برگریزان استارتاپ‌ها در چله تابستان

رویداد۲۴ مدتی است که چند استارتاپ از جمله یک استارتاپ در حوزه تجارت الکترونیک که با مشکلات شدید مالی مواجه شده درخواست پذیرش خود را به بورس و فرابورس ایران داده تا از طریق منابع عامه مردم تامین مالی کند و حداقل برای مدتی از بحران خارج شود موضوعی که می‌تواند در صورت تحقق، اعتبار و شفافیت بازار سرمایه را زیرسوال ببرد.

اولین استراتژی این دست استارتاپ ها این بود که از طریق صندوق های سرمایه گذاری جسورانه، سرمایه جذب کنند از همین رو در طی ماه های گذشته ۲۳ صندوق سرمایه‌گذاری جسورانه به فرابورس ایران درخواست پذیرش دادند اما از این میان ۱۵ صندوق توانستند از فرابورس موافقت اصولی بگیرند و از میان همین ۱۵ صندوق نیز تنها ۵ صندوق موفق به پذیره نویسی شدند.

اما با کمی دقت، متوجه می‌شویم که طبق آمارهای اعلام شده همین ۵ صندوقی  که مجموع سرمایه شان ۱۴۵ میلیارد تومان است، تنها توانسته‌اند ۴۹ میلیارد و ۴۵۰ میلیون تومان از طریق سرمایه‌گذاران حرفه‌ای جذب کنند. در صورتی که قرار بود مجموع صندوق‌های سرمایه‌گذاری پذیرفته شده در فرابورس تا اوایل سال ۱۳۹۷ حداقل ۱۰۰۰ میلیارد تومان باشد و این مبالغ بر روی استارتاپ‌های دانش بنیان و دارای ایده نو سرمایه‌گذاری شود.

این موضوع یعنی سرمایه‌گذاران حرفه ای و ریسک پذیر، ریسک حاصل از استارتاپ ها را انقدر زیاد دیدند که سرمایه گذاری در آن ها را غیر منطقی دانستند. کارشناسانی معتقدند این استارتاپ ها در سرازیری سقوط و ورشکست شدن قراردارند. چندی پیش رئیس سازمان بورس در گفت‌وگو با ایسنا به سرمایه گذاران یادآور شد که به ریسک استارتاپ ها دقت ویژه کنند و بدانند که "این صنایع ماهیتا ریسک دارند و تغییرات سریع در آن ها رخ می‌دهد در نتیجه سرمایه‌گذاران به ماهیت این صنعت ها بیشتر توجه کنند. "

نظر کارشناسان مبنی بر شروع فصل ورشکستگی استارتاپ ها در این روزها درست از آب درآمده چرا که به تازگی موجی از خبرهای ورشکسته شدن استارتاپ ها شنیده می شود. بسیاری معتقدند این استارتاپ ها ایده‌های تازه‌ای نداشته اند و صرفا یک کپی هستند. نداشتن مدل کسب و کار مناسب و نداشتن ایده‌ای نو باعث شده این استارتاپ ها با کمبود شدید منابع مالی رو به رو شوند و از آن جایی که مدل کسب و کارشان بر مبنای تزریق منابع مالی بوده شکست بخورند.

در هفته های گذشته نیز چند استارتاپ خدماتی اعلام ورشکستگی کرده‌اند تعدادی از این استارتاپ ها متعلق به مجموعه‌ای بودند که به بورس و فرابورس ایران درخواست پذیرش داده اند. این استارتاپ ها با درخواست پذیرش از بورس و فرابورس ایران سعی دارند با جمع کردن منابع مالی از بازار سرمایه عمر خود را طولانی‌تر کنند اما سرمایه گذاران حرفه ای با استقبال نکردن از آن‌ها به بازار سرمایه سیگنال دادند که ریسک سرمایه‌گذاری در آن ها بیش از حد معقول است. ورشکستگی زودهنگام چند استارتاپ این پیام سرمایه‌گذاران حرفه ای را بسیار زودتر از آنچه که انتظار می رفت به بازار سرمایه رساند. بسیاری معتقدند برگ ریزان کسب و کارهای اینترنتی شروع  شده است و اگر صاحبان این کسب و کارها می خواهند ادامه حیات دهند باید ایده هایی نو برای مدل کسب و کار خود خلق کنند و از کپی برداری بپرهیزند.

از طرفی ارزشگذاری استارتاپ ها نیز مدت هاست که با اختلاف نظرهای زیادی مواجه شده است در این مورد نهاد ناظر بازار سرمایه نیز اعلام کرده که ارزشگذاری های استارتاپ ها را قبول ندارد چرا که مشخص نیست این اعداد و ارقام از کجا آمده است. بسیاری نیز معتقدند که ارزش هایی که استارتاپ های فعلی اعلام می کنند غیر واقعی و صرفا یک مانور تبلیغاتی است.