چرا ضریب نفوذ بیمه در ایران پایین است/ بیمه‌گرانی که اعتقادی به تبلیغات ندارند

رویداد۲۴ ضریب نفوذ بیمه در ایران نسبت به کشور‌های شاخص و حتی متوسط جهانی در صنعت بیمه، رقم قابل توجهی است. ضریب نفوذ بیمه در هلند به جز سال ۲۰۱۷ که به رقم ۹.۶ درصد رسیده است، پیوسته بیش از ۱۰ درصد بوده و این ضریب در آمریکا نیز در مرز ۸ درصد در نوسان است. همچنین متوسط ضریب نفوذ بیمه در جهان نیز در سال‌های اخیر در حدود ۶ درصد بوده است. اما ضریب نفوذ بیمه در ایران طی سال‌های مورد بررسی اگرچه با افزایش ۲ برابری مواجه شده، اما همچنان پایین است.

پایین بودن ضریب نفوذ بیمه در ایران عوامل مختلفی دارد از فرهنگ عامه مردم و عدم اعتقادشان به بیمه گرفته تا ضعف شرکت‌های بیمه در افزایش این ضریب. یکی از ضعف‌های شرکت‌های بیمه به عدم برنامه ریزی و سرمایه گذاری آن‌ها در بحث تبلیغات و اطلاع رسانی محصولات و خدماتشان است. آمار‌ها نشان می‌دهد شرکت‌های بیمه کمتر از دو درصد درآمد‌های خود را به بحث تبلیغات اختصاص داده اند و این مسئله حاکی از آن است که مدیران صنعت بیمه اعتقادی به تبلیغات ندارند و هزینه‌های مربوط به آن را هزینه می‌دانند تا فایده.

بررسی‌ها نشان می‌دهد در سال ۹۷ شرکت‌های مورد بررسی در جامعه آماری حدود ۸۶ میلیارد تومان در زمینه تبلیغات و بازاریابی هزینه کرده‌اند که نسبت به مدت مشابه سال قبل حدود ۴۳ درصد رشد داشته است. در این میان شرکت بیمه آسیا با بیش از ۱۰ میلیارد تومان، بیشترین هزینه تبلیغات و بازاریابی را داشت. شرکت‌های بیمه سرمد، کوثر، سامان و البرز نیز رتبه‌های بعدی از لحاظ تبلیغات و بازاریابی را در اختیار دارند.

در این میان شرکت‌های نوپایی مثل بیمه زندگی خاورمیانه و بیمه حکمت صبا پیشتاز سایر شرکت‌ها بودند به گونه‌ای که نسبتِ هزینه‌های تبلیغات و بازاریابی به درآمد حق بیمه در این شرکت‌ها به ترتیب ۲/۳ و ۲/۲ درصد بود.

 

اما چرا ضریب نفوذ بیمه در ایران پایین است و مدیران صنعت بیمه کمترین توجه را به بحث تبلیغات و اطلاع رسانی دارند. آیا در کشور‌های شاخص و حتی متوسط جهان هم میزان تبلیغات و اطلاع رسانی به این میزان پایین است؟

در کشوری که ضریب نفوذ بیمه به قدرت خرید مردم بستگی دارد، با تبلیغات مشکلی حل نمی‌شود

در همین رابطه عزیز اله بیات کارشناس بیمه گفت: در کشور‌های پیشرفته مردم درگیر نیاز‌های اولیه خود نیستند و می‌توانند به نیاز‌های ثانویه خود فکر کنند به همین دلیل است که ضریب نفوذ بیمه در آن کشور‌ها بالاست. در کشور‌هایی مانند سوئد و نروژ که مردم به فکر تامین رفاه خود هستند ضریب نفوذ بسیار بالاست، اما در کشوری که مردم با نیاز‌های اولیه خود دست و پنجه نرم می‌کنند هیچوقت به نیاز‌های ثانویه خود فکر نمی‌کنند.

وی افزود: بسیاری از مردم ایران، نیاز‌های اساسی دارند که در مقابل آن‌ها بیمه جزو نیاز ثانویه محسوب می‌شود. در این شرایط مردم فقط توان گرفتن بیمه اجباری را دارند، اما بسیاری از مردم توان خرید همان بیمه‌های اجباری را هم ندارند و خود را در معرض خطرات گوناگون قرار می‌دهند.

این کارشناس بیمه با بیان اینکه ضریب نفوذ بیمه در ایران، به قدرت خرید مردم برمی گردد و برای عده‌ای کالای لوکس محسوب می‌شود، گفت: ضریب نفوذ بیمه در ایران، به قدرت خرید مردم برمی گردد و مردم درآمد خود را صرف خرج و مخارج زندگی خود می‌کنند و دیگر پولی برای پرداخت بیمه نامه ندارند. تا نیاز‌های اساس مردم در گام اول حل نشود، به نیاز‌های ثانویه خود فکر نمی‌کنند و ضریب نفوذ بیمه همچنان پایین است.

عزیز اله بیات بیان کرد: در کشوری که ضریب نفوذ بیمه به قدرت خرید و سطح درآمد مردم بستگی دارد، با تبلیغات و بازاریابی مشکلی حل نمی‌شود.

علیرضا رنجبر عضو شورای فنی بیمه دانا و کارشناس رسمی دادگستری در رشته بیمه نیز ضمن تایید اظهارات بیات گفت: با وجود هزینه‌های انجام شده در سال ۹۷ و سال‌های قبل‌تر در شرکت‌های دولتی و خصوصی جهت تبلیغات، ضریب نفوذ بیمه (نسبت حق بیمه تولیدی به تولید ناخالص داخلی) رابطه مستقیمی با درجه توسعه یافتگی کشور در تمام زمینه‌ها دارد.

وی افزود: با بررسی‌های انجام شده می‌توان به تعدادی از آن‌ها شامل عدم فرهنگ سازی مناسب توسط خانواده، سیستم آموزشی و…، سطح درآمد و رفاه عموم مردم و خانواده، عدم ویژگی ملموس خدمت بیمه نسبت به سایر خدمات و کالاها، عدم ارائه محصولات جدید بیمه‌ای متناسب با نیاز‌ها جامعه امروزی، تحریم‌ها و اثرات آن در تمام بخش‌ها (ورود دانش، رقابت و…) و در آخر هدفمند نبودن هزینه‌های انجام شده بابت تبلیغات اشاره کرد که این امر خود باعث ورود شرکت‌ها به جنگ قیمت برای حفظ سهم بازار شده است.