمدولی خان سپهدار تنکابنی، زمین‌دار معروف و یکی از دو رهبر فاتح تهران در جریان استبداد صغیر بود. وی برای سه دوره نیز نخست‌وزیر ایران بود. سپهسالار تا پیش از کودتای سوم اسفند یکی از ثروتمندترین افراد کل ایران بود؛ اما در چشم به هم زدنی همه چیز را از دست داد و چاره‌ای جز خودکشی برایش باقی نماند.
احمد متین‌دفتری، سیاستمدار، استاد ممتاز دانشگاه، حقوقدان و جوانترین نخست‌وزیر پهلوی اول بود. متین دفتری علنا به آلمان نازی گرایش داشت و از حامیان همیشگی رضاشاه بود. اما مانند بسیاری از دولتمردان عصر پهلوی مورد غضب رضاشاه قرار گرفت، به زندان افتاد و در دوران پهلوی دوم بار دیگر به قدرت بازگشت و به نمایندگی مجلس شورای ملی و سنا رسید و تا پایان فعالیت سیاسی در این سمت باقی ماند.
طیب حاج‌رضایی از اراذل و اوباش معروف عصر پهلوی بود. او در کودتای ۲۸ مرداد به روشنفکران و هواداران مصدق حمله کرده بود و بابت این خوش‌خدمتی میدان میوه و تره‌بار تهران را به دست گرفته بود. در این مطلب درباره طیب حاج رضایی بخوانید.
دکتر سیدحسن امامی، امام جمعه تهران در سال‌های پیش از انقلاب، و یکی از مهمترین حقوقدانان معاصر ایران است. وی روحانی و مجتهدی مسلم بود که در خانواده‌ای معروف از روحانیون متنفذ به دنیا آمده بود و پدرانش، یکی پس از دیگری، همگی امام جمعه بودند و مناسبات نزدیکی با دربار شاهان داشتند. امامی علاوه بر درجه اجتهاد، به دانشگاه لوزان سوئیس رفته و دکتری حقوق گرفته بود. وی در عالم سیاست نیز همواره طبعی محافظه‌کار داشت و نزدیکی و ارتباطش با محمدرضاشاه پهلوی باعث شد که اسلام‌گرایان از وی روی برگردانند؛ تا جایی که در محافل انقلابی از وی با عنوان «آخوند درباری» یاد می‌شد.
احسان نراقی از روشنفکران تاثیرگذار تاریخ معاصر ایران بود. وی با فرح پهلوی نسبت خانوادگی داشت و مشاور فرهنگی وی بود. نراقی که از نظریه‌پردازان ضدمدرنیته و هوادار گفتمان «بازگشت به خویشتن» بود، از نظریه پردازان حزب رستاخیز به حساب می‌آید. او همچنین به عنوان مشاور ساواک، با تیمسار نصیری همکاری می‌کرد و درواقع می‌توان نراقی را از چهره‌های امنیتی عرصه فرهنگ دانست.
ابوالقاسم خان ناصرالملک از مهمترین شخصیت‌های سیاسی تاریخ معاصر ایران است. وی نخستین دانش‌آموخته‌ی ایرانی دانشگاه آکسفورد، نخستین مترجم آثار شکسپیر به فارسی، اولین وزیر اقتصاد تاریخ ایران، از نخستین وزرای خارجه‌ی تاریخ ایران، و همچنین چهارمین نخست‌وزیر تاریخ ایران بود. ناصرالملک همچنین ۴۶ ماه نائب‌السلطنه ایران بود. این عناوین حاکی از اهمیت تاریخی ناصرالملک هستند، ولی او برخلاف بسیاری از شخصیت‌های تاریخی دیگر، چندان شناخته شده نیست.
